Privacyverklaring

Werknemer werkt minder door tijdens ziektedagen

6 februari 2020
Tekst
Jo Cobbaut

De Belgische werknemer komt nog werken hoewel hij ziek is op een derde van zijn ziektedagen. In 2014 werkte hij door op bijna de helft van zijn ziektedagen.

Hr-dienstverlener Securex vroeg 1.500 werknemers in België hoeveel dagen ze de laatste twaalf maanden ziek waren maar toch bleven werken (geen zwangerschap of arbeidsongeval).

Presenteïsme

Heidi Verlinden, HR research expert bij Securex, heeft het in dit verband over 'presenteïsme': ondanks gezondheidsproblemen geen ziektebriefje indienen, maar de keuze maken om toch te gaan werken of te telewerken.

In 2019 werkte de Belg gewoon door op een derde van zijn ziektedagen. Dit is een opmerkelijke daling vergeleken met 2014, toen de Belgische werknemers aangaven op bijna de helft (46%) van hun ziektedagen door te werken.

Tegenover 2018 was er vorig jaar geen evolutie meer (de stijging van 31% naar 34% is niet statistisch significant).

77% van de doorwerkende zieke werknemers deed dit in 2019 gedurende een tot tien dagen, bijna 15% gedurende elf tot twintig dagen en 8% zelfs meer dan twintig dagen. Die laatsten bleven een tot drie maanden doorwerken ondanks hun gezondheidsproblemen, en een uitzonderlijk geval zelfs meer dan zesmaanden.

Aantal dat altijd doorwerkte, halveerde

Van alle werknemers was 36% nooit ziek tijdens de twaalf maanden voorafgaand aan het onderzoek; 64% was minstens een dag ziek of geveld door een privéongeval.

Van alle werknemers die minstens een dag ziek waren in de twaalf voorafgaande maanden, werkte

  • 43% op die ziektedag(en) nooit door;
  • 10% bleef werken tijdens al zijn ziektedagen en
  • 47% combineerde werken met rusten.

Ook in het steevast niet of wel doorwerken stelt Securex sinds 2014 een significante evolutie vast. Het aantal zieke werknemers dat altijd bleef doorwerken, is van 20% in 2014 gehalveerd tot 10% in 2019. Het aantal werknemers dat op hun beurt nooit doorwerkte op ziektedagen, steeg in diezelfde periode dan weer met bijna de helft: van 29% in 2014 naar 43% in 2019.

Het percentage werknemers dat werken en rusten combineerde op hun ziektedagen fluctueerde door de jaren en situeerde zich in 2019 op een soortgelijk niveau als in 2014: 47%.

Groeiend bewustzijn van gezondheid

Heidi Verlinden vermoedt dat de werknemer zich bewuster wordt van zijn fysieke en mentale gezondheid. "We vermoeden dat werknemers sneller naar de dokter gaan en meer een gezonde levensstijl nastreven. Daardoor zullen ze in geval van ziekte eerder thuisblijven en zich verzorgen, ook om besmetting van collega’s op de werkplek te voorkomen. Dat steeds minder mensen steeds minder kiezen voor presenteïsme, weerspiegelt zich ook in onze recentste absenteïsmecijfers, waarin kortere en meer frequente afwezigheden stegen ten opzichte van lange en middellange afwezigheden.”

Een op de tien werkt door

Toch werkt een op de tien werknemers steevast door tijdens ziekte. Het betreft vooral

  • universitair en hoger geschoolden,
  • werknemers jonger dan 45,
  • werknemers in bedrijven tot 250 medewerkers,
  • werknemers met een tot drie jaar anciënniteit en
  • werknemers wier partner een voltijdse job heeft.

In 2019 was er in vergelijking met 2018 geen daling meer van het aantal dagen waarop een werknemer doorwerkt. “De war for talent woedt heel hard in een aantal sectoren zoals de zorgsector. Daardoor is de druk om door te werken bij ziekte erg hoog. Dat zou kunnen verklaren waarom we voor het afgelopen jaar geen daling meer waarnemen,” zegt Stephanie Heurterre, consultant Absenteïsme bij Securex.

Uit de studie van Securex blijkt nog dat zieke werknemers die toch doorwerken dat vooral doen 1) omdat ze zich in staat voelen om te werken (30%), 2) omdat ze hun collega’s niet willen belasten (19%) en 3) omdat ze gemotiveerd zijn (12%).  

Redenen om door te werken ondanks ziekte (securex)

Negatieve gevolgen op lange termijn

Securex raadt aan waakzaam te zijn voor structureel presenteïsme want:

  • Een werknemer op de drie (34%) ondervindt negatieve gevolgen van doorwerken bij ziekte.
  • Twee op de drie (64%) herstellen moeilijk of verlengen de ziekteduur.
  • Een op de vijf (20%) ervaart mentale gevolgen (vermoeidheid, stress, angst, depressie of burn-out).
  • 16% ziet gevolgen op het werk zoals meer werk, zwaarder werk, moeilijkheden bij de uitvoering van het werk en onbegrip van leidinggevenden of collega’s. Dit kan tot meer verloop leiden. Werknemers die minstens éénmaal doorwerkten bij ziekte, willen vaker elders werk zoeken dan hun collega’s die nooit doorwerkten bij ziekte (38% vs. 27%).

Juiste motivatie

“We mogen niet aanvaarden dat sommige werknemers steevast doorwerken tijdens ziekte, maar kunnen wel flexibel omgaan met het uitvoeren van taken wanneer men gezondheidsklachten heeft. Daarbij is de juiste motivatie cruciaal", besluit Elisabeth Van Steendam, consultant Absenteïsme. "Wie in het algemeen werkt omdat het moet, zal bij ziekte meer druk voelen om door te werken dan wie doorgaans werkt omdat hij of zij dat wil. Werkgevers kunnen een context creëren waarin hun werknemers zelf de juiste keuze maken, zonder dat hun werkgever of dokter dit oplegt.”