Privacyverklaring

Het kleiner geheel. Is de aanstelling van minister Van Tigchelt bedisseld?

23 oktober 2023
Tekst
Jo Cobbaut

In ‘Het Kleiner Geheel’ fileert Ralf Caers de actualiteit en zoekt hij uit wat we van het wereldtoneel moeten onthouden om ons eigen leven en werk beter te maken. Deze week: Paul Van Tigchelt.

Het lijkt pure chaos in de Belgische politiek. Zodra Van Quickenborne zijn ontslag geeft, tweeten politieke toppers de gekste combinaties van begrip, steun, spijt en nostalgie. Terwijl één woord genoeg was: normaal.

Het is de taak van hr om leidinggevenden te wijzen op hun goal achievement-functie: finaal ben je verantwoordelijk voor de mensen die je leidt. Ook al heb je een flagrante fout niet zelf gemaakt, je had de structuren moeten bouwen om de juiste mensen op de juiste plaats te krijgen en om potentiële uitschuivers vroegtijdig op te merken en af te wenden. Dat betekent dat leidinggevenden structuren moeten bouwen die hen informatie verschaffen, zodat ze op de hoogte blijven van wat er gebeurt in hun departement. Die informatie moet automatisch naar hen stromen als het nodig is én meteen leverbaar zijn als de leidinggevenden er om vragen. Wie taken delegeert, hoort werk uit handen te geven, maar niet het overzicht.

Dat het onder Vincent Van Quickenborne (Open Vld) schortte aan informatiestructuren blijkt uit de rechtstreekse fout rond de Tunesiër Lassoued, maar ook uit de tijd die nodig was om de waarheid te vinden. Daardoor werd ook premier Alexander De Croo op het foute been gezet. Die ging voor de camera’s beweren dat het probleem bij Tunesië lag en dat Lassoued van de rader verdwenen was. Dat is onvergeeflijk. Exit Van Quickenborne: terecht.

De liberalen roemen zijn vervanger, Paul Van Tigchelt, als dé veiligheidsexpert van België. Iedereen wil nu veiligheid en dus moet de aanstelling van dé veiligheidsexpert vertrouwen inboezemen. Dat is goede pr, maar ik begrijp de fronsen wel.

Ten eerste blijkt hij de rechterhand van Vincent Van Quickenborne (Open Vld) te zijn. Ofwel bouwde hij dus ook niet de juiste structuren, ofwel had hij niets te zeggen. Maar door iemand uit het gehavende kamp aan het hoofd te zetten, is er wel nood aan verduidelijking: wat kan hij nu wel dat hij eerder niet kon en waarom?

Ten tweede passeert Alexander De Croo heel wat trouwe partijgenoten door een onverkozen expert als minister aan te stellen. Andere partijen deden hem dat al voor. Het piloteren van witte konijnen ondergraaft het geloof van politici dat hun noeste arbeid ooit tot de gegeerde functies zal leiden. Terwijl de politieke partijen die noeste arbeid net enorm nodig hebben. Het is dan ook niet verrassend dat verschillende liberalen hun conclusies trekken.

Ten derde ondergraaft men de percepties van procedurele rechtvaardigheid door weinig transparantie te geven over het selectieproces. Bij elke interne werving riskeert hr om naast één gelukkige, ook veel ongelukkige werknemers te creëren. Zij die afgewezen worden, voelen zich soms onheus behandeld. En mogelijk sleuren ze heel hun achterban mee in die perceptie.

Het is dan ook belangrijk om op voorhand duidelijkheid te verschaffen over hoe het selectieproces zal verlopen. Zullen er interviews plaatsvinden en hoeveel? Wie zullen de beoordelaars zijn en waarom zijn ze objectief? Welke competenties zijn vereist en hoe zullen ze getest worden? Welke kandidaten staan op de long list en hoeveel kandidaten worden gefilterd in de eerste, tweede en derde stap van het selectieproces? Hoe zullen afgewezen kandidaten begeleid worden om zich verder te ontwikkelen zodat ze mogelijk later wel in aanmerking komen? Hoe transparanter en procedureel rechtvaardiger het proces lijkt, hoe makkelijker afgewezen kandidaten zich zullen verzoenen met de uitkomst. En hoe minder de beslissing bedisseld lijkt.

Voor deze selectiebeslissing komt mijn advies voor eerste minister Alexander De Croo te laat. Misschien heeft hij er later nog iets aan als hij een regering mag vormen na de verkiezingen van 2024. En hopelijk wordt de procedurele rechtvaardigheid daarvan niet betwist.

Ralf Caers is professor HRM aan de KU Leuven, gastprofessor HRM aan de Ehsal Management School en de Université Saint Louis en zaakvoerder van de coachingpraktijk Passiemento.