Op het werk mogen zijn wie je bent. Negen jaar geleden schreef ik hierover een eerste reflectie en dacht dat een update overbodig zou zijn. Niet dus. En eerlijk? Ik maak me zorgen. Voor mezelf. Voor mijn twee kinderen, die – net als ik – een partner van hetzelfde geslacht hebben. Voor iedereen die tot een kwetsbare groep behoort, of die kinderen, vrienden of ouders heeft voor wie het moeilijker is om te zijn wie ze zijn.
Het heeft jaren geduurd voor ik me op het werk veilig en aanvaard voelde om open te zijn over mijn geaardheid. Zonder angst om eerst daarop beoordeeld te worden, eerder dan op mijn resultaten. Maar ik ben een man, blank, hoogopgeleid, valide – ik mag dus niet klagen.
Onderzoek van Peggy De Prins in Taboes op de werkvloer toont aan dat seksuele oriëntatie nog altijd een thema is waarover gezwegen wordt. Uit angst om op te vallen, om als “anders” gezien te worden of om iets verkeerd te zeggen. Die stilte creëert een klimaat waarin medewerkers zich niet durven uitspreken, geen fouten durven maken en zich niet kunnen tonen zoals ze zijn. Ze waarschuwt ook. Volledige openheid is niet altijd veilig. In sommige organisaties gelden ongeschreven regels die vragen om aanpassing. Een evenwicht tussen authenticiteit en professionele zelfpresentatie is daar aangewezen. Maar, benadrukt ze, organisaties die moeilijke thema’s bespreekbaar maken, blijven gezond en toekomstgericht.
In mijn eerdere artikel verwees ik naar het boek The Glass Closet van John Browne, ex-ceo van BP. Hij hield zijn homoseksualiteit decennialang geheim - in een Engeland waarin daarop straffen stonden - tot hij publiek uit de kast kwam en ontslag nam, onder druk van de schandaalpers. in zijn boek laat hij mensen getuigen die niet konden zeggen met wie ze hun weekend doorbrachten. Die geen foto van hun partner op hun bureau durfden zetten. Die hun vakantiebelevenissen niet openlijk deelden. Niet uit schaamte, maar uit zelfbescherming. Altijd op hun hoede. Niet omwille van hun werk, maar om wie ze liefhadden.
“Maar Frank, dat station zijn we toch al gepasseerd?”, hoor ik sommigen denken. Was het maar zo. Josh Cavallo, de eerste Australische profvoetballer die uitkwam voor zijn homoseksualiteit, krijgt doodsbedreigingen. Niet van zijn collega’s, maar wel van buitenstaanders. Simpelweg omdat hij zegt wie hij is. Mijn dochter, Hetty Helsmoortel, vertelt in haar zaalshow Missie 2024 over het anonieme haatbericht dat ze kreeg: “Tranvrouw”, zonder “s”. Die opmerking was hard en ongegrond en raakte haar diep. Bij mij trok ze een oude wonde open en bracht die beklemmende schaamte en pijn naar boven die ik jarenlang voelde, gewoon omdat ik vader was en vreesde dat ik mijn kinderen daarmee iets aandeed.
En nu dit. Gender wordt genegeerd, wetenschap bewust opzijgeschoven. Europa is nog onbeslist over hoe te reageren op diversiteits- en inclusieprogramma’s die worden teruggefloten. Ik hoop dat het persbericht over GSK België, dat mogelijk buigt onder druk, niet klopt. En dat de Vlaamse universiteiten zich beroepen op hun autonomie en die diversiteitsbeleidsenquête van de Amerikaanse ambassade gewoon naast zich neerleggen.
Als hr-professional, als mens en als betrokken partij begrijp ik dat sommigen het gevoel hebben dat de slinger van ‘woke’ is doorgeslagen. Maar wie ooit iets moest verzwijgen op het werk, weet hoeveel energie het vraagt om permanent op je woorden te letten, je verhaal aan te passen; gewoon niets te zeggen of simpelweg te liegen.
Inclusie betekent je veilig voelen op het werk – en veiligheid is geen onderhandelbaar gegeven. Hr én leidinggevenden dragen hierin verantwoordelijkheid. Het vraagt moed om gevoelige thema’s te benoemen, maar juist dat kan het verschil maken. Zoiets kan ook zonder grote slogans. Breng spanningsvelden ter sprake in teamoverleg, niet om te forceren, maar om het ijs te breken. Zo maak je duidelijk: hier mag je zijn wie je bent - en we handelen daar ook naar. En eigenlijk, eigenlijk zou de enige focus moeten liggen op hoe mensen samenwerken en resultaten neerzetten. Wie ze ook zijn.
Column van Frank Helsmoortel.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
