Privacyverklaring

‘Is zelfsturing haalbaar in complexe organisaties?’

2 mei 2022
Tekst
Patrick Verhoest

Na het eerste jaar van haar doctoraat Business Adminstration (DBA) aan de Vlerick Business School, pakt Barbara Arnst het praktische onderzoek rond agile organizations aan.

Barbara Arnst, al meer dan twintig jaar aan het werk in een businesscontext, is hoofd Agile Transformation bij Telenet. Het is op mensen met haar ervaring en profiel dat de Vlerick Business School, in samenwerking met KU Leuven en UGent, mikt met hun doctoraatstraject waaraan ze deelneemt. Haar studies en werkervaring lopen hand in hand. Haar doctoraat gaat over de randvoorwaarden en limieten waarop zelfsturende teams botsen in een grote, complexe omgeving.

Principe van zelfsturing

Al lang vieren bureaucratie en hiërarchie hoogtij bij het organiseren van bedrijven. Al even lang zijn organisaties het erover eens dat dat niet dé manier van werken is. In een context met veel dynamiek, verandering, complexe problemen en mensen met een aversie van status, is hiërarchie niet de beste manier om te organiseren. Barbara Arnst: “Veel bedrijven willen een agile omgeving door af te stappen van hiërarchie en controle. Ze willen een platte structuur met maximale deelname van centraal staande medewerkers. Agile, vaak een buzzwoord met veel invalshoeken, is een manier om een organisatie zelfsturend te maken door autonomie en beslissingsbevoegdheid naar de teams te delegeren.”

Invalshoeken                                                                                                                               

Volgens McKinsey zijn 75 procent van de ceo’s van grote bedrijven op zoek naar een agile organisatie. Toch is er weinig geweten over zelfsturing op grote schaal. “Ik leerde dat er veel gekend is over zelfsturing binnen individuele projectteams, één departement of bij start-ups. Er is minder geweten over zelfsturing op grote schaal, in grote en complexe bedrijven. Mogelijke uitdaging is hoe je zorgt voor de afstemming van het werk van een groot aantal zelfsturende teams. Zonder hiërarchie kan dat snel complex en inefficiënt worden. Ten tweede blijkt dat niet iedereen de complexiteit van een zelfsturend model aankan of de nodige proactiviteit tentoonspreidt. In derde instantie zien we dat door psychologische factoren sommige medewerkers teruggrijpen naar (informele) hiërarchie, wat zelfsturing op termijn ondermijnt. We weten dus nog weinig over of en hoe grote en complexe bedrijven de evolutie naar een zelfsturende organisatie realiseren.”

Praktijk                                                                                                                                     

Na een jaar van theoretische vakken stapt Barbara Arnst over naar de praktijk en wel in haar eigen omgeving. Telenet werkt met 150 zelfsturende teams. Het betreft bijna alle teams die in de change-omgeving werken. “Al drie jaar werken onze collega’s van marketing, sales en ICT in een zelfsturende context. Ik zal onderzoeken hoe we dit model op grote schaal verder kunnen zetten en hoe het op lange termijn evolueert. Dat is interessant omdat weinig studies zelfsturende teams over een langere periode hebben onderzocht. Ik ga op zoek naar de sterktes en de uitdagingen van het model. Waar de doctoraatstudies bij professor De Stobbeleir – promotor samen met Carine Peeters - meestal kwantitatief zijn, zal deze studie vooral kwalitatieve aspecten onderzoeken om zo vast te leggen hoe de medewerkers de evolutie naar zelfsturing beleven.”