De hobbelige weg naar succes

Met hun boek Making Your Way willen Marion Debruyne (decaan Vlerick Business School) en Katleen De Stobbeleir (professor Vlerick Business School & KU Leuven) mensen aanmoedigen om zich te bevrijden van enkele hardnekkige mythes en hun dromen vol overtuiging na te jagen. De ondertitel ‘De (hobbelige) weg naar succes en geluk in leven en werk’ zegt veel over het opzet.

Het boek is meer dan een gids voor op het werk geworden: niet zozeer een managementboek, maar eerder een levensgids
Katleen De Stobbeleir: “Zoals de titel aangeeft, gaat het over de hobbelige weg naar succes. Het was de bedoeling breder te gaan dan puur werk omdat die twee niet los van elkaar gekoppeld kunnen worden. Ons werk heeft een invloed op het geluk dat we kennen in ons leven, maar omgekeerd beïnvloedt ons leven ons werk. We brengen een groot deel van ons leven door op ons werk, dus je kunt die twee niet los van elkaar zien.”

Marion Debruyne: “We hebben het over dromen en ambities en hoe je die voor jezelf formuleert. Die dromen en ambities in het leven liggen breder dan het werk. We hadden de hoop dat een aantal van de levenslessen die we meegeven en de mythes die we willen doorbreken ook op andere vlakken dan het professionele van toepassing kunnen zijn en impact kunnen hebben op het privéleven.”

In de inleiding stellen jullie dat jullie “moeders, echtgenotes en vriendinnen” zijn, op zoek naar evenwicht tussen die rollen. Is de weg naar succes hobbeliger voor vrouwen dan voor mannen?
Katleen De Stobbeleir: “Ook mannen moeten diverse rollen combineren. In die zin geldt onze bemerking voor beide geslachten. We zien ook dat mannen en vrouwen gelijkaardige hobbels ervaren op hun levenspad. Angsten en twijfels zijn universeel, al zijn er een aantal specifiek voor vrouwen weggelegd.”

Marion Debruyne: “We wilden een boek schrijven voor mannen én vrouwen. En al is 80 procent universeel, toch gaven we een aantal genderverschillen aan in het boek. Vrouwen gaan minder vaak uitdagingen aan, omdat ze sneller het gevoel hebben niet over de nodige competenties te beschikken. Dat is zo’n typisch en aantoonbaar verschil.”

Katleen De Stobbeleir: “Je hebt inderdaad het ‘gender discount effect’. Dat houdt in dat vrouwen zowel op het werk als thuis meer geneigd zijn - en meer gevraagd worden - om extra taken op zich te nemen. Dat effect is bewezen. Bij vrouwen vinden we het normaal dat ze er extra’s bijnemen. Dat speelt zowel in de thuissituatie als binnen de professionele context. Die hobbel is iets groter voor de vrouw. Je kunt daar boos om worden, maar ik kijk dan telkens naar de recent overleden Amerikaanse opperrechter Ruth Ginsburg. Ook al moest ze tegen genderongelijkheid opboksen, ze probeerde er altijd een leermoment voor zichzelf en de anderen van te maken. Toch is het combineren van rollen eerder universeel. Maar weet ook dat er veel hobbels zijn voor mannen. Zo moet wie huisvader wil zijn, ook tegen heel wat stereotypen vechten.”

Marion Debruyne: “Vrouwen worden meer verwacht thuis in de bres te springen en dat geldt ook voor het werk. Toch hebben wij beiden mannen die hun job opzegden om met ons mee naar de Verenigde Staten te gaan om daar onze carrière uit te bouwen. Ook daar ligt nog wel een stigma op. Dat vindt men vaak niet zo evident.”

De dertiende mythe die jullie ontkrachten, is dat alles strikt zakelijk moet. Jullie pleiten voor moed en het zich kwetsbaar opstellen. Dat is niet evident.
Katleen De Stobbeleir: “Er zijn veel misvattingen over authentiek zijn en over wat dat betekent. Velen gebruiken dat als een excuus om niet te moeten groeien: ‘Ik ben introvert, dus ik ga niet presenteren’. Maar dat is niet authentiek zijn. Authenticiteit betekent ook niet zomaar altijd je emoties ventileren. Het gaat vooral over waarden en beslissingen nemen die in lijn liggen met die waarden. Hermina Ibarra (professor in organisatiegedrag aan de London Business School, red.) spreekt over de authenticiteitsparadox. Wanneer je drang naar authentiek zijn je tegenhoudt om te groeien, dan kom je op een gevaarlijk punt. Het gaat over het aanvoelen van de context waarin je je bevindt en daarbinnen trouw blijven aan je waarden. Dat is vaak heel moeilijk en daardoor botsen mensen met de context. Of ze laten hun waarden domineren door de situatie.”

Marion Debruyne: “Dat stukje context heeft natuurlijk ook te maken met de durf om nieuwe dingen te doen en uit je comfortzone te stappen. Want anders voel je je nooit kwetsbaar. Ik vind dat ook een belangrijk hoofdstuk. Mijn inzicht kwam er met de jaren. Moedig en kwetsbaar zijn, is van groot belang. Als je iets nieuws probeert, ben je tegelijk kwetsbaar en ook moedig. Ik gaf in Amerika les aan MBA-studenten met knikkende knieën en gaf mezelf een aura van ‘fake it till you make it’. Ik heb dat lang volgehouden, maar ik had gewoon tegen hen moeten zeggen dat het mijn eerste keer was en dat we er samen het beste zouden van maken. Dat zou authentieker geweest zijn. Ik was daar wellicht sterker uitgekomen.”

Katleen De Stobbeleir: “Kwetsbaarheid is een teken van sterkte, al zien mensen dat soms als een zwakte. Meestal appreciëren anderen het als iemand zich kwetsbaar opstelt.”

Wie heeft jullie het meest beïnvloed doorheen de jaren?
Marion Debruyne: “Ik heb in mijn carrière heel veel gehad aan het advies van mentors. Ook een aantal sponsors gaven me een duw in de rug. Een studie die we aanhalen, gaat over raad en advies vragen en toont in feite aan dat je competenter lijkt als je advies vraagt. Intuïtief zou je misschien het omgekeerde denken. Dat is een belangrijke les die ik leerde van Roch Doliveux, de ceo van UCB. Hij leerde me dat ik beter te rade ga bij mensen dan het alleen te proberen op te lossen.”

Katleen De Stobbeleir: “Toen ik naar mijn US-mentor Sue Ashford trok, dacht ik dat ik de perfecte vrouw zou ontmoeten. Maar ze bleek een gewone vrouw te zijn die zeer hard werkte. Ik leerde dat ook zij moest zwoegen aan haar papers. Die ontmoeting bracht me dat belangrijke inzicht. Verder was er Yvon Chouinard van Patagonia, die mij – de lang aarzelende onderzoeker die dacht voor een ngo te moeten gaan werken – overtuigde dat onderwijs en business twee belangrijke hefbomen zijn naar een meer duurzame samenleving. Zijn boek heeft een enorme impact op mij gehad.”