Privacyverklaring

Verbondenheid en ervaringen delen via metaverse

1 april 2022
Tekst
Melanie De Vrieze

De metaverse bestaat uit virtuele 3D-ruimtes waarin gebruikers via avatars met elkaar interageren. “Het concept moet nog grotendeels vorm krijgen, maar toch kun je het niet negeren, zeker nu Facebook en Microsoft ermee bezig zijn”, zegt innovatiestrateeg Gerrie Smits. Wat kan metaverse betekenen voor een hr-manager?

In plaats van het internet in 2D te benaderen – zoals we tijdens corona gewoon werden om met elkaar te communiceren via een scherm – is de metaverse een online netwerk van 3D-werelden met avatars. Voorlopig is metaverse nog een vaag begrip. “De definitie over wat het is, is zich nog volop aan het vormen”, zegt innovatiestrateeg Gerrie Smits. “Het is een soort extensie van het internet, een alternatieve realiteit waarin we werken, elkaar ontmoeten en een vrijetijdsbesteding hebben. Metaverse is een toekomstvisie, maar als grote bedrijven als Microsoft en Facebook ermee bezig zijn, kun je dit niet zomaar negeren. Als Facebook zich omdoopt naar Meta, dan moet je dit serieus nemen.

VR, games en blockchain

Volgens Gerrie Smits is de metaverse het gevolg van drie evoluties. “In de eerste plaats zijn we al jaren bezig met virtual reality. Die technologie wordt steeds beter. Daarnaast is er de grote impact van de gamingindustrie. Fortnite en Roblox, waar je je eigen 3D-games kunt spelen en ontwikkelen, zijn de meest prominente voorbeelden van virtuele werelden.” Een derde niet te onderschatten component, is volgens Gerrie Smits de wereld van blockchain die een soort digitale economiemodel faciliteert. “Metaverse is geen virtual reality, is geen game en geen blockchain, maar het heeft er allemaal wel mee te maken.”

Samenwerken

Maar wat kan metaverse nu betekenen voor de hr-manager? “In de eerste plaats zal het ervoor zorgen dat medewerkers gemakkelijker remote samenwerken”, zegt Smits. “Facebook experimenteert met Horizon Workrooms, waar avatars – die menselijke tegenhangers vertegenwoordigen – in een virtuele ruimte samen vergaderen. Vergelijk het met een vergadering via Teams of Zoom, maar in plaats van naar een scherm te kijken, heb je het gevoel dat je met de collega’s in één ruimte zit. Als ik een whiteboard laat zien, volgen de andere deelnemers in de vergadering mee. De 3D-wereld zorgt voor dynamiek tussen de medewerkers. Ook op het vlak van opleidingen en trainingen zijn er tal van mogelijkheden.” Dit betekent wel dat de technologie nog veel moet evolueren. Het is niet evident om een hele dag met een zware virtualrealitybril rond te lopen. “Ray-Ban bijvoorbeeld is al bezig met het ontwikkelen van brillen voor metaverse.”

Dynamiek

Een grote uitdaging voor hr is inderdaad het engageren van medewerkers, zegt Hans Diels, toekomstdenker bij Etion. “Als het door de virtuele bril lijkt alsof je met een collega aan een bureau zit en andere medewerkers langs ziet lopen, dan zorgt dat voor een bepaalde dynamiek.”

Alles wat met trainingen en opleidingen te maken heeft, heeft meer potentieel op kortere termijn. “Via virtual reality kun je medewerkers bepaalde zaken aanleren of bepaalde handelingen trainen. Een andere opportuniteit is dat je dankzij metaