“Creëer een draagvlak voor slaap bij leidinggevenden”

Een goede nachtrust heeft een grote impact op de prestaties en emoties van medewerkers. Bedrijven beseffen steeds meer het belang van slaap. “Werkgevers kunnen hun steentje bijdragen door leidinggevenden het goede voorbeeld te laten geven”, vertelde de Nederlandse neurowetenschapster Els van der Helm tijdens Vlerick HR Day.

Slaap heeft twee belangrijke functies: afvalstoffen afvoeren zodat hersencellen goed met elkaar communiceren en geen fouten maken en de emoties in balans te houden zodat we niet impulsief reageren. De impact van slaap situeert zich op drie gebieden: het IQ (aandacht, concentratie, geheugen en problemen oplossen), het EQ (de eigen emoties begrijpen en controleren en die bij anderen beter herkennen en de fysieke gezondheid.

“Er is een correlatie tussen chronisch slaaptekort en verschillende ziektes zoals diabetes, hart en vaatziekten, maar ook sommige vormen van kanker”, zegt Els van der Helm. Ze organiseerde ruim duizend workshops over slaap over de hele wereld.

Cultuurverandering

Bedrijven hebben er alle belang bij dat werknemers een goede nachtrust hebben. Ze presteren beter op het werk terwijl leidinggevenden betere leiders zijn en meer inspireren, charismatischer en minder agressief zijn. Dat leidt meteen tot een beter engagement in het team.

“Teams functioneren beter als de teamleden uitgerust zijn”, legt Els van der Helm uit. “Vermoeide teamleden laten de rest van het team meer opknappen en nemen zelf meer krediet voor werk dat ze niet hebben gedaan. Ze gedragen zich ook minder ethisch of minder maatschappelijk verantwoordelijk. Ze denken alleen maar aan zichzelf in plaats voor het hogere goed te gaan.”

Slapen beïnvloedt onze stemming. We worden sneller depressief, worden angstig of krijgen een burn-out. Vermoeide medewerkers melden zich vaker ziek of zijn langdurig ziek. “Vaak wordt slaap gezien als iets privé, iets wat de werkgever niet aangaat, maar niets is minder waar. Het slaaptekort van werknemers heeft een grote impact op hun werk en prestaties.”

Werkgevers zijn er dus bij gebaat om werknemers zoveel mogelijk te ondersteunen in hun slaap. Bij een grote groep medewerkers heeft een slechte nachtrust werkgerelateerde oorzaken, bijvoorbeeld omdat ze veel stress hebben, verschillende diensten moeten draaien of het idee hebben dat ze dag en nacht moeten reageren.

“Als werkgever heb je een unieke positie om niet alleen het individu te helpen, maar ook om de cultuur binnen het bedrijf te veranderen zodat het makkelijker wordt voor medewerkers om beter te slapen.”

Rolmodel

Net als bij iedere transformatie speelt de verandering zich op verschillende niveaus af. “Om zijn nachtrust te verbeteren, kan de werknemer op tijd naar bed gaan en niet eerst nog vijf afleveringen op Netflix kijken voor het slapengaan.”

Ook het bedrijf kan diverse inspanningen doen. Ten eerste is het belangrijk dat leidinggevenden het belang van slaap inzien. “Maak het thema bespreekbaar. Door dat bewustzijn zal het gedrag van de leidinggevenden veranderen en zijn ze ook een beter rolmodel.”

Het betekent ook een kritische blik op de bedrijfscultuur. Managers kunnen bijvoorbeeld niet verwachten dat hun medewerkers 24 uur per dag beschikbaar zijn. “Iedereen is anders. Er zijn nu eenmaal ochtend- en avondmensen. Die diversiteit is goed, maar daar moet je ruimte aan geven. Je mag niet van avondmensen verwachten dat ze om 8.00 uur ‘s ochtends fris zullen inbellen. Als je dat wel doet, heeft dat gevolgen voor hun productiviteit voor de rest van de dag.”

Taboe

Publicis lanceerde in december vorig jaar een Right to Rest-campagne. Het bedrijf adviseerde collega's die last hadden van slapeloze nachten om tijdens de werkdag een rustpauze te nemen. Volgens Els van der Helm is het een goed teken dat het bedrijf aangeeft dat slaap belangrijk is en dat de werknemer de tijd mag nemen om bij te slapen.

“Met dit soort initiatieven moet je wel altijd maken dat medewerkers ook het gevoel hebben dat het leiderschap hier achterstaat. Als er nog een taboe rust op bijvoorbeeld de ruimtes om overdag een dutje te doen, dan heb je een probleem. Ik ken een bedrijf dat zo’n rustruimte geïnstalleerd had, maar het management gebruikte die niet, alleen de ondersteunende medewerkers. Dan geven leidinggevenden meteen aan dat je geen dutje nodig hebt als je hard werkt. Op die manier voelen medewerkers zich niet veilig om een dutje te doen.”

Daarnaast zijn er tal van bedrijven, vooral in Silicon Valley, die werknemers stimuleren om zo lang makkelijk op het werk te blijven en niet naar huis te gaan. “In plaats van rustruimtes zouden ze beter medewerkers aanzetten om op tijd naar huis te gaan zodat ze voldoende tijd hebben om zich te ontspannen en een goede nachtrust te hebben.”

Er is nog veel werk aan de winkel, meent Els van der Helm. Ze merkt dat de hr-afdeling vaak enthousiast aan de slag gaat met het thema, maar niet altijd de positie hebben om het op de agenda te krijgen. Behalve een workshop of een training rond slaap, krijgen ze niet het draagvlak om groter te denken en het holistischer aan te pakken.

“Het gevaar bestaat dat de workshop neerkomt op het aanvinken van een vakje. Medewerkers worden daar cynisch van, zeker de jongere generatie. Zijn zijn veel meer bezig met gezond leven en goed voor zichzelf zorgen. Als ze zien dat de leidinggevenden niet geïnteresseerd zijn, willen ze vaak ofwel niet lang meer in het bedrijf werken of de top niet bereiken, omdat ze dan niet meer het leven kunnen leiden dat ze willen. Dat is ook een van de redenen waarom ik me niet alleen maar richt op de hr-verantwoordelijken, maar ook op de leidinggevenden.”