Slaap is het nieuwe medicijn

In zijn recent boek ‘Slaap. Het nieuwe medicijn’ benadrukt professor Johan Verbraecken het belang van een goede nachtrust voor de gezondheid. Wie in ploegen werkt, mag zich terecht vragen stellen, zo blijkt.

Wie shiften draait, krijgt te maken met een verstoord slaap- en waakritme, weet auteur Johan Verbraecken. “Mensen die ’s nachts werken, zijn actief op het moment dat hun lichaam verwacht te mogen rusten en slapen. Ze gaan slapen als ze biologisch gezien actief worden. Er is geluid, licht en de temperatuur stijgt overdag. De omstandigheden zijn niet ideaal. Nachtwerkers slapen ook niet lang genoeg. Omdat ze tegen de middag al wakker worden, durven mensen al eens naar slaapmiddelen grijpen. Dat is maar tijdelijk een oplossing, want al snel treedt gewenning op, naast het risico op cognitieve traagheid en een minder goed reactievermogen.”

Melatonine
Professor Verbraecken wijst erop dat ploegenarbeiders meer kans hebben op kanker. “Melatonine heeft een beschermend effect tegen kanker, maar wordt vooral tijdens de nachtelijke uren aangemaakt. Dat proces wordt onderdrukt bij nachtshifts. Zo is aangetoond dat verpleegsters die ’s nachts werken een licht verhoogd risico hebben op borstkanker. Bovendien hebben nachtwerkers meer kans op ongezond eten, wat dan weer leidt tot obesitas, meer hart- en vaatziekten en slaapapneu bij wie te dik wordt.”

Tips

Voor wie werkt in ploegen:

• Volg de klassieke regels van de slaaphygiëne (regelmaat, ontspanning, weinig koffie en alcohol...);
• Zet een zonnebril op ’s morgens om de lichtinval tegen te gaan. Licht onderdrukt melatonine en zorgt voor minder slaapneiging;
• Doe een dutje voor de shift;
• Eet eiwitrijke voeding voor de shift;
• Eet halverwege de shift een hartige hap met koolhydraten en net voor het einde een korte snack;
• Kom na de slaap buiten en stel je bloot aan licht om de vermoeidheid te onderdrukken en energie te krijgen. Beweeg veel voor een betere bloeddrukcontrole en een betere werking van hart- en bloedvaten
  

Voor de werkgever

• Bied gevarieerd licht aan: minder licht tijdens de tweede helft van de nachtshift, zodat de melatonine niet te veel wordt onderdrukt en de medewerker ’s morgens beter kan inslapen;
• Wie constant in dezelfde ploeg werkt, heeft minder problemen dan wie constant van ploeg verandert;
• Als je toch varieert, dan liefst niet veel meer dan drie keer na elkaar dezelfde ploeg voor een werknemer.