In ‘Het Kleiner Geheel’ fileert Ralf Caers de actualiteit en zoekt hij uit wat we van het wereldtoneel moeten onthouden om ons eigen leven en werk beter te maken. Deze week: Deconnectie.
Jouw werkuren kunnen anders liggen dan de mijne. Mocht je deze column lezen buiten je eigen werkuren, voel je dan niet verplicht om te reageren.
Vond je dat een vreemde openingszin? Nochtans zal je die zin binnenkort vaker lezen in je mailverkeer. In april moeten bedrijven in een cao of in het arbeidsreglement vermelden hoe het personeel kan deconnecteren buiten de werkuren. De focus ligt daarbij vaak op hoe en wanneer leidinggevenden naar hun ondergeschikten e-mailen.
De redenering is dat we zijn opgeschoven van work-life separation (zeg maar 9-to-5) naar work-life integration. Bij die laatste vorm werken we soms tijdens de privétijd en compenseren we daarmee de privézaken die we tijdens de werkuren deden. Dat klinkt als een win-win voor wie (even) solistisch kan werken, maar het wordt natuurlijk vervelender als mensen met elkaar moeten samenwerken en input van elkaar nodig hebben om de eigen doelen te behalen. De mail die bij Bob vertrekt binnen zijn werkuren, komt mogelijk bij Marijke buiten haar werkuren aan. Bob kan gefrustreerd raken omdat hij moet wachten op antwoord en Marijke kan zich onder druk gezet voelen om bijkomende privétijd in werktijd om te zetten. Door de openingszin hierboven aan de mail toe te voegen, zouden beide gevoelens in perspectief geplaatst kunnen worden en is er zeker een meerwaarde.
Maar het werk echt loslaten is natuurlijk veel meer dan het mailverkeer alleen stroomlijnen. Er zijn stapels literatuur over de zogenaamde need for recovery, waarbij mensen de draaglast alleen duurzaam kunnen dragen als die onderhouden wordt door voldoende slaap en mentale ontspanning. We horen acht uur te slapen en tijdens het spelen met onze kinderen aan niets anders dan die kinderen te denken. Anders worden we mentaal gekidnapt door het werk en riskeren we in een midlifecrisis te beseffen hoeveel kostbare momenten we niet écht meegemaakt hebben.
Het wegnemen van pushkanalen kan daarbij zeker helpen. Pushkanalen duwen informatie naar jou zonder dat je daar om gevraagd hebt, zoals een telefoontje van de baas of een WhatsAppbericht in de groep van collega’s. Voor mensen die zich slecht van de ene rol in de andere hijsen, kan dat op termijn slopend zijn.
We mogen niet onderschatten hoeveel impact kleine ergernissen hebben als de werknemer er maar lang genoeg aan blootgesteld wordt. Maar mails zijn niet echt een pushkanaal voor wie zijn privé- en werkmails gescheiden houdt en een online mailbox gebruikt. Als die mails bekeken worden buiten de eigen werkuren, ligt de schuld van de overbelasting zeker ook bij de ontvanger van de mail zelf.
En dat is voor mij de kern van het debat. De focus moet ook liggen op wat je zélf doet terwijl je niét lastiggevallen wordt. Zonder mails te krijgen, kun je nog altijd druk voelen om te blijven doorwerken, omdat je anders vreest je targets niet te halen. Zonder mails te krijgen kun je ook afwezig zijn in het privémoment of liggen piekeren in bed omdat je aan werk denkt. Deconnectie moet niet alleen gaan over wat jij voor een ander kunt doen en wat een ander voor jou zal doen, maar ook over wat jij voor jezelf zal doen. En waarschijnlijk krijg je nog betere deconnectie van jezelf dan van een ander.
Ralf Caers is professor HRM aan de KU Leuven, gastprofessor HRM aan de Ehsal Management School en de Université Saint Louis en zaakvoerder van de coachingpraktijk Passiemento.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
