Op weg naar een leancultuur

Bij ‘lean’ in de sfeer van management denkt u wellicht spontaan aan efficiëntere processen en het vermijden van ‘waste’. U weet wel: alles waar de klant niet voor betaalt. Ben Leo trekt het concept een stuk verder door en komt op terreinen als organisatiedesign, bedrijfswaarden, talent en groei.

Opeenvolgende crisissen tonen steeds weer hoe belangrijk het vermogen van organisaties is om zich snel aan te passen en om veerkrachtig te reageren op uitdagingen. Als topmanager in een groot mediabedrijf speelde Ben Leo een hoofdrol in een transformatieproces. Hij was jarenlang cfo bij Medialaan en De Persgroep Publishing. De media werden al zeer vroeg en zeer ingrijpende getroffen door de disruptieve effecten van de digitalisering, dus hij weet waarover hij spreekt.

Cultuur

In zijn nieuwe boek ‘Op weg naar een leancultuur’ legt hij uit wat het belang was van de leanfilosofie in die transformatie. ‘lean’ is een kwestie van methodiek, maar het is méér. ‘waste’ vermijden gebeurt door mensen op de vloer. Daar zit een zeer belangrijke culturele component aan. Het is dan ook geen toeval dat Ben Leo inmiddels actief is als gecertificeerd coach.

Ben Leo bouwt zijn boek ‘Op weg naar een leancultuur’ op aan de hand van vijf bouwstenen. De eerste twee verwachten we: klantenwaarde (1) en processen & tools (2). Het derde verwacht je ook nog in een boek over lean, met name organisatie & performance management (3). Maar de bouwstenen ‘skills & capabilities’ (4) en mindsets & behaviors (5) verbreden het klassieke aandachtsveld.

Cases

De link tussen de meer analytische componenten en de wat meer softe, kan theoretisch worden verklaard. Dat doet Ben Leo ook. Maar zijn boek is het sterkst waar hij dat illustreert aan de hand van sprekende cases. Om nog maar één voorbeeld te noemen: een autodealer heeft geanalyseerd hoe hij klantvriendelijk kan zijn. Dat houdt een aantal reorganisaties in. Eén ervan veronderstelt dat automecaniciens een flink stuk interactie aangaan met die klant. De communicatie tussen de eigenaar van de auto en de man die er aan werkt, maakt veel communicatieve tussenstappen overbodig en vermijdt ruis.

Maar voor een technicus is het soms tegenintuïtief; technici willen ongestoord en geconcentreerd werken aan wat ze kennen: auto’s. Bovendien vergt dat van een aantal mecaniciens een grote stap buiten hun comfortzone. Niet iedereen is even vaardig aan de telefoon met die klant. Maar voortaan moet hij daar nu zelfs een band mee opbouwen.

Van onder uit

Het spreekt vanzelf dat dergelijke veranderingen in processen en werkorganisatie stevige consequenties hebben op het vlak van leiderschap, compententiebeheer, performance reviews, etc. Mensen niet polyvalent maken en bijscholen wordt in deze filosofie een belangrijke bron van ‘waste’. Tegelijk is de aandacht voor de meer softe aspecten géén excuus om ook die zaken niet plan- en procesmatig aan te pakken. In die zin blijft het boek van Ben Leo ook een boek over ‘lean’.

Gezond verstand blijft bij dit alles de maatstaf. Maar dat gezond verstand moet van onderuit komen, wil het duurzaam verankerd geraken in de dagelijkse praktijk en in de hoofden en overtuigingen van alle betrokkenen. Ben Leo is bijzonder sterk in het illustreren van dat samenspel. Ergens illustreert het ook goed hoe de taak van managers er vooral in bestaat om zichzelf zo overbodig mogelijk te maken.

Ben Leo, Op weg naar een leancultuur, Pelckmans Pro, 2020