Privacyverklaring

1 op de 5 werkt in het rood

25 oktober 2023
Tekst
Jo Cobbaut
Beeld
Sigmund

Een op de vijf arbeidsactieven bevindt zich in de rode zone voor een burn-out. Bij zelfstandigen is dat maar een op de acht. Niet alleen het werk beïnvloedt een burn-out, ook het privéleven speelt hierbij een belangrijke rol.

Dat blijkt uit de nieuwe financiële gemoedsrustbarometer van levensverzekeraar NN (onderdeel van de internationale NN Group). Toch ervaren actieven minder stress ten opzichte van september 2021 en maken ze zich minder zorgen om uit te vallen met een burn-out. De corona- en energiecrisis hadden een beduidende impact op ons mentaal welbevinden en we kunnen nu even herademen.

Zelfstandigen veerkrachtiger

De kans dat zelfstandigen in een burn-out belanden blijkt heel wat lager te liggen met slechts een op de acht in de rode zone. Colin Sanders, Longevity Expert voor NN, ziet mogelijke verklaringen. Zelfstandigen scoren in vergelijking met loontrekkenden hoger op het vlak van

  • financiële gemoedsrust
  • veranderkracht
  • werkenthousiasme
  • gevoel van autonomie
  • de ervaring van zinvol werk te doen.

“Dit betekent weliswaar niet dat burn-out een minder ernstig probleem is bij zelfstandigen,” zo waarschuwt Colin Sanders. “Uit de cijfers van het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) blijkt namelijk dat tussen 2016 en 2021 de sterkste stijging van invaliditeit door burn-out of depressie zich in de beroepsstatus van de zelfstandigen voordoet. Het gaat om een stijging van 59,22 procent tegenover 45,8 procent bij werknemers en werkzoekenden. Bij vrouwelijke zelfstandigen is deze stijging zelfs meer dan 66 procent.”

Beweging en slaap

Uit de studie wordt ook opvallend duidelijk dat een burn-out sterk door het privéleven wordt beïnvloed. Zo stijgt de kans om in de rode zone terecht te komen bij sleutelmomenten, zoals een woning kopen, zorgverlener worden voor een familielid of vriend, of het overlijden van een geliefde. Ook het verbreken van relaties kan een rol spelen.

Tegelijk leert de barometer dat kleine veranderingen in vrijetijdsbesteding de kans op een burn-out al significant beïnvloeden. Wandelen of sporten in de natuur of afspreken met vrienden kan al helpen.

Ook genoeg slapen is belangrijk. Zo slaapt iemand die tegen een burn-out aanloopt, beduidend minder (6.4 uur) dan iemand die in de groene zone zit (6,8 uur).

Op basis van deze gezondheidsbarometer stelt NN ook een model voor met zes strategieën om een burn-out te voorkomen. Het focust op

  • sport,
  • slaap,
  • sabbatical of herbronmomenten,
  • sociale verbondenheid,
  • stressors aanpakken en
  • zelfkennis.

De gemoedsbarometer

De financiële gemoedsbarometer verwerkt de respons van 10.606 Belgen tussen 18 en 79 jaar. De metingen gebeurden via online panels in 10 verschillende golven tussen maart 2020 en september 2023.

Als basis diende de burn-out assessment tool van de KU Leuven. Sinds 2017 ontwikkelt NN expertise inzake geluk via een NN-leerstoel aan de UGent. Professor dr. Lieven Annemans en zijn team onderzoeken wat de Belg gelukkig maakt. Daarnaast realiseert NN twee keer per jaar de financiële gemoedsrustbarometer in samenwerking met onafhankelijk onderzoeksbureau Indiville.