Privacyverklaring

“Wat niet complex is, is minder interessant”

19 september 2022
Tekst
Jo Cobbaut
Beeld
Remco den Heijer - foto SAS

“Mochten meer mensen eens werken in een andere cultuur, de wereld zou een betere plek worden,” zo weet Remco den Heijer zeker: “We hebben meer dan ooit nood aan wederzijds begrip.”

“Zelfs een jaartje in een buurland, kan al helpen,” zo meent de nieuwe Managing Director van SAS Benelux. Remco den Heijer weet waarover hij spreekt. Hij leidde jarenlang teams in Azië. “De contrasten en de diversiteit op de werkvloer zijn nergens groter dan bijvoorbeeld in Zuidoost Azië. Zo is Maleisië overwegend Islamitisch en heeft een Brits rechtssysteem. Buurland Thailand is dan weer vooral boeddhistisch, was nooit een kolonie en is enorm trots op zijn cultuur en tradities. Viëtnam is communistisch, hoofdzakelijk atheïstisch en de impact van de oorlog met de V.S. is daar nog steeds duidelijk aanwezig. In De Filipijnen, met zijn Spaanse koloniale achtergrond, is dan weer een groot deel van de bevolking katholiek. Werken in deze culturen en achtergronden is al uitdagend, een coronaperiode maakte het niet eenvoudiger. Maar juist die diversiteit maakt het interessant en helpt om obstakels te zien als kansen en om innovatieve ideeën te bedenken.”

Remco heeft overigens de bedrijfscultuur mee. SAS maakt een specifiek rapport over diversiteit en inclusie. In het 2021 Diversity & Inclusion Report van SAS zegt stichter en CEO Dr. Jim Goodnight: “We believe a diverse workforce brings unique talents and inspires teams to create software that can change the world . Great minds don’t always think alike, so we make it a priority to promote an environment where varied perspectives are encouraged . Big ideas ignite when everyone is treated with fairness and respect.”

Culturen

Maar hoe doe je dat als leidinggevende? Als Nederlander heeft hij één groot voordeel: “Nederlanders leren als leider dat je werk moet maken van draagvlak. Je moet veel uitleggen en kan nauwelijks terugvallen op hiërarchie. Dat komt goed van pas als je dan naar het buitenland gaat.”

Remco vermoedt dat hij daarom relatief weinig Japanners of Koreanen ziet in internationale toprollen. “Toch in verhouding met hun grote bevolkingen en het gewicht van hun economieën.” Het helpt als je het gewoon bent om zaken uit te leggen. “Ik heb ervaren dat mijn teams in Azië het een verademing vinden als je uitlegt waarom keuzes gemaakt worden.”

Hoewel Remco dus erg pragmatisch denkt, valt hij ook graag terug op modellen. Daarbij heeft hij altijd het klassieke onderzoek van professor Geert Hofstede in het achterhoofd. Hofstede deed onderzoek naar kenmerken van culturen en kwam tot een model met een aantal dimensies. Deze dimensies zijn bijvoorbeeld meer of minder hiërarchie, individualisme of masculiniteit. Dit model helpt soms om bepaald gedrag te kunnen duiden en de eigen aanpak daarop aan te passen.

Diversiteit

Maar diversiteit zorgt ook voor complexiteit en garandeert nog geen inclusie. “Grote ideeën krijg je waar iedereen fair en respectvol behandeld wordt, zo staat in Creating a Better Tomorrow Today, het Diversity &Inclusion-rapport van 2021. Bovendien: “Wat niet complex is, is niet interessant,”zo bedenkt Remco den Heijer. “Heterogene invalshoeken verwerken, vergt een mentale stretch, maar de voordelen wegen zwaarder door dan de nadelen. En uiteindelijk is er ook nog zoiets als de bedrijfscultuur. SAS Institute waakt over een bedrijfscultuur over alle mondiale regio’s heen. Zo hechten we veel belang aan de kernwaarden nieuwsgierigheid, authenticiteit, passie en accountability. Het leiderschap zorgt dat die waarden overeind blijven. We werven geen mensen aan die niet in deze cultuur passen.”

Pandemie

De pandemie leverde overigens een interessant experiment op. “In Zuidoost Aziatische landen is ict-technologie zoals internet-toegang thuis, geen vanzelfsprekendheid zoals in het Westen. Bovendien leven nogal wat medewerkers multigenerationeel samen. Werken van thuis is dus niet vanzelfsprekend. Ik zag teamleden die letterlijk met de laptop op de knieën op zoek waren naar een wifisignaal. Bovendien is thuiswerken in meer hiërarchische culturen als Indonesië of Thailand uitdagender voor een manager die gewend is over de schouders mee te kijken. De aansturings- en controlecultuur is er nog erg sterk.”

Alleen kon het niet anders tijdens de pandemie. Remco: “Dus probeerden we veel te communiceren in één op ééns en het belang te benadrukken bij onze teamleiders van aansturen op zowel resultaten als op de mens. In 2020 gaf onze CEO trouwens ook wereldwijd de nadrukkelijke boodschap dat er geen ontslagen zouden vallen en dat niemand op nonactief zou komen. We experimenteerden om de sterk relatiegebaseerde cultuur te ondersteunen. Ook ludieke zaken hielpen daarbij. Koeriers die bijvoorbeeld ’s ochtends een ontbijt thuis bezorgden. Leuk was een stepchallenge met wel tien teams online over verschillende landen heen, die streden voor niet meer dan ‘eeuwige roem’.”

Geduld

Bij dat alles verhult Remco den Heijer niet dat werken in andere culturen veel geduld vergt. “Werken in Zuid-Oost-Azië veronderstelt dat je continu aangeeft dat je vooruit wil, maar in die landen is de de bureaucratie soms erg groot. En dan moet je accepteren dat “iets” plots een proces doorkruist. Ook als je erg ver bent in een bid, zag ik het al gebeuren dat het aanbestedingsproces plots stopt. De verklaring daarvoor zie je zeker niet altijd. Je werkt dikwijls in een consortium en het proces kan lang stilvallen. Dan moet je veel geduld hebben en dat toch goed blijven uitleggen aan interne en externe stakeholders.”