Vorige week passeerde de 80ste verjaardag van het sociaal pact. Dat pact regelt het permanente overleg tussen werkgevers en werknemersvertegenwoordigers, en legde de basis voor de sociale zekerheid. Tijd voor een goed gesprek over het sociaal overleg met expert Manou Doutrepont. “Hiërarchisch leidinggevenden zijn blij met een basiskennis sociaal overleg.”
Het sociaal pact is volgens Manou Doutrepont geen kathedraal meer. De technische dossiers, bijvoorbeeld over artificiële intelligentie, staan op de agenda van de Nationale Arbeidsraad (NAR). De strategische dossiers liggen op het bord van de Groep van Tien, maar dat overlegorgaan ligt quasi stil. “CAO nummer 5 die het statuut regelt van de vakbondsafvaardiging in de ondernemingen en de loonnormwet van 1996, hebben een grotere invloed op het sociaal overleg.”
Manou Doutrepont: “De wet ligt onder vuur van de vakbonden. In de nota’s van de formateur is er van afbouw geen sprake. Het probleem ligt bij de cumulatie van de automatische loonindexering en de onderhandelingsvrijheid over lonen. Elke piste om de wet te actualiseren, houdt een beperking in voor één van beiden. Dat stoot op verzet. Het is aan de Groep van Tien om de impasse te doorbreken.”
Manou Doutrepont: “Vakbonden en werkgevers engageren zich in die verklaring om mee te werken aan de productiviteitsstijging op voorwaarde dat werknemers delen in de vruchten van de inspanning. De productiviteit verhogen is de enige voorwaarde om de welvaart en sociale zekerheid te handhaven. Daarom hoort technologie op de agenda van het sociaal overleg. De NAR is ermee bezig maar niet zichtbaar tot nu toe. In Frankrijk is dat wel het geval. Technologie zal een productiviteitsstijging realiseren waardoor sommige beroepen onder druk staan, zoals scenarioschrijvers in Hollywood of kredietbeoordelaars in de bank- en verzekeringswereld.”
Manou Doutrepont: “De richtlijnen zullen weinig invloed hebben op de inhoud van het sociaal overleg, maar wel op de rapporten. Moeten die goedgekeurd worden in de ondernemingsraad of niet? In dat geval zou de rapportering dreigen tot een machtswapen van de vakbonden uit te groeien, die het als onderhandelingspasmunt kunnen uitspelen.”
Manou Doutrepont: “Jongeren vinden dat vakbonden nodig zijn, hoewel er een kloof tussen hen bestaat. De participatiegraad tijdens de sociale verkiezingen blijft laag. Jongeren herkennen zich minder in de werking van de vakbond. Toch blijft die representatief, wat maakt dat de sociale structuren overeind blijven.”
Manou Doutrepont: “De nota van de formateur bevat de vermindering van het aantal paritaire comités. Met de subcomités erbij, zijn er maar liefst 140. Het landschap van paritaire comité is verouderd. Er bestaan bijvoorbeeld nog comités voor bedienden van de steenkoolmijnen en voor arbeiders in de leerlooierijen. Je dient de kleine comités op te heffen en onder te brengen in grotere clusters. Ook moet de fusie van paritaire comités voor arbeiders en voor bedienden tot stand komen. Harmoniseren van barema’s is een uitdagende job, daarom moet je zorgen voor dezelfde opwaartse loonevolutie.”
Manou Doutrepont: “Elke hr-professional is gebaat bij kennis van de regels over het sociaal overleg. Ken je bijvoorbeeld het onderscheid tussen consultatie, informatie en beslissingsmacht? De functie ‘expert sociale relaties’ is geen beroep in de verdrukking. Maar alle hr-experten zouden de competentie sociale relaties onder de knie moeten hebben. Net zoals hiërarchisch leidinggevenden. Ze zijn blij met een basiskennis sociaal overleg. Het consolideert de positie van de leidinggevende. Een tip: besteed de communicatie naar werknemers niet uit aan de vakbond, maar neemt zelf het heft in handen.”
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
