Privacyverklaring

Naar nieuwe modellen voor vaardigheden en combinaties mens–machine

12 april 2023
Tekst
Jo Cobbaut
Beeld
Mikael Blomkvist (Pexels)

Bijna zes op de tien Belgische beslissers zien een noodzaak aan fundamentele transformatie. Ze willen niet langer optimaliseren, maar heruitvinden. Ze willen nieuwe modellen uitwerken en verandering aansturen. Ook nieuwe modellen voor vaardigheden komen zo in de schijnwerpers, evenals andere combinaties van mens en technologie.

Dat staat allemaal in New Fundamentals for a Boundaryless World, het ‘Global Human Capital Trends’-rapport 2023 van Deloitte. De drie belangrijkste trends in deze transformatiestappen zijn volgens de Belgische executives

  • vaardigheden afstemmen op de prioriteiten van de organisatie (45,12% vindt dit zeer belangrijk),
  • effectief leiderschap in een ontwrichte wereld (44,3%) en
  • werknemers meer zeggenschap geven, de zogenaamde worker agency (40,74%).

Yves Van Durme, global organization transformation leader bij Deloitte en coauteur van ‘De Human Capital Trends-enquête’ concludeert dat een aantal zaken verandert. “De manier waarop banen gedefinieerd worden, waar het werk plaatsvindt en wie in aanmerking komt voor specifieke rollen – de traditionele werkregels – vallen weg. Belgische topmanagers beseffen dat organisaties nieuwe fundamenten moeten leggen voor deze wereld zonder grenzen. Maar ze zullen ook zelf moeten evolueren.”

Focus op de vaardigheden

Werk wordt vandaag nog altijd vooral bepaald door functies en beschrijvingen van specifieke taken, maar 86,6% van de Belgische leidinggevenden meent dat het afstemmen van de vaardigheden van werknemers op de prioriteiten van de organisatie belangrijk of zeer belangrijk is voor het succes van hun organisatie.

De noodzaak om de focus te verleggen van strikte functieomschrijvingen naar vaardigheden, is evident voor de meeste leidinggevenden.

Drie op de vier beslissers verwachten de komende twee jaar een tekort aan kritieke worker skills (76%).

Nauwelijks een op de vijf geloven dat hun organisatie in staat is om de vaardigheden van haar personeel optimaal te benutten (22,2%).

Wereldwijd noemt 54% van de executives de focus op vaardigheden prioritair, maar slechts 21% is daar klaar voor. In België lijkt de situatie wat minder problematisch, maar ook in ons land denkt nog altijd 35% dat hun organisatie niet klaar is voor zo’n nieuwe focus.

Technologie

Vaardigheden zijn topprioriteit, maar ook technologie kan het volledige potentieel van het personeel ontsluiten. 81% van de Belgische leidinggevenden noemt het gebruik van technologie om werkresultaten en teamprestaties te verbeteren ‘belangrijk of zeer belangrijk’.

Interessant: bedrijfsleiders zien technologie niet alleen als een krachtig instrument om het werk te automatiseren en de productiviteit te verbeteren, maar ook als een middel om de prestaties van mensen en teams te verbeteren en werknemers tot betere versies van zichzelf te maken.

Digitalisering

Volgens een studie van Agoria, VBO (Verbond Belgische Ondernemingen) en Deloitte België naar ‘De toekomst van werk: strategieën voor de digitale transitie", is digitalisering een van de belangrijkste aanjagers van extra jobcreatie. Tussen nu en 2030 zullen maar liefst 45.000 extra digitale specialistenprofielen nodig zijn in België.

Dat beperkt zich niet tot het aanwerven van digitale experts. Het komt er ook op aan de vaardigheden van de gebruikers van deze digitaliserings- en automatiseringsprocessen opnieuw te beoordelen. Zo'n 7.600 werknemers zullen op proces- of projectbasis te maken krijgen met data awareness en zij zullen ondersteunende taken moeten uitvoeren voor gestructureerde dataverzameling en datakwaliteitscontroles. Het impliceert ook dat meer dan driekwart van de extra digitale deskundigen die we nodig hebben, een digitale rol zal vervullen in een bedrijf met een andere kernactiviteit.

