Privacyverklaring

Ziektebriefje voor 1 dag afgeschaft in organisaties met 50+ werknemers. En nu?

28 oktober 2022
Tekst
Jo Cobbaut
Beeld
SD Worx

Gisterenavond is de wet gestemd die het ziektebriefje voor één dag voor maximaal drie keer per jaar afschaft, in organisaties met minstens vijftig werknemers. In totaal gaat het om 1,9 miljoen werknemers, die voortaan minder naar de dokter zullen gaan voor dit ziektebriefje voor één dag.

Voortaan hoeft een zieke werknemer tot driemaal per kalenderjaar geen geneeskundig getuigschrift voor te leggen voor één dag arbeidsongeschiktheid. De vrijstelling geldt zowel voor een ziekte voor één dag, als voor de eerste dag van een langere ziekteperiode. Een medisch attest vragen is een gangbare praktijk, maar niet wettelijk verplicht.

Beperkte afschaffing medisch attest  

Annelies Rottiers, kmo-adviseur van SD Worx: “Heel wat cao’s en arbeidsreglementen zullen aangepast moeten worden, in organisaties met minstens vijftig werknemers. Alleen kmo’s met minder vijftig werknemers kunnen nog afwijken van deze regel via een collectieve arbeidsovereenkomst of het arbeidsreglement. Zij mogen wel nog voor elke ziektedag een ziektebriefje vragen.”

Wie 1 dag ziek is, is dat vaak op maandag (maar zelden op vrijdag) 

De nieuwe wet beperkt de afschaffing van het ziektebriefje wel tot organisaties met minstens vijftig werknemers. SD Worx analyseerde het gebruik van het medisch attest van 1 dag bij 3.200 werkgevers (met meer dan vijftig werknemers) in de privésector. De trend bij de werkgevers met minder dan vijftig werknemers ligt in dezelfde lijn.

  • Maandag is populairst. Bijna een op de drie ziektebriefjes van één dag slaan op maandag (29,3%) bij bedrijven met meer dan vijftig werknemers.
  • Er is nauwelijks ziekte van één dag op vrijdag (maar 3,5%), ook de voorbije jaren was dit het geval.
  • Bijna negen op de tien werknemers maakten in 2021 géén gebruik van het ziektebriefje voor één dag. Maar 11,8% van de werknemers bij deze bedrijven maakten gebruik van dit ziektebriefje in 2021. In totaal ging het om minder dan 6% van alle ziektedagen;
  • De laatste vijf jaar is er géén stijgende trend op het vlak van ziektebriefjes voor één dag; de leeftijdsgroep 25-35 jaar maakt er het meest gebruik van. Bedienden gebruiken het iets meer dan arbeiders.
  • De overgrote meerderheid (96%) van de medewerkers met een ziektebriefje van één dag gebruikt dit maximaal drie keer per jaar;
  • Opvallend: ongeveer 55% was geen enkele dag ziek in 2021 en 2022.

Meningen verdeeld 

Uit een kmo-bevraging van juni 2022 blijkt dat de meningen verdeeld zijn: “De helft van de kmo-ondernemers denkt dat het weglaten van het doktersbriefje wel een impact kan hebben op de personeelsplanning; de andere helft niet. We kunnen vandaag niet inschatten of deze maatregel het aantal afwezigheden van één dag zal doen toenemen, of dat er verschuivingen komen. Misschien zullen de meerdaagse ziektes wel dalen. Werkgevers zetten best in op een breder verzuimbeleid, met cijferbenchmarks voor hun sector en een focus op open communicatie, welzijn en vertrouwen.”

Bron SD Worx

Bedrijven konden al langer beslissen om het doktersattest te laten vallen. Er is geen wettelijke verplichting voor een doktersbriefje. Dit is al vijf jaar het geval bij hr-dienstverlener SD Worx, waar één dag afwezigheid zonder doktersbriefje tot drie maal per jaar toegelaten is.

Cultuur van vertrouwen

Ellen Claes, people director België: “Wij hebben deze maatregel vijf jaar geleden ingevoerd in overleg met de sociale partners. Enerzijds omdat we merkten dat bij ziekte van zo’n korte duur de zieken de dag zelf niet bij de dokter raakten, maar pas de volgende dag, terwijl ze de volgende dag misschien al terug aan het werk wilden.”

Bovendien past die manier van werken in een cultuur van vertrouwen. Ellen Claes: “We sturen op resultaten in een cultuur van vertrouwen en veel autonomie. Wij hebben bij de invoering geen toename in onze ziekteafwezigheden gezien, al wisselt het percentage werknemers dat er gebruik van maakt. Voor de eerste negen maanden van 2022 gaat het om bijna één op de vijf werknemers (19,5%). Maandag staat bij ons ook op kop (25%), maar vrijdag en dinsdag volgen met respectievelijk 22% en 20% van de dagen. Deze ziektedagen maken ongeveer 2,5% uit van het totaal. De meerderheid (82%) moet er maar één keer per jaar een beroep op doen. Veertien procent twee keer en 3,5% was drie keer afwezig zonder attest.”