Privacyverklaring

Baas krijgt krediet in deze crisistijden

3 juni 2020
Tekst
Jo Cobbaut

De lockdown had niet enkel nadelen. Hij stemde medewerkers een stuk positiever over hun leidinggevenden dan drie jaar geleden.

Dat concluderen onderzoekers van de KU Leuven, UGent, VUB en Odisee Hogeschool uit een bevraging bij 2.179 Vlamingen. De onderzoekers vroegen aan werknemers die tijdens de lockdown aan het werk bleven, of zij beter leiding zouden geven dan hun directe leidinggevende.

  • zes op de tien respondenten antwoorden dat ze het niet beter zouden doen;
  • twee op de tien twijfelen;
  • twee op de tien (21%) vinden dat zij het beter zouden doen.

In 2017 rapporteerde maar vier op de tien werknemers dat ze het niet beter zouden doen dan hun leidinggevende.

Vrouwen zijn nog positiever over hun leidinggevende: 62,7% vindt zij het niet beter zouden doen dan de baas. Bij dat mannen is dat maar 51,6%.

Er is ook een beperkt leeftijdseffect. Jongere werknemers (onder 35) durven veel resoluter dan de senior profielen (boven 35) zeggen dat ze het niet beter zouden doen (64,3% versus 56,7%). Dat komt enkel omdat ze minder twijfelen.

Welke aspecten?

De onderzoekers peilden ook de tevredenheid van de werknemers met vijf verschillende aspecten van hun leidinggevende. De leidinggevenden doen het voor alle aspecten beter dan in 2017.

Algemene verstandhouding

De hoge tevredenheid met de algemene verstandhouding tussen de werknemer en de directe leidinggevende (73,3% versus 67,6% in 2017) wijst erop dat veel werknemers een goede relatie met hun baas kunnen onderhouden en dat er een gezonde communicatie mogelijk is. De lockdown heeft dat nog wat laten stijgen en de werknemers appreciëren wellicht dat de baas het werk ondanks corona werkbaar hield. Er was dan ook veel communicatie nodig om de nieuwe werksituatie te organiseren.

Verdeling van het werk

Ook de tevredenheid over de verdeling van het werk over de teamleden stijgt (60,1% versus 54%), maar blijft duidelijk een oud zeer.

Een belangrijke valkuil blijft dat leidinggevenden belangrijke taken vooral toevertrouwen aan de teamleden waarin ze het meeste vertrouwen hebben. Daardoor worden die werknemers overbevraagd en doen de anderen ondertussen minder ervaring op en plafonneren. Wat de leidinggevende versterkt in zijn vergissing.

Door de lockdown moest het werk herbekeken worden. Het lijkt er dus op dat een deel van de leidinggevenden daarin een evenwichtigere verdeling heeft gevonden dan in de normale periode voor de lockdown.

Taakgerelateerde problemen

De tevredenheid over hoe de baas omgaat met taakgerelateerde problemen is ook verbeterd (58,1% versus 43,5%), maar blijft relatief laag. Het lijkt op het eerste gezicht opmerkelijk dat een baas beter taakgerelateerde problemen kan oplossen in een crisissituatie dan in het dagelijkse leven, maar toch ligt dit in de lijn van de verwachtingen. Als de werksituatie ambigu is, hebben werknemers immers sneller de neiging om de oorzaak van de problemen bij de externe omgeving te zoeken in plaats van bij elkaar of de leidinggevende. Bovendien viel door de lockdown en de verminderde economische activiteit voor veel werknemers een deel van het takenpakket weg, waardoor ook het aantal taakgerelateerde problemen verminderde.

Aandacht voor emoties

Door de lockdown lijken leidinggevenden ook meer aandacht te hebben besteed aan de emoties van hun werknemers (56,9% versus 46,7%) en toonden ze meer waardering voor het werk dat hun mensen verzetten (63,7% versus 55,6%).

De lockdown heeft, zoals alle crisissituaties, mensen naar elkaar laten toegroeien. Dat fenomeen noemt men wel eens de ‘burchtcultuur’: de onderneming wordt een burcht die verdedigd moet worden tegen een aanval van de buitenwereld. In zo’n omstandigheden wordt het uiteraard voor veel mensen logischer om aandacht te hebben voor de gevoelens van anderen (om het al zeker niet erger te maken). Waardering tonen wordt dan sneller gezien als een manier om het moraal op te krikken.

Niettemin blijft de tevredenheid over het omgaan met de gevoelens en het tonen van waardering door de leidinggevende eerder laag. De werknemers zijn bijvoorbeeld nog een stuk positiever over de waardering die men van de collega’s krijgt (74,9%). Dat kan volgens de onderzoekers te maken hebben met het feit dat de leidinggevende wat verder afstaat van de werkcontext dan de directe collega’s, waardoor men de situatie anders inschat en daardoor niet altijd accuraat waardeert. Wie zelf voelt hoe zwaar een taak is, beseft beter wat collega’s doormaken. Bovendien zien collega’s beter elkaars emoties in de groep dan de leidinggevende.

Werkdruk

Er lijkt een relatie te zijn met werkdruk. Werknemers die niet tevreden zijn over hun werkdruk (minder dan zeven op de tien) zijn veel minder tevreden met de vijf aspecten van hun leidinggevende. De tevredenheid over de taakverdeling bijvoorbeeld, zakt van 60,1% naar 45,5%. Voor wie ontevreden is over de inhoud van de job, halveert de tevredenheid over de taakverdeling zelfs bijna tot 32.9%.

Al waarschuwen de onderzoekers dat de richting van dat verband niet duidelijk is. Zijn werknemers ontevreden over de werkdruk en de jobinhoud, en zijn ze dus kritischer voor hun baas als leider? Of heeft slechte leiding als gevolg dat de werkdruk bij hun werknemers stijgt en dat de jobs niet voldoende stimulerend zijn. Wel is het zeker dat ontevredenheid over de inhoud van de job en de werkdruk heel sterk gelinkt zijn aan ontevredenheid over de leidinggevende.