Voorzichtig met persoonsvereisten bij jonge sollicitanten

Stereotypen in vacatures kunnen jongeren tegenhouden om te solliciteren. Claudia Rooman wijdde er haar masterthesis aan en won er de Liantisprijs 2019 in de categorie Personeelsbeleid mee.

Jongeren vinden moeilijker aansluiting op de arbeidsmarkt. Ook hooggeschoolden stellen de eerste stap vaak uit. Claudia Rooman behaalde haar master Bedrijfspsychologie en Personeelsbeleid aan de Universiteit van Gent. In haar thesis gaat ze dieper in op een van de redenen waarom jongeren niet op vacatures ingaan. Ze stelt vast dat selectieprocedures meer opbrengen als de jobadvertentie de juiste groep jonge sollicitanten aanspreekt. Dat blijkt niet zelden afhankelijk te zijn van het taalgebruik van een organisatie in haar advertentie. Met name specifieke persoonsvereisten kunnen jongeren afschrikken of ontmoedigen om te solliciteren.

Persoonsvereisten
Rooman onderzocht de metastereotypen die jongeren hebben over bepaalde persoonsvereisten: “Dat betekent dat jongeren menen dat anderen er stereotiepe denkbeelden over hen op nahouden. Een voorbeeld daarvan is het idee dat jongeren niet gedisciplineerd zijn. Wie dus expliciet in zijn advertentie zegt dat de sollicitant gedisciplineerd moet zijn, riskeert dat een aantal goede jonge profielen afhaken. De bewuste jongere denkt immers toch niet weerhouden te zullen worden. Dat geldt ook voor vereisten als stiptheid en bedachtzaamheid. Ze behoren tot de persoonlijkheidstrek ‘consciëntieusheid’. We stellen vast dat het aanbod hen minder aantrekkelijk lijkt.” Rooman constateert dat een aantal jongeren op wie de advertentie nochtans mikt, zich eerder bedreigd voelt door de gevraagde kenmerken en afhaakt.

Afhaken
Claudia Rooman vertrok van de zes grote kenmerken van de persoonlijkheid die de verbeterde HEXACO-techniek onderscheidt. Het zijn openheid voor ervaringen, consciëntieusheid, extraversie, aangenaamheid, emotionele stabiliteit en integriteit. Ze stelde vragenlijsten op en bevroeg laatstejaarsstudenten die solliciteerden voor een stage of voor een eerste betrekking. “Ik legde hen gelijkaardige fictieve jobadvertenties voor die alleen verschilden op het vlak van de persoonsvereisten. De reacties waren duidelijk: waar ‘openheid voor ervaringen’ bijvoorbeeld geen verschil maakte, zagen we een andere reactie op synoniemen voor ‘consciëntieusheid’. Daar haakten jongeren eerder af als ze zich bedreigd voelden.”

Termen vermijden
De auteur raadt organisaties aan sensitief te zijn in het verwoorden van hun advertenties. “Wees er u bewust van dat het woordgebruik bepaalt wie afgestoten of ontmoedigd wordt. Het is belangrijk termen te vermijden waar jongeren negatieve metastereotypen over hebben.” De thesis werd bekroond met de Liantis-Award omdat ze ‘praktische handvaten aanreikt waarmee werkgevers de instroom van jongere werknemers kunnen verbeteren’.