Veel zorgverleners staan onder druk, voelen zich vermoeid, zijn hyperalert, slapen te weinig en kunnen zich niet voldoende ontspannen. “We vragen geen handgeklap of witte lakens, maar dat iedereen de de regels volgt,” zo concludeert initiatiefnemer DeZorgSamen.
Een en ander blijkt uit DeZorgSamen Barometer, die regelmatig peilt naar de impact van de Covid-19-pandemie op het mentaal welbevinden van al wie werkt in zorg en welzijn. De recentste bevraging van begin oktober toont dat meerdere knipperlichten op rood staan. En dan gaat het nog over een enquête afgenomen net vóór de ziekenhuisopnames spectaculair begonnen te stijgen.
Om de impact van Covid-19 te meten, bevroeg de Barometer persoonlijke psychische reacties zoals angst, vermoeidheid, flashbacks, hyperalertheid enz. Veel zorgverleners geven een hoge score op
Het ‘onder druk staan’ en ‘hyperalert zijn’ waren in april hoger, maar de andere stressgerelateerde symptomen waren begin oktober alweer even hoog als midden de eerste golf begin april.
Zorgverleners voelen zich momenteel wel significant minder angstig dan begin april, maar nog steeds even angstig als tijdens de vorige meting in juni. De beschikbaarheid van persoonlijk beschermingsmateriaal zal hierop zeker een positieve invloed hebben.
Medewerkers en organisaties leerden de voorbije maanden veel bij over het virus en de aanpak ervan. De protocollen en procedures voor veilig zorg verstrekken zijn een normaal onderdeel van het werk geworden.
Toch denkt bijna een kwart van de medewerkers momenteel aan stoppen met het beroep. In april was dat 16%; vóór de Covid-pandemie dacht minder dan 10% van de zorgverleners om misschien te stoppen met het beroep.
In april dachten vooral verpleeg- en zorgkundigen aan stoppen, maar nu zien de bevragers dat ook bij de andere beroepsgroepen. Ook reacties als ‘voldoende steun krijgen’ en ‘het gevoel hebben om het verschil te kunnen maken’, krijgen in de laatste meting van oktober de slechtste score van de 4 metingen.
Het onderzoek peilde ook naar lichamelijke klachten. Bijna een derde van de deelnemers geeft hoge scores voor hoofdpijn en spierpijn. Meer deelnemers geven aan last te hebben van spierpijn, maagproblemen en hartkloppingen dan in juni. Dit moet opgevolgd worden, zo concludeert De ZorgSamen uit eigen webinars, want zorgverleners dragen graag zorg voor anderen, maar zijn zelf slechte zorgvragers.
Om deze psychische en lichamelijke reacties te blijven opvolgen en ondersteunen zullen zorgverleners nood hebben aan ondersteuning. Die ondersteuning zoeken ze momenteel het vaakst bij hun partner, eigen collega’s en vrienden buiten de organisatie.
De eigen leidinggevende wordt in mindere mate aanzien als steunbron voor het delen van emoties en gedachten. Hiervoor dienen zorgorganisaties aandachtig te zijn.
En met wie zullen ze hun emoties en gedachten delen? Ze zullen dat meer gaan doen met de leidinggevende, de psycholoog, de eigen huisarts en in mindere mate de bedrijfsarts.
In vergelijking met juni is er een opmerkelijke verschuiving richting psychologen of professioneel opgeleide ondersteuners. In juni dachten nog 4 op de 10 deelnemers dat ze die zeker niet nodig zouden hebben. Nu denkt maar ruim een kwart er nog zo over. Een zelfde percentage (26%) geeft in oktober dan weer aan dat ze die ondersteuning zeker of waarschijnlijk nodig zullen hebben in de komende maanden. Dit is een stijging van 10% ten opzichte van de meting in juni. Ook bij huisartsen is er een soortgelijke sprong van 10%.
De impact van de Covid-19-pandemie op de levenskwaliteit van de verschillende beroepsgroepen is niet te onderschatten. Deze bevraging dateert van de eerste week van oktober, maar ondertussen steeg de stress op het terrein de afgelopen week drastisch door de toename van de ziekenhuisopnames, het verder uitstellen van geplande ingrepen en consultaties, nieuwe uitbraken in woonzorgcentra en een verdere verhoging van de druk op de eerste lijn.
DeZorgSamen rekenen op steun voor de sector vanuit de brede maatschappij. “Deze keer niet met handgeklap of witte lakens, maar wel door allemaal, jong en oud, alle maatregelen plichtsbewust op te volgen. Enkel dan kan de gezondheids- en welzijnssector zijn maatschappelijke rol blijven vervullen, zoals elke burger dat van hen verwacht.”
De barometer is een initiatief van DeZorgSamen, een online platform en initiatief van Zorgnet-Icuro.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
