Het wordt winter

De samenleving schuift steeds verder uit elkaar. Vertrouwen brokkelt af, economische druk neemt toe en de roep om autoritair leiderschap klinkt luider. Tegelijk staan bedrijven onder druk om te blijven innoveren én mensgericht te blijven werken. Tijdens zijn presentatie op HRCONGRES schetste maatschappijwatcher Fons Van Dyck een heldere analyse van deze spanningsvelden en bood hij een leidraad aan hr-professionals om koers te houden.

Vier menselijke drijfveren als strategisch kader

Van Dyck onderscheidt vier fundamentele krachten die onze beslissingen, organisaties en maatschappijen sturen:

• Verkennen: de kracht van vooruitgang en ontdekking, gedreven door technologie zoals AI.
• Verbinden: de kracht van empathie en samenwerking, essentieel voor sterke teams.
• Veroveren: de drang naar succes en controle, die in crisistijden neigt naar uitsluiting en ongelijkheid.
• Verdedigen: de behoefte aan zekerheid, veiligheid en bescherming, zowel op werk als in het leven daarbuiten.

De balans tussen deze krachten bepaalt of organisaties bloeien of breken. Wanneer ‘veroveren’ domineert ten koste van ‘verbinden’, ontstaat er werkdruk, wantrouwen en polarisatie op de werkvloer. Hr speelt een sleutelrol om deze evenwichten te herstellen.

Het draait om vertrouwen

Recent onderzoek onder 1.000 Vlamingen toont een zorgwekkend beeld: 7 op 10 is pessimistisch over hun toekomst, en 45% ziet gelijkenissen met de jaren dertig van de vorige eeuw. Op de werkvloer vertaalt zich dit in afnemend collegiaal vertrouwen en stijgende mentale druk.

Hr-professionals kunnen hier tegengewicht bieden door psychologische veiligheid te creëren, participatie aan te moedigen en leiderschap te herdefiniëren als iets dat vertrekt van vertrouwen en niet van controle.

Technologie moet menselijke intelligentie versterken

AI kan processen versnellen, maar het risico bestaat dat het menselijke verbindingen ondermijnt. Van Dyck stelt daarom een fundamentele vraag: versterken we met AI de menselijke intelligentie, of vluchten we in kunstmatige efficiëntie? Alleen wanneer technologie wordt ingezet ten dienste van samenwerking, inclusie en zingeving, heeft ze werkelijk toekomstwaarde.

Een sterk team bundelt krachten

Het slotbeeld van Van Dycks presentatie is helder: de bedrijven die overeind blijven, zijn niet per se de grootste of snelste, maar wel degene die de vier menselijke krachten slim weten te combineren. Hr staat centraal in het bouwen van zulke teams, waarin mensen niet tegenover elkaar staan, maar samen vooruitgaan.