Analytics voor inzicht

Analytics zullen cruciaal zijn om inzicht te verwerven in de huidige en vooral potentiële vaardigheden van werknemers. Door naar vaardigheden te kijken en beslissingen over aanwerving en promotie niet alleen te baseren op functietitel, cv en diploma's, kan de organisatie de talentenpool uitbreiden en flexibeler inspelen op prioriteiten van de organisatie. Verder is het essentieel om het potentieel van (intelligente) technologie en de impact ervan op mens en team te omarmen.

De stem van de werknemer

Vier op de vijf Belgische beslissers noemt luisteren naar de stem van de werknemers ‘belangrijk tot zeer belangrijk. Daarmee is het een van de drie belangrijkste trends onder Belgische executives. Toch zegt maar 32,5% echt klaar te zijn om de uitdaging aan te gaan.

Werknemers hebben meer keuze en invloed op het werk dat ze doen, recent bleek dat bij de werkhervatting. Maar de keuzevrijheid van werknemers heeft niet alleen te maken met voorkeuren voor de werkplek. Uit zijn Deloitte Gen Z & Millennial-survey van 2022 concludeert de consultant dat de roep om flexibiliteit onder de jongste generatie werknemers verder gaat dan van thuis uit werken. Maar 15% van de Belgische executives geeft aan dat technologie (dit wil zeggen de digitale werkplek) een cruciaal attribuut is bij het ontwerpen van de werkplek van de toekomst.

In werkelijkheid heeft de keuzevrijheid van werknemers meerdere facetten. Een daarvan is zelfbeschikking, waarbij werknemers zinvolle keuzes maken en invloed hebben op het werk dat ze doen, en hoe, wanneer en waar ze werken.

Een ander aspect is werknemersactivisme, waarbij werknemers willen dat de waarden, strategieën, het beleid en de acties van hun organisatie aansluiten bij hun eigen persoonlijke waarden in een breed scala van ecologische en sociale praktijken. “Uit onze Gen Z en Millennial Survey van 2022 blijkt dat vooral onze jongste generatie werknemers graag de pas verworven invloed wil aanwenden om de agenda van de organisatie mee vorm te geven. Die generatie wil zinvolle actie, duurzaamheid, mentaal welzijn, enzovoort”, voegt Yves Van Durme eraan toe.

Evolueren in een wereld zonder grenzen 

86% van de respondenten is van mening dat leiderschapscapaciteiten en -effectiviteit belangrijk tot zeer belangrijk zullen zijn voor het succes van hun organisatie. Maar alle leiderschap lin een wereld zonder grenzen vereist nieuwe rollen, een nieuwe mentaliteit en nieuwe vaardigheden. De cruciale opdrachten voor leiders in de komende jaren zijn, volgens Belgische leidinggevenden,

  • talent vinden, binden en ontwikkelen (27,6%),
  • een weerbaar personeelsbestand creëren (23,6%) en
  • teams/afdelingen/regio’s met elkaar verbinden om de resultaten te verbeteren (23,6%).

Een interessant gegeven is dat leidinggevenden te veel veranderingen tegelijk als de grootste belemmering zien voor het vermogen en de effectiviteit van een leider om met een voortdurend veranderende wereld om te gaan (32,9%), terwijl niet-leidinggevenden aanvoeren dat leiders zelf weerstand bieden tegen verandering (38,5%).

“Werknemers en de werkplek evolueren in een wereld zonder grenzen, ook leiders moeten evolueren. Ten eerste moeten ze denken als een onderzoeker, met andere woorden nieuwsgierig en ruimdenkend zijn en in staat zijn om de problemen en uitdagingen te kaderen. Ten tweede moeten ze relaties cocreëren en investeren in het uitbouwen van relaties met werknemers om hun kennis en ervaring optimaal te benutten. Tot slot moeten ze prioriteit geven aan menselijke resultaten. Dat impliceert een omgeving creëren waarin werknemers kunnen experimenteren en leren en waarin het standaardpraktijk is om de traditionele manieren van werken ter discussie te stellen. Dat is een basisvereiste voor alle leiders”, concludeert Yves Van Durme.

Human Capital Trends 2023 | Deloitte Belgium

Meer in het topic: transformatie