Twee op de drie niet klaar om te werken tot 65

63 procent van de Belgische werknemers zegt niet te kunnen werken tot aan de wettelijke pensioenleeftijd van 65. De obstakels zijn eerder van psychologische aard. Inspanningen van de overheid halen weinig uit.

De vierde editie van de tweejaarlijkse inzetbaarheidsbarometer van hr-dienstverlener Securex vroeg in een representatieve steekproef aan 1.502 respondenten in mei en juni tot welke leeftijd ze denken te ‘kunnen’, ‘willen’ en ‘moeten’ werken.

Tot wanneer denken we te moeten werken?

• Zeven op de tien werknemers (72%) denkt te moeten werken tot minstens 65 jaar, de huidige wettelijke pensioenleeftijd.
• Ruim één vierde (27%) denkt te moeten werken tot 65 of langer.
• 31% denkt aan de slag te moeten blijven tot 67 jaar, de wettelijke pensioenleeftijd vanaf 2030.
• 6% denkt zelfs tot zijn 70ste te moeten werken.

Bij 55-plussers is er een significante stijging van de leeftijd tot welke ze denken te moeten werken. In 2017 bedroeg deze nog 63 jaar; in 2019 al 64 jaar. Dit zou er op kunnen wijzen dat de bewustmaking via onder meer mypension.be werkt. MyPension, in 2016 gelanceerd door de Belgische overheid, geeft elke Belg individueel aan wanneer hij precies op pensioen kan.

63% denkt niet te kunnen werken tot hun 65

De meerderheid (63%) denkt niet te ‘kunnen’ werken tot 65 jaar. Bijna een op de drie (31%) geeft aan maar tot hun 60ste te kunnen werken. Slechts een vijfde (20%) denkt te kunnen werken tot aan de wettelijke pensioenleeftijd (65 jaar) en amper 17% denkt nog te kunnen werken na hun 65ste.

Bijna driekwart wil niet werken tot 65

Nog straffer is dat de Belgische werknemer helemaal niet ‘wil’  werken tot zijn 65ste, laat staan langer. Wanneer gevraagd tot welke leeftijd ze willen werken, geeft bijna driekwart (74%) een antwoord dat onder de wettelijke pensioenleeftijd ligt. 16% wil werken tot 65 en slechts één op de tien is bereid om nog na zijn 65 jaar te werken.

Opvallend is de stijging tussen 2017 en 2019 bij de respondenten jonger dan 25 jaar. In 2017 gaf de werknemer nog aan slechts tot 54 jaar te willen werken, in 2019 is dat inmiddels 58 jaar.

Ook bij respondenten tussen 30 en 34 jaar is een significante stijging merkbaar tussen 2017 (56 jaar) en 2019 (59 jaar).

Hermina Van Coillie, hr research expert bij Securex meent dat het helemaal niet helpt om mensen te verplichten om langer te werken. "Het is belangrijk om andere oplossingen te zoeken. Werknemers die hun job zinvol vinden of graag doen, willen en kunnen heel wat langer werken. Dat bereik je door hen autonomie te geven, verbondenheid met collega’s te stimuleren en ervoor te zorgen dat ze hun competenties kunnen toepassen.”

Is de ‘oudere’ Belg nog welkom in organisaties?

De inzetbaarheidsbarometer van Securex peilde ook tot welke leeftijd Belgische werknemers denken te mogen werken. Dit geeft volgens Securex aan in welke mate de werkgever volgens de werknemers openstaat om hen tot aan hun pensioenleeftijd in dienst te houden.

Wat blijkt:

• Meer dan vier op de tien (43%) denkt niet te mogen werken tot 65.
• Slechts een kwart denkt toch welkom te zijn tot hun 65ste.
• Ongeveer een op de drie (32%) denkt te mogen werken tot na zijn 65ste.

“Wanneer werknemers worden geconfronteerd met collectieve ontslagen waarbij voornamelijk oudere werknemers moeten afvloeien, ontstaat de indruk dat oudere werknemers niet welkom zijn", zegt Hermina Van Coillie. "Dit vermindert de motivatie en zorgt er voor dat mensen niet lànger willen werken. Als bijna de helft van de werkende Belgen denkt niet te mogen werken in zijn organisatie tot op zijn 65ste, dan is het logisch dat ze ook niet tot hun 65ste aan de slag wíllen blijven. Niemand werkt graag op een werkplek waar hij zich niet thuis en welkom voelt. Als we werknemers langer aan de slag willen houden, moeten we er op de werkvloer ook oudere werknemers zijn aan wie ze zich kunnen spiegelen", aldus de hr research expert.

50-plussers willen langer werken dan jongere werknemers

Securex stelt opvallende verschillen vast tussen werknemers jonger dan 50 en werknemers ouder dan 50. Respondenten jonger dan 50 jaar geven aan dat ze een jaar minder lang kunnen werken (tot 62 versus tot 63 jaar) en zelfs drie jaar minder lang willen werken (tot 59 versus tot 62 jaar) dan respondenten ouder dan 50 jaar. Werknemers jonger dan 50 zijn er zich wel van bewust dat ze langer zullen moeten werken (tot 65 versus tot 64 jaar).

Vanaf 1 januari 2025 wordt de wettelijke pensioenleeftijd verhoogd naar 66 jaar en in 2030 naar 67. Bovendien zijn er vandaag nog verschillende overgangsmaatregelen in werking voor 50-plussers, waardoor ze op vervroegd pensioen kunnen. Wie jonger is dan 50 zal dus langer aan de slag moeten blijven.  

Stress grootste obstakel om langer te werken

Volgens de bevraagden zijn psychologische factoren, en in mindere mate fysieke werkomstandigheden, de grootste obstakels om te kunnen werken tot de wettelijke pensioenleeftijd.

• 44% van de werknemers zegt dat de mentale werkbelasting (stress, werktempo, werkintensiteit) het hen niet toelaat om te werken tot de wettelijke pensioenleeftijd.
• 40% meent dat het de emotionele werkomstandigheden (werksfeer, collega's, klanten, aangrijpende situaties en agressie) zijn die dat niet toelaten.
• 39% heeft te veel last van fysieke werkomstandigheden (bv. lawaai, licht en temperatuur).
• 37% haakt vooral af door fysieke werkbelasting.
• 34% zegt dat het ligt aan hun leefgewoontes (bv. eten, slapen en beweging).
• Nog eens een op de drie (34%) zegt dat het ligt aan de persoonlijke ingesteldheid (bv. positief en oplossingsgericht denken, doorzettingsvermogen en relativeren).
• 31% heeft onvoldoende werk-privébalans waarom hij denkt niet te kunnen werken tot aan de wettelijke pensioenleeftijd.