Privacyverklaring

UGent @ Work evalueert voor- en nadelen vierdaagse werkweek in bedrijven

31 oktober 2022
Tekst
Melanie De Vrieze

Door de arbeidsdeal staat de vierdaagse werkweek op het programma. Wat de precieze impact van de Belgische maatregel zal zijn op het welzijn van de medewerkers, valt moeilijk in te schatten. Daarom brengt UGent @ Work het effect van zo’n vierdaagse werkweek in organisaties in kaart via een uitgebreide test.

De federale regering stelde in februari 2022 de arbeidsdeal voor, waarbij werknemers hun voltijdse werkweek kunnen opsplitsen in vier langere, in plaats van vijf kortere dagen. “Iemand die in een achtendertigurenweek werkt, werkt dan 9,5 uur per dag in plaats van 7,6”, zegt doctoraal onderzoeker UGent Kristen du Bois.

Impact?

Wat de precieze impact van deze maatregel zal zijn op het welzijn van werknemers, is moeilijk in te schatten, want deze werd nog niet op grote schaal wetenschappelijk getest op eigen bodem. “Een bekend experiment is dat van IJsland”, zegt du Bois. “Het grote verschil is dat de werknemers daar een aantal uren per week minder werkten. De maatregel was ook alleen maar van toepassing voor de publieke sector, terwijl die in België voorlopig alleen maar voor de private sector geldt. De positieve resultaten zijn dus niet zomaar door te trekken.”

Voordelen

Aan de vierdaagse werkweek zijn heel wat voor- en nadelen verbonden. Veel hangt af van de gezinssituatie en de jobinhoud. “In de literatuur zien we dat gecomprimeerde werkweken doorgaans leiden tot meer jobtevredenheid. Vooral werknemers die specifieke plannen hebben voor hun extra vrije dag, genieten het meest van de voordelen van een gecomprimeerde werkweek. Bovendien kan zo’n regeling een alternatief bieden voor loopbaanonderbreking en ervoor zorgen dat werknemers hun voltijdse arbeidsregime aanhouden en op dezelfde manier beschikbaar blijven voor de onderneming.”

Keerzijde

Maar er zijn ook nadelen verbonden aan de vierdaagse werkweek. Langere werkdagen maken dat werknemers minder geconcentreerd en vermoeider zijn. “Dat kan weer leiden tot minder welzijn, arbeidsongevallen en productiviteitsverlies”, zo schat Kristen du Bois in. “Bovendien rapporteren werknemers die in een gecomprimeerde werkweek werken, vaker fysieke klachten.” De risico’s van zo’n regeling zijn sterk afhankelijk van de functie van de werknemer, maar zijn moeilijk in te schatten omdat de maatregel hier nog niet op grote schaal wetenschappelijk getest werd. Iedereen lijkt te spreken over evidencebased hr-beleid, maar als we daar echt voor willen gaan, moeten de politiek, de bedrijfswereld en de academische wereld nog beter samenwerken.”

Onderzoek

Daarom wil UGent @ Work het welzijn van werknemers evalueren tijdens een officiële testperiode van zes maanden. “Via twee vragenlijsten, bij medewerkers die wel en medewerkers die niet instappen, brengt ons team van onderzoekers de impact van de maatregel op het welzijn in kaart”, zegt Kristen du Bois. Na afloop krijgen de bedrijven een helder gepersonaliseerd rapport met de resultaten. “Als het welzijn erop vooruitgegaan is, kan het bedrijf de regeling uitrollen en verankeren in het werkgeversmerk als innovatieve werkgever om meer kandidaten aan te trekken. “Is dat niet het geval, dan heb je voor de toekomst een evidencebased standpunt en kun je hr-beleid afstemmen op wat werkt voor je werknemers. En je ben in staat om de medewerkers beter te informeren over de voor- en nadelen of te motiveren waarom je de regeling afkeurt.”

Meer info op https://www.ugent.be/ugentatwork/nl/vierdaagse-werkweek