In principe volstaan een goede internetverbinding en een laptop voor sommige werknemers om te werken vanuit het buitenland. Maar wat als ze daar een ongeluk hebben of ziek worden?
Hoe zit het met werken vanop een andere locatie dan je officiële ‘thuis’? Kan je zelf beslissen om je domicilieadres even in te ruilen voor een gehuurde woning aan de Belgische kust? Of zelfs meer exotische oorden zoals Spanje of Portugal?
Elke Brees, consultant internationale tewerkstelling van SD Worx, waarschuwt alvast dat niet alle ingrepen automatisch gedekt zijn door de Belgische sociale zekerheid. “Op basis van je Europese ziekteverzekeringskaart kan je gedurende een tijdelijk verblijf in een ander EU-land genieten van medisch noodzakelijk zorg binnen het zorgstelsel van dat land. Aangezien deze zorg echter niet in alle landen gratis is en er enkel een voorziening is voor medisch noodzakelijke zorg, is het van belang om op voorhand met je werkgever ook je verzekeringen onder de loep te nemen. Niet alleen de arbeidsongevallenverzekering maar ook de hospitalisatieverzekering en eventueel ook de reis- en autoverzekering.”
De regelgeving verschilt per land, net als de administratieve verplichtingen. Maar door een Europese Verordening is er slechts één sociale zekerheidsstelsel van toepassing, namelijk dat van het land waar de werkzaamheden worden uitgevoerd: het werkstaatprincipe. Dat zou betekenen dat wie nu tijdelijk in Portugal of Spanje werkt, daar ook sociale zekerheid moet betalen en belast worden. Hierdoor zou de Belgische werkgever plots verplicht worden een loonverwerking in Frankrijk te draaien, volgens de lokale arbeidswetgeving.
Tenzij de werkgever voor detachering kiest, zo zegt Bart Hollebekkers (adviseur internationale tewerkstelling). Daardoor kan de Belgische werknemer voor dezelfde werkgever in het buitenland werken en onderhevig blijven aan het oorspronkelijke RSZ-stelsel, namelijk het Belgische. “Let wel op: Er zijn heel wat administratieve verplichtingen voor de werkgever, zoals het aanvragen van een A1-formulier in België. Bovendien vereisen bepaalde landen, zoals Frankrijk, ook een voorafgaandelijke elektronische aangifte van tewerkstelling (sipsi) van buitenlandse werknemers. Werkgevers die hiermee niet in orde zijn, riskeren hoge boetes die kunnen gaan tot 4.000 euro per overtreding.”
Daarnaast zijn werknemers belastbaar in het land waar ze wonen, behalve als die zijn professionele activiteit uitoefent in een ander land (volgens het werkstaatprincipe). Wie onder de Spaanse zon werkt, dan dus volgens dit principe belasting moeten betalen in Spanje. Uitzondering hierop is onder andere de 183 dagen-regel, die bepaalt dat het loon belastbaar blijft in het de officiële woonstaat van de werknemer. Bart Hollebekkers kent nog wat andere voorwaarden, maar globaal verandert niets aan de belastbaarheid in België zolang je niet langer dan 183 dagen (of 6 maanden aaneengesloten) in een ander land verblijft.
“Je domicilieadres even inruilen voor telewerk in een gehuurde woning aan de Belgische kust of de Ardennen, is dus eenvoudiger dan een paar weken telewerken vanop een vakantiebestemming in het buitenland. Hoewel men in deze bizarre tijden tijdelijke toleranties toepast, kan men die zeker niet in alle situaties inroepen. De regels verschillen naargelang waar je woont, waar je werkt en waar je naartoe wil gaan. De werkgever zal dit geval per geval moeten bekijken”, voegt Elke Brees van SD Worx nog toe.
De Franse werknemer van een Belgische werkgever mag tijdelijk van thuis uit werken zonder dat de belastbaarheid verandert. Voor buitenlandse grensarbeiders in de buurlanden Frankrijk, Duitsland, Luxemburg en Nederland geldt er sinds de coronacrisis een tolerantie waar men zich in geval van overmacht op kan beroepen. “Belgen die nu van thuis uit werken, voor bv. een Franse of Nederlandse werkgever, kunnen dit ook tijdelijk doen, zonder impact op hun belastbaarheid”, besluit Elke Brees.
Ook voor de sociale zekerheid geldt er dit jaar een tolerantie, waardoor er in het geval van thuiswerk door overmacht omwille van Covid-19 eveneens geen wijziging van het sociale zekerheidsregime van toepassing is.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
