“Natuurlijk zijn er vrouwen die met hart en ziel kiezen voor zorgtaken thuis, maar wees ondertussen maar eens de vrouw die die keuze niet maakt. Dan lijkt het al gauw alsof er iets mis is met je. Ik zie mijn kinderen doodgraag, maar heb geen heimwee naar de pamperperiode. Ik vond dat kak. Pun intended.”
We hadden een gesprek met Dewi Van De Vyver, ceo van Flow Pilot, over leiderschap, maar het kwam als vanzelf bij rollen en genderstereotypes. Als ceo van een ict-bedrijf en als pleitbezorger van meisjes in STEM-beroepen weet Dewi Van De Vyver alvast waarom zo weinig meisjes kiezen voor studies in ICT-opleidingen. De ceo wijst naar de manier waarop de personal computer onze huiskamers binnenkwam eind de jaren ‘80.
Eind de jaren ‘80 had niemand een personal computer in huis en had iedereen evenveel voorkennis van ict. Ook voor meisjes en jongens. Dewi Van De Vyver, ceo van Flow Pilot. “Toen de personal computer kwam, werd die gekocht door papa’s voor hun zonen en meer bepaald voor de typische games rond racen en schieten. Denk ook even terug aan de context in de jaren ’80 met de traditionele rolverdeling in het gezin. Zeker de al wat oudere meisjes werden verondersteld om mee te draaien in het huishouden, jongens niet. Als ze al naar school konden, werden meisjes verondersteld om na de lesuren mee het gezin te ondersteunen. De games waren al op maat van jongens, maar meisjes werden sowieso al niet verondersteld om te gamen. Zo ging dat zeker in de wat grotere gezinnen, die in die dagen niet zeldzaam waren. En dat geeft een cumulatie van drempels: wie al kon studeren en na de lesuren haar taken gedaan had en bij dat alles koos voor computerwetenschappen, zag zich ook nog eens geconfronteerd met mannelijke medestudenten met voorkennis. Daar is het verval van belangstelling in computerwetenschappen bij meisjes begonnen. Vandaag zitten we op zeventien procent meisjes in STEM- richtingen en dat stijgt maar niet, ondanks forse inspanningen.”
Dewi Van De Vyver zag de versterking van rolpatronen ook op andere gebieden. Zij legt de link met de opkomst van de goedkope massaproductie uit China. “Die bracht veel goedkopere kledij en betekende ook het einde van de genderneutrale kledij voor kinderen. Zo verdwenen de sponsen broekjes uit die dagen. Waar vroeger enkel bourgeoisgezinnen zich meisjeskledij konden veroorloven, kon nu ook de middenklasse dat. Meteen zag je een versterking van het contrast tussen meisjes en jongens. Vandaag zie je nog altijd in speelgoedzaken poppen- en autohoeken. De divergentie tussen geslachten wordt heel vroeg aangeleerd, nog voor je als individu enig besef hebt van genderidentiteit. Het staat al op onze t-shirts dat we ofwel lief en schattig zijn, ofwel stoer. Dan kun je niet verwachten dat achttienjarige meisjes makkelijk kiezen voor een mannelijk getinte richting op het vlak van taal, visuals of medestudenten. Ik bewonder heel sterk meisjes die er toch geraakten, want ik besef goed hoeveel opoffering en weerstand aan peer pressure dat kostte tijdens het secundair onderwijs.”
De pandemie versterkte dat probleem nog. “Toen de pandemie losbarstte, ving ik signalen op van de worsteling met opvang voor kinderen”, zo zag Dewi Van De Vyver. Ze pleitte bij medewerkers nadrukkelijk om er een gesprek over te hebben. “Ik vind overigens ook niet dat de kwalificatie van het soort job daarin alles moet bepalen. Helaas komen vrouwen nog vaker terecht in deeltijds werk en in jobs die bedrijven als minder core beschouwen. En dat wordt onbewust thuis dan ook doorgetrokken naar de verdeling van zorgtaken, wat dan weer de uitbouw van een carrière kan verhinderen.”
Het verbaast de ceo niet dat bedrijven dikwijls vaststellen dat mannen toch aarzelen om zorgtaken op te nemen en om bijvoorbeeld ouderschapsverlof te nemen. Dewi Van De Vyver: “Het probleem heeft meerdere facetten, maar you can’t be, what you can’t see. Waar zouden jongens geleerd hebben om zorgtaken op te nemen? Ook ik zag hoe mijn broer minder geroepen werd om af te wassen, al heb ik me daar sterk tegen afgezet, met alle discussie van dien. De hele maatschappij spreekt vrouwen aan op hun zorgtaken, maar dat versterkt nog eens zodra er kinderen komen. Kind & Gezin adresseert de mama. Recent kreeg ik telefoon van de school van mijn kinderen. De school erkende ruiterlijk dat het nooit bij hen was opgekomen om eventueel de papa te bellen. Ook werkgevers gaan ervan uit dat vrouwen wel de dagen omstandigheidsverlof zullen opnemen.”
Niet-betaalde zorg levert de zorgverstrekker geen voordeel op, maar voegt wel waarde toe aan het systeem dat deze zorg niet voorziet, zo analyseert Dewi Van De Vyver. Als een vrouw thuisblijft voor haar kind heeft zij minder loon, maar ondertussen hoeft de overheid/werkgever geen kinderopvang te voorzien. Dat uitgespaarde geld komt niet bij die zorgverstrekker, lees: de vrouw, terecht. “Als we niet voldoende investeren in kinderopvang vermindert niet de nood aan kinderopvang, maar zetten we die om in onbetaald werk. De economische cijfers zouden het aandeel onbetaalde zorg in kaart moeten brengen om er beleid op af te stemmen.” Het zou wel eens kunnen dat je dan mensen uit zorgtaken haalt en inschakelt in jobs waar ze meer toegevoegde waarde brengen. “Natuurlijk zijn er vrouwen die met hart en ziel kiezen voor zorgtaken thuis, maar wees ondertussen maar eens de vrouw die die keuze niet maakt. Dan lijkt het al gauw alsof er iets mis is met je. Ik zie mijn kinderen doodgraag, maar heb geen heimwee naar de pamperperiode. Ik vond dat kak. Pun intended.”
Dit is een fragment uit een interview dat u volledig leest in ons magazine van januari 2022.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
