Privacyverklaring

Corona weegt op mentale gezondheid van helft van de Belgen

4 mei 2020
Tekst
Jo Cobbaut
Beeld
IDEWE

De coronacrisis brengt niet alleen fysieke, maar ook een aantal niet te verwaarlozen mentale gezondheidsklachten met zich mee. Bijna de helft van de werkende Belgen (48%) kampt na een maand coronamaatregelen met angst en depressieve gevoelens.

Dit blijkt uit een eerste grote coronastudie van KU Leuven en IDEWE, een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk, van 26 maart. IDEWE en KU Leuven willen achterhalen welke invloed de coronacrisis heeft op het mentaal welzijn van werkende Belgen. Dit is de eerste bevraging van een reeks van vier, steeds met een tussenperiode van vier weken. In totaal vulden 6.515 werkende Belgen de eerste vragenlijst volledig in.

Angstige gedachten

Uit de eerste bevraging blijkt alvast bijna de helft (48%) meer depressieve gevoelens en angstige gedachten vertoont. Zij ervaren minstens twee van de volgende klachten (iets meer dan gewoonlijk of meer dan gewoonlijk):

  • Ik heb het gevoel gehad dat ik voortdurend onder druk stond (53%).
  • Ik ben door zorgen veel slaap tekort gekomen (41%).
  • Ik heb me ongelukkig en neerslachtig gevoeld (40%).
  • Ik heb het gevoel gehad mijn moeilijkheden niet de baas te kunnen (26%).

Er zijn wel grote sectorale verschillen. Zo worstelt liefst 56% van de werkenden in zowel de zorg- als de voedingssector met depressieve gevoelens en angsten, terwijl dit in de land- en tuinbouwsector ‘slechts’ 39% is.

Jobtevredenheid

Over het algemeen is 61% van de respondenten tevreden met zijn job. De jobtevredenheid is het laagst

  • in de voedingssector (49%),
  • bij de hulpdiensten (52%) en
  • in de logistiek en retail (55%).

De kantoor- (66%), overheids- (66%) en de industrie & reinigingssector (67%) scoren hierop dan weer het hoogst.  

Gezinssituatie

Lode Godderis, directeur van IDEWE en hoogleraar Arbeids- en Milieugeneeskunde aan het Centrum voor Omgeving en Gezondheid van KU Leuven Leuven (foto), wijst op het effect van telewerk en de combinatie met de opvang en begeleiding bij het schoolwerk op afstand van hun kinderen. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat de gezinssituatie voor een stuk bepalend is in hoe werkenden zich voelen. Zo komen angst en depressieve gevoelens het vaakst voor bij alleenstaanden met kinderen (54%), op de voet gevolgd door samenwonenden met kinderen (49%) en alleenstaanden zonder kinderen (48%). Het best scoren dan weer de samenwonenden zonder kinderen (42%).

Voor 38% van de werkende Belgen heeft de coronacrisis een negatieve weerslag op hun dagelijkse functioneren. Zij ervaren minstens drie van de volgende zes klachten:

  • Ik heb me (veel) minder dan gewoonlijk kunnen concentreren op mijn bezigheden (50%).
  • Ik heb (veel) minder dan gewoonlijk plezier kunnen beleven aan mijn dagelijkse bezigheden (43%).
  • Ik heb me alles bij elkaar (veel) minder dan gewoonlijk (redelijk) gelukkig gevoeld (43%).
  • Ik heb (veel) minder dan gewoonlijk het gevoel gehad zinvol bezig te zijn (37%).
  • Ik voelde me (veel) minder dan gewoonlijk in staat beslissingen (over dingen) te nemen (22%).
  • Ik ben (veel) minder dan gewoonlijk in staat geweest mijn problemen onder ogen te zien (14%).

Alleenstaanden zonder kinderen (45%) kunnen het moeilijkst om met de stress en de eenzaamheid als gevolg van de lockdown. Samenwonenden zonder kinderen scoren dan weer het best als hun dagelijks functioneren gepeild wordt.

Tijdelijke werkloosheid is slecht

Het onderzoek ging ook na wat al dan niet werken doet met onze mentale gezondheid. Tijdelijke werkloosheid blijkt een belangrijke negatieve impact te hebben.

Van wie nog volledig werkt, ondervindt 38% klachten in het dagelijks functioneren. Maar de klachten nemen toe bij wie minder werkt. Zo verklaart 45% van de deeltijds technisch werklozen dagelijks slechter te functioneren en bij wie volledig technisch werkloos is, loopt dit zelfs op tot bijna de helft (49%).

Ook voor jobtevredenheid

De omgekeerde beweging zien de onderzoekers bij de jobtevredenheid. Van wie nog volwaardig werkt, is 62% tevreden over zijn job. De jobtevredenheid neemt af tot de helft bij wie deeltijds technisch werkloos is. Slechts een op de drie respondenten die volledig technisch werkloos zijn, geeft aan tevreden te zijn over zijn job (33%).

Emoties

Het onderzoek peilde ook de emoties van de werkende Belgen. Ruim de helft van de respondenten zegt ‘gespannen’ (52%) te zijn en 38% is ‘bang’.

Al spelen er ook positieve emoties. Zo is een ruime meerderheid

  • ‘alert’ (85%),
  • ‘aandachtig’ (81%),
  • ‘vastberaden’ (73%) en
  • ‘energiek’ (71%). 

Nog drie onderzoeken

IDEWE en KU Leuven willen de Belgische werkenden drie maanden lang opvolgen en hen in deze periode vier keer bevragen. Het volgende (tweede) deel van dit onderzoek focust op het belang van het welzijn van werknemers voor organisaties in coronatijden. Investeren werkgevers in goede informatie over nieuwe procedures op het werk door de crisis? En tonen ze begrip voor de familiale noden van werknemers?