Waarom Jan Jambon geen junkie is

HET KLEINER GEHEEL

In ‘Het Kleiner Geheel’ fileert Ralf Caers stukjes actualiteit die ons kunnen leren om ons eigen leven en werk wat beter te maken. Deze week: Jan Jambon.

Twee weken geleden beleefden Marijke en ik de uitreiking van de Mia’s vanop de eerste rij. De sfeer was goed en bij elke prijs die werd uitgedeeld, konden de vier genomineerden rekenen op de enthousiaste steun van hun eigen aanhang. De kinderen die achter ons zaten, schreeuwden Zwangere Guy bijvoorbeeld luidkeels de zege toe. Ook als hij niet genomineerd was in die categorie. Wie er ook won, er was telkens veel applaus.

Maar zodra Jan Jambon op het podium verscheen, werd hij door een groot deel van de zaal uitgejouwd. Het overkwam hem deze week opnieuw bij de uitreiking van de Ultima-cultuurprijzen. Niet zo fijn, maar wel ruim voldoende om deze eigenzinnige column te halen.

Sterke Jan heeft al wel voor hetere vuren gestaan en het wordt ook wel eens gezegd dat je als politicus een olifantenvel moet hebben. De wereld loopt immers vol met kleine Davids die op de top van hun egotrip een Goliath willen villen.

Maar waar het eigenlijk echt op neerkomt, is dat je in de politiek geen Appreciatie-Junkie mag zijn. Appreciatie-Junkies stemmen hun gedrag af op de goedkeuring van anderen. Als die anderen daar blij mee zijn en hun waardering uiten, dan is de Appreciatie-Junkie gelukkig. De geleverde inspanning was dan immers de moeite waard. Maar als de anderen niet strooien met complimenten, dan raakt de Appreciatie-Junkie ontregeld. Hoewel zijn gedrag twee keer hetzelfde is, is het resultaat deze keer zwaar negatief. De Appreciatie-Junkie krijgt immers niets terug voor wat hij deed. Hij kan dan boos worden op de anderen en hen ontvrienden op sociale media. Of hij gaat op zoek naar een nieuwe high door nog meer voor de anderen te gaan doen. Wat er ook gekozen wordt, de Appreciatie-Junkie is een speelbal van de wereld om hem heen.

We kunnen pas mentaal stabiel worden als we onze beslissingen laten afhangen van onze eigen waarden en wanneer de voldoening voornamelijk uit onszelf komt. Denk bijvoorbeeld aan iemand die zijn kinderen helpt bij het verhuizen en die achteraf zelfs geen dankjewel van hen hoort. Hoewel dat vast beter kon, blijft men mentaal stabiel door de gedachte dat het een kernwaarde is om de eigen kinderen altijd te helpen, waar ze ook zijn en welke nood ze mogen hebben. Men zou het nooit anders hebben gedaan, zelfs al had men op voorhand geweten dat er geen waardering zou volgen. Dus waarom zou die waardering dan zo’n grote invloed op ons moeten hebben? Hoe geloofwaardig vinden we een Instagrammer die zijn leven in kiekjes zet, maar bij elke post twijfelt of zijn volgers hem daarna nog wel leuk zullen vinden? En hoe vaak zijn we zelf Appreciatie-Junkies op het werk of bij onze vrienden?

Politici hebben deze les vaak al aan het begin van hun carrière geleerd. Wat ze ook doen, er zullen altijd voor- en tegenstanders zijn. Wie nood heeft aan de bevestiging van de voorstanders is meteen ook een weerloze prooi voor de tegenstanders. En veelal krijgen die laatsten het grootste gewicht bij het bepalen van het gevoel. Politici kijken dan ook beter naar hun eigen waarden om beslissingen te nemen. Zelfs als ze uitgejouwd worden, kan de beslissing die ze namen nog altijd de juiste zijn geweest. Het is die zekerheid die mensen mentaal stabiel maakt, wat de volgende naam van de storm ook moge zijn.

Op de Mia’s is er net een nieuwe prijsuitreiking begonnen. Tijdens een verwijzing naar Nathalie Meskens en Natalia, wordt er aan de zaal gevraagd of er nog vrouwen zwanger zijn. Marijke steekt haar hand op. Het was het mooiste moment van de avond. Zelfs al kwam er geen applaus.