Privacyverklaring

Ondersteun met technologie mentaal welzijn wanneer werknemer het nodig heeft

6 maart 2024
Tekst
Gert Verlinden
Beeld
Inez Myin-Germeys

Smartphones op school liggen onder vuur. Het dagelijkse TikTok-gebruik van jongeren piekt. Dat heeft een invloed op hun mentaal welzijn. Hoe ziet de toekomstige generatie werknemers eruit? Professor Inez Myin-Germeys (KU Leuven) vraagt aandacht voor de mentale gezondheid én pleit tegelijk om digitale technologie te omarmen.

De mentale gezondheid van jonge mensen staat onder druk. Een op de vijf kampt met matige tot ernstige psychische klachten. Uit onderzoek blijkt dat zowel digitale als sociale connectie daar een belangrijke factor in spelen. Volgens Inez Myin-Germeys vormen sociaal en mentaal welzijn twee zijden van een medaille. Er zijn risicofactoren, maar ook bescherming: steun van mensen met goede sociale competenties. Ontbreekt die, of maak je sociaal moeilijke situaties mee zoals pesten, dan brengt dat problemen teweeg.

Digitale connecties hebben, is beter dan alleen zijn. Ze hebben een effect op iemands stemming, maar ze vervangen geen levensechte contacten. De kwaliteit ervan is lager. Inez Myin-Germeys adviseert digitale technologie in te zetten om behandelingen toegankelijk te maken voor meer mensen. “Bij digital natives, dat zijn jongeren die zijn opgegroeid met digitale technologie, is er vaak een barrière om hulp te zoeken. Er zijn wachtlijsten. Psychologische hulp is bovendien niet gemakkelijk toe te passen eens je de psychologenpraktijk verlaat. Aangeleerd gedrag overbrengen in een reële context is een uitdaging. Met digitale technologie kun je die kloof dichten.”

Digitaal verlengstuk voor mentaal welzijn

De technologie kan mensen inzichten geven in hun gedragspatronen, bijvoorbeeld via een digitaal dagboek. Het maakt hen bewust van risicomomenten en van hulpbronnen. Zo leren ze bijvoorbeeld dat televisie kijken minder ontspannend is dan actief bewegen. De technologie helpt via een ondersteunende app om in het moment zelf te interveniëren wanneer dat vereist is. Zo krijgt de therapeutische sessie een digitaal verlengstuk tot diep in het dagelijkse leven. Inez Myin-Germeys: “De digitale tools laten je dus niet passief toekijken, maar brengen net activiteit in het behandelproces. Het helpt personen tot inzichten te komen en begeleidt hen in het oplossingsgerichte herstelproces.”

Blended care

Zal laagdrempelige technologie op die manier de plaats innemen van een levensecht contact met een zorgverlener? Inez Myin-Germeys is voorstander van een mix, de zogenaamde blended care. Digitale oplossingen vervangen de therapeut niet volledig, ze zijn een toevoeging en een onderdeel van het herstelproces. “Een face-to-facecontact vormt soms een drempel. Technologie is dan een eerste stap.” Een app houdt je tijdens en na afloop van een zorgtraject alert zodat het niet opnieuw bergafwaarts gaat.

Verantwoordelijkheid werkgevers voor mentaal welzijn

Er verschijnt stilaan een generatie van jongeren op de arbeidsmarkt voor wie het mentale welzijn bijzonder belangrijk is. Ze hebben geleerd om het er openlijk over te hebben. De balans tussen werk en privéleven weegt zwaar door. Inez Myin-Germeys adviseert organisaties om de technologie te omarmen en medewerkers een preventief welzijnsaanbod te doen. “Leer hen ondersteunende vaardigheden aan, zoals het verbeteren van de slaapkwaliteit, mindfulness of veerkracht. Laat je niet afschrikken door de technologische mogelijkheden en zorg vooral voor een correcte toepassing van de juiste tools.”

Of het de verantwoordelijkheid is van werkgevers om te investeren in werkgeluk en mentaal welzijn? Inez Myin-Germeys erkent dat de factor werk niet de enige is in het verhaal van wellbeing. “Maar als werkgever kun je niet zeggen dat je geen verantwoordelijkheid neemt. Doe dat tenminste over jouw aandeel. Stimuleer positieve bekrachtiging, bied vrijheid en autonomie, zorg voor constructief teamwerk.”

Generatiekloof

Inez Myin-Germeys merkt de verschillen tussen generaties op het vlak van verwachtingen die ze van werk hebben. Dat ziet ze als een opportuniteit om te leren van de jongere generatie. “Ze brengen veel goeds mee.” Ze nuanceert ook de gevaren van het hoge aantal uren schermtijd. “Volwassen tellen ook een stevige dosis schermtijd. Het is een golfbeweging. De smartphone is een hulpmiddel voor sociaal welzijn. Jongeren die sociaal vaardig zijn, ontwikkelen met de smartphone nog een rijker netwerk. Bij jongeren die kwetsbaar zijn, ontstaan potentieel grotere problemen. Anderzijds: gamen via de smartphone met anderen is nog altijd beter dan geïsoleerd op je kamer zitten.” Het maakt dat Inez Myin-Germeys oproept om technologie in te zetten om die kwetsbare, diverse groepen gefocust te bereiken. Of hoe je een welzijnsbeleid moet koppelen aan een diversiteitsbeleid.

Inez Myin-Germeys is een van de vijftig sprekers die haar kennis komt delen over welzijn tijdens de Future Generations Conference in Leuven. Ze analyseert hoe de omgeving onze geest beïnvloedt, vooral bij jongeren. Ze bestudeert factoren zoals stress en sociale interacties, en hoe innovatieve therapeutische benaderingen voor dagelijks gebruik worden ontwikkeld. Met meer dan 450 wetenschappelijke artikelen en meer dan 30 begeleide promovendi is de passie van Inez Myin-Germeys voor innovatie in de geestelijke gezondheidszorg baanbrekend.