Privacyverklaring

Mentale gezondheid in België, waar staan we?

1 mei 2025
Tekst
Hanne Vermaerke
Beeld
Els Jans, Karen Mortier, Marina Goolaerts

In mei, Mental Health Awareness Month, besteden we extra aandacht aan mentale gezondheid. AXA organiseerde in samenwerking met Htag en HRmagazine het Mind Health Event om de resultaten van de jaarlijkse AXA Mind Health Survey 2024 te presenteren. We zoomen in op de cijfers rond werkgerelateerde stress en de sleutelrol die bedrijven kunnen spelen.

Stress en werkdruk bereiken een hoogtepunt

Uit de AXA Mind Health Survey 2024 blijkt dat België nog steeds kampt met aanzienlijke mentale gezondheidsuitdagingen. In vergelijking met andere Europese landen scoren Belgen gemiddeld lager op mentale veerkracht en welzijn. Zo geeft slechts 35% van de Belgen aan zich mentaal gezond te voelen, terwijl dit percentage in landen zoals Nederland en Zweden beduidend hoger ligt. Bovendien is het aandeel Belgen dat zich in een psychisch kwetsbare toestand bevindt met 5% gestegen ten opzichte van vorig jaar.

Op de werkvloer blijft stress een belangrijk aandachtspunt. Volgens het rapport ervaart 80% van de Belgische beroepsbevolking minstens één negatieve impact van werkgerelateerde stress, zoals slaapproblemen of verandering in eetlust, met gemiddeld 2,6 effecten per persoon. In de leeftijdsgroep 35-44 jaar ligt dit zelfs nog hoger, met gemiddeld drie stressgerelateerde klachten, wat aangeeft dat deze groep bijzonder kwetsbaar is.

Een zorgwekkende trend is dat bijna één op de drie Belgen langdurig arbeidsongeschikt is door psychische problemen, een percentage dat blijft stijgen. Vorig jaar bedroeg dit aandeel nog 28%, terwijl het nu rond de 31% ligt. Dit onderstreept de noodzaak van preventieve maatregelen op de werkvloer en een meer proactieve aanpak van werkgevers om het mentale welzijn van hun medewerkers te ondersteunen.

Het dubbel effect van technologie

De digitale druk neemt toe en heeft een grote impact op de mentale gezondheid van werknemers. Uit de AXA Mind Health Survey 2024 blijkt dat 65% van de Belgen aangeeft dat digitale technologie zowel een bron van stress is als een manier om ermee om te gaan. Lode Godderis stelt: "De digitale technologie heeft een dubbel effect: het draagt enerzijds bij aan stress en mentale problemen, maar wordt anderzijds ook gebruikt als een hulpmiddel om hiermee om te gaan. Het is belangrijk om te erkennen dat er geen eenduidige oplossing is. Elke organisatie moet specifiek kijken naar wat werkt voor hun werknemers."

Els Jans, Chief People Officer bij AXA Belgium, voegt hieraan toe: "De digitale druk is overal en dat weegt zwaar door. Het is essentieel dat bedrijven de balans vinden tussen technologie benutten om de productiviteit te verhogen en het mentale welzijn van medewerkers beschermen."

Wat verwachten werknemers van hun werkgevers?

Het onderzoek toont aan dat maar liefst 52% van de werknemers ondersteuning op het gebied van mentale gezondheid verwacht van hun werkgever. Tegelijkertijd heeft 47% van de werkplekken op dit moment een beleid voor mentaal welzijn. Dit biedt een enorme kans voor bedrijven om het verschil te maken en de werkomgeving te verbeteren. “De managers van het hoogste niveau moeten mee in het verhaal. Alleen zo bereiken we iedereen”, zegt Karen Mortier, Preventieadviseur Psychosociale Aspecten bij IDEWE. “Werknemers verwachten van hun werkgever niet alleen ondersteuning, maar ook een cultuur die welzijn serieus neemt en waarin leiderschap het voorbeeld geeft.”

Bedrijven kunnen het welzijn van hun werknemers bevorderen door bijvoorbeeld mentale gezondheidstrainingen en bewustwordingscampagnes aan te bieden. Daarnaast kunnen flexibele werkopties en een realistische werkdruk bijdragen aan stressvermindering en mentaal welzijn. “Je kan inderdaad veel aanbieden als werkgever, maar het is onmogelijk om alles op te lossen. Er moet ook een stukje zelfwerkzaamheid zijn”, geeft Marina Goolaerts, HR Business Partner bij SECO Belgium, aan.

AXA Mind Health Check, een hulpmiddel voor iedereen

Een interessante tool die AXA aanbiedt, is de Mind Health Self-Check. Dit is een gratis online zelfevaluatietool die mensen helpt hun mentale gezondheid in kaart te brengen. De test is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en wordt aangeboden in tien talen via axa.com en axa.be. Voor bedrijven biedt AXA een werkgeversdashboard waarmee ze trends in het mentale welzijn van hun medewerkers kunnen opvolgen. Dit helpt om tijdig in te grijpen en de juiste ondersteuning te bieden.

“Transparant en consistent communiceren, is enorm belangrijk om mentaal welzijn op de werkvloer te verbeteren”, zegt Karen. Want de cijfers liegen er niet om: werkgerelateerde stress en psychische aandoeningen blijven een probleem in België. Bedrijven kunnen hun steentje bijdragen door te waken over het mentaal welzijn van hun werknemers en hen te ondersteunen waar mogelijk.