Wanneer waarden wankelen

“Waarom zou ik?” Het ging door mijn hoofd toen ik - tijdens een regeringsvorming die toen ook al lang duurde - mijn loopbaan als leerkracht startte. Voor mijn vakken bestonden geen handboeken. Het zoekwerk naar passende lesinhoud vroeg veel tijd. Daardoor ontbraken soms de uitgeschreven lesvoorbereidingen. Ook tijdens dat bezoek van een inspecteur, die me berispte. Waar haalde hij, als vertegenwoordiger van de overheid, daartoe het recht? Terwijl ondertussen de leiders van het land hun zaken niet op orde hadden. Waarom moest ik méér mijn best doen dan zij? Dacht ik.

Ik vind leiderschap pas legitiem als je zelf uitdraagt wat je van anderen verwacht. Voorbeeldgedrag zeg maar. Dat er niet altijd is. Meer dan ooit intrigeert het me hoe wereldleiders, al dan niet democratisch verkozen, wegkomen met hun onethisch discours en gedrag. Gedrag dat ik afkeur en waaraan de media me dagelijks herinneren.

Dicht bij mezelf blijven

Hoe rijm ik dat met integriteit, empathie, welzijn, waardering, warmte en inclusie? Waarden die ons vakgebied hoog in het vaandel draagt. Je worstelt misschien met dezelfde vragen. Of je merkt om je heen een gevoel van “waarom zou ik?”

De wereldproblemen los ik er niet mee op, maar laat me delen wat mij helpt.

• Anderen denken er ook zo over. Weten dat ik niet alleen sta met mijn frustraties, twijfels en onzekerheden. Miljoenen anderen zijn op eenzelfde manier bezorgd. Dat geeft me enige rust. Samen staan we sterker.
• Vertrouwen niet opgeven. Ik blijf er rotsvast van overtuigd dat vertrouwen de hoeksteen vormt van succesvolle organisaties en systemen. Consistent eerlijk en respectvol zijn, als basis voor sterke en duurzame relaties. Op het werk en erbuiten. Een gedachte die me energie geeft.
• Positieve voorbeelden zoeken. Want die zijn er. Lees gewoon een van de vele artikels in HRmagazine waarin collega’s vertellen hoe hun waarderend, stimulerend en inclusief handelen een positieve impact heeft en inspirerend werkt.
• Veerkracht opbouwen. Een actief werkpunt voor mij. Mijn optimisme scoort laag vandaag, maar ik blijf ervan overtuigd dat alles op termijn goed komt.
• Voor eigen deur vegen. Mét aandacht voor wat rond me gebeurt. Oog blijven hebben voor mijn eigen integriteit en waarden. Weten waar het bij mij goed zit en waar niet. En hoe ik dat kan remediëren, vooraleer ik over anderen oordeel.
• Piekertijd beperken. Ik focus me op het hier en nu en op wat ik zelf kan beïnvloeden. Mijn zorgen neerschrijven en erover praten, bieden ook soelaas.

Zwijgen is niet altijd goud

Natuurlijk blijft er het wrange gevoel dat oneerlijkheid, minachting en verregaande simplificatie op korte termijn lijken te lonen. Misschien leeft er daardoor ook ongerustheid, fatalisme en demotivatie in je werkomgeving. Is het een idee om er actief over te praten tijdens een teammeeting of rond een koffie? Een oplossing vinden jullie wellicht niet, maar het maakt de waarden bespreekbaar waarmee we groot zijn geworden. En die we willen blijven uitdragen. Omdat ze werken.

Laat het mijn warme gedachte zijn om het jaar af te sluiten. Op weg naar het nieuwe.

Gastauteur: Frank Helsmoortel.

Frank Helsmoortel werkte zijn hele loopbaan binnen hr-management, op zowat alle terreinen van het vak, in grote, middelgrote en soms complexe organisaties in diverse sectoren (Philips, bpost, American Express, Howest, Vinçotte,…). Zijn ervaringen over de jaren heen brengt hij samen met observaties van vandaag in korte hr-reflecties waarin hij in de spiegel blikt en de lezer uitnodigt om over zijn schouder mee te kijken.