Privacyverklaring

Vechten tegen vergeten

3 mei 2021
Tekst
Sofie Willox

De meeste mensen zijn na één week tachtig procent vergeten wat ze hebben geleerd. Althans wanneer de informatie nieuw was én als er na de leerinterventie geen enkele vorm van herhaling voorzien is. Als je het leerrendement hoog wil houden, zet je daar best een gerichte strategie op in.

De Duitse psycholoog Hermann Ebbinghaus deed in de negentiende eeuw pionierswerk in het veld van leren. Hij stelde vast dat, als we ons geheugen niet gericht activeren, erg snel vergeten. Hiermee was het concept ‘de vergeetcurve’ geboren. Het feit dat u en ik de tekst van een nieuw liedje niet kunnen reproduceren na de eerste luisterronde, maar wél na herhaaldelijke blootstelling, werd door Ebbinghaus wetenschappelijk onderbouwd. In de decennia die daarop volgden, werd zijn theorie door allerhande wetenschappers verder verfijnd en onderbouwd. Ons geheugen werkt steeds beter naarmate er meer herhalingslussen worden voorzien. De vlotheid waarmee u pakweg typt, muziekakkoorden van Beethoven speelt of de tafels van vermenigvuldiging opzegt, komt er dankzij veelvuldig herhalen.

Letterlijk reproduceren geen goed idee

Wil u dat medewerkers na een training zaken blijvend onthouden? Dan is het slim om rekening te houden met de werking van ons brein en de vergeetcurve. Uit onderzoek blijkt dat niet alle vormen van herhalen effectief zijn. Zo is het honderd procent exact herhalen van wat gezegd werd niet effectief. (Dat geldt trouwens ook voor de schoolgaande jeugd) Gebrek aan context of het ontbreken van aandacht werken eveneens nefast. Tot slot blijkt ook timing belangrijk: herhalingslussen inbouwen onmiddellijk nadat je nieuwe informatie kreeg, blijkt ook niet te werken. Moraal van het verhaal: beperk het herkauwen van nieuwe inzichten niet tot een training zelf. Het ‘one shot’-principe werkt niet. Hoe kan het dan wel?

Context, spreiding en dosering

Leerprofessionals doen er goed aan een bewuste strategie in te bouwen zodat het vergeten beperkt wordt. Oefeningen om het geleerde weer op te halen, ook wel retrieval practice genoemd, helpen alvast. Denk hierbij aan het gebruik van casestudies, simulatieoefeningen, discussies, testen en dergelijke. In een tweede stap is het zinvol om te werken met realistische scenario’s waarop het geleerde kan worden toegepast. Deze scenario’s creëren voor de deelnemer een herkenbare context of mentale map, waar de nieuwe info in kan blenden. In een sterke leeromgeving gaan trainers best nog een stap verder door de oefeningen aan te passen naar een atypische context. Zo ontwikkelen deelnemers, in plaats van een ‘hier-en-nu-oplossing’, een duurzame strategie die ze in verschillende situaties gebruiken. Tot slot is gespreid leren en herhalen een must. Het leerproces stopt niet aan het einde van de workshop, maar ligt gespreid in de tijd. Nu en dan een boosteruitsturen, is een slimme zet.

Spieken bij marketeers

Marketeers zetten al jaar en dag bewust in op veelvuldig herhalen van hun boodschap. Ze doen dit via verschillende kanalen met één doel: de boodschap laten plakken. Dat geldt voor leren net hetzelfde. Op welke manier kunt u de inzichten van leermomenten regelmatig weer op de radar zetten? En welke rol kan een leidinggevende daarin spelen?