Column: wat als maatwerk niet mogelijk is?

Ben je aan het fietsen en rij je bergop of bergaf, dan is schakelen een natuurlijke reflex. Professioneel ligt “schakelen” in België blijkbaar moeilijker. Want welke beslissing neem je wanneer je ervaart dat je job je niet langer uitdaagt, dat je verzandt in routine, en je de indruk krijgt dat je toegevoegde waarde op het werk minimaal is?

Dan ga je wellicht in dialoog met je directe leidinggevende om de mogelijkheden te bekijken om daar aan te verhelpen. Maar wat als blijkt dat er weinig begrip bestaat voor jouw situatie en maatwerk niet mogelijk is? Wanneer je te horen krijgt dat je job en de inhoud ervan te nemen of te laten is?

In de context van de Belgische arbeidsmarkt betekent dit meestal dat je in een spreidstand komt te staan. Een spreidstand tussen:

• Zelf ontslag nemen, zonder recht op werkloosheidsuitkeringen,
• Of wat ik noem “het uithangen”, in de hoop dat je werkgever het initiatief neemt en tot een ontslag overgaat,
• Of er wacht jou de optie om geduld uit te oefenen tot de situatie dermate escaleert dat je finaal langdurig ziek uitvalt.

Kan het anders?

Op een structureel gespannen arbeidsmarkt is het vermogen om snel, flexibel en adaptief te handelen, één van de meest waardevolle eigenschappen voor individuen en bedrijven.

Op eigen initiatief weten te veranderen van job of werkgever zonder daarvan een nadeel te ondervinden, wint aan belang. Drie redenen:

1. Je jobinhoud evolueert voortdurend. Onder meer technologie doet de job veranderen. Maar ook jouw levensfase en de familiale context beïnvloeden de jobinhoud. Ook de loopbaanladder waarin je job door de tijd heen verzeild is geraakt, of het niveau van complexiteit kan op een gegeven moment je petje te boven gaan. Dat zorgt voor structurele stress.
2. In de rangschikking van de criteria die werknemers hanteren om van werkgever te veranderen, staat naast het loonpakket en de werksfeer ook de werk-privébalans hoog gequoteerd . Misschien wil je het soms wat rustiger aan doen en is er meer herstelbehoefte nodig. Wat zijn dan de opties?
3. Het bedrijf waarvoor je destijds koos, verandert van visie op vlak van waarden en normen onder invloed van externe omstandigheden zoals concurrentie of een overname. De nieuwe visie ligt niet langer in lijn met waar je zelf voor staat. Beslissingen verdedigen waar je niet achter staat, zeker als leidinggevende die het voorbeeld toont, kost energie en knaagt aan je integriteit.

Een verandering van job of van werkgever in België op initiatief van de werknemer is een onaantrekkelijk plan. In een aantal gevallen dreigt bovendien mogelijk inkomensverlies. Dat is wellicht de belangrijkste reden waarom onze professionele mobiliteit zo laag is. Tegelijk piekt de verloopintentie en kennen we een recordaantal langdurig zieken. Oorzaken liggen vaak bij mentale aandoeningen zoals stress, burn-out en depressie.

Oproep aan de beleidsmakers

Een arbeidsmarkt waarin je snel van baan wisselt zonder daarvan nadelen te ondervinden: dat helpt ons allemaal vooruit. De eliminatie van de risico’s die erbij gepaard gaan, moet een prioriteit zijn voor de komende regering. Het komt individuen, bedrijven en de samenleving ten goed. Het is tijd voor beleidsmakers om actie te ondernemen en een arbeidsmarkt te creëren die klaar is voor de uitdagingen en kansen van de toekomst.

Gastauteur: Frank Vander Sijpe – Director hr trends & insights Securex