Het kleiner geheel. Niet alles bij Delhaize stinkt.

In ‘Het Kleiner Geheel’ fileert Ralf Caers de actualiteit en zoekt hij uit wat we van het wereldtoneel moeten onthouden om ons eigen leven en werk beter te maken. Deze week: Delhaize.

Maart en april zijn geen topmaanden voor Delhaize. Na de aankondiging van de directie om de winkels in eigen beheer te verzelfstandigen, organiseerden de vakbonden de ene actie na de andere. Stakingspiketten blokkeerden de winkels, net zoals het verdeelcentrum in Zellik. Er volgde een strafklacht tegen de directie bij het arbeidsauditoraat. De stakers konden daarbij op meer bijval rekenen dan de directie, zowel in de media als bij het bredere publiek.

De directie van Delhaize wordt weggezet als een groep overdadig betaalde managers die louter focussen op het rendement voor de aandeelhouders en die daarbij de lagere werknemers dwingen naar goedkopere arbeidsvoorwaarden. Vanuit die visie lijkt het hardvochtig en conflictgericht dat de directie deurwaarders naar de geblokkeerde winkels stuurde en de blokkade in Zellik door de politie liet opbreken. Nochtans is dat niet zo vreemd. Het blokkeren van vestigingen behoort niet tot het stakingsrecht. De blokkades zijn even conflictgericht als het opbreken ervan.

Wat mij opviel, is dat er weinig aandacht ging naar het gelekte nieuws dat Delhaize de lonen van de werkwilligen zou doorbetalen, ook als ze door de stakingspiketten niet aan het werk raakten. Dat hoeven ze niet te doen, bijvoorbeeld door overmacht in te roepen. Als het nieuws al besproken werd, refereerde men er veelal naar als een vergissing van de directie. Want hoe langer je het loon van de werkwilligen verder uitbetaalt, hoe minder zij de staking voelen. Ze zouden langer hun schouders kunnen ophalen bij elke nieuwe stakingsdag, terwijl ze meer druk op de stakers zouden zetten als ze zonder loon vallen. Bovendien moeten de vakbonden minder een beroep doen op hun stakingskassen, wat dus twee keer voor een langere staking zou zorgen.

Voor mij is het een positief signaal vanuit de directie en hr. Door de lonen uit te betalen, zet het de niet-stakers niet op tegen de stakers. Omdat beide groepen later mogelijk nog samen moeten werken, vermijdt hr hiermee grotere uitdagingen op het vlak van teambuilding en organisatiecultuur in de toekomst. Bovendien behoudt ze hiermee mogelijk medestanders onder het personeel, die merken dat het de organisatie niet om maximale uitbuiting te doen is. Die medestanders behouden daarmee hopelijk hun positieve kijk op Delhaize, wat een belangrijk element zal zijn voor elke potentiële franchisenemer. Wie kan rekenen op een redelijke kern van werknemers met positieve gevoelens voor het merk, zal eerder geneigd zijn om de franchise op te nemen.

Het gelekte nieuws kan dus intern helpen, maar ook extern het negatieve beeld over de directie ombuigen. Daarnaast moet hr de communicatie met het personeel leiden over wat er wel en niet kan binnen het stakingsrecht. Hr mag het niet aan de bonden overlaten om uit te leggen wat wettelijk is en wat niet, omdat ze zo riskeren dat een correcte reactie op een foute actie blijft lijken op een foute reactie op een correcte actie.

Door zelf de regels te duiden, kan hr het deel misplaatste steun voor de vakbonden afkalven en ziet het personeel beide partijen mogelijk opnieuw zoals ze zijn: twee strijdende partijen met tegengestelde belangen die elkaar hard hebben aangepakt en met hun kwaad goed hebben proberen te doen voor de werknemers wiens belangen ze pretenderen te behartigen. Het is in zo’n klimaat dat de sociaal bemiddelaar zijn werk kan doen en tot een compromis kan komen.

Laat ons hopen dat zo’n compromis er snel komt. Voor de Delhaizers van vandaag én die van morgen.

Ralf Caers is professor HRM aan de KU Leuven, gastprofessor HRM aan de Ehsal Management School en de Université Saint Louis en zaakvoerder van de coachingpraktijk Passiemento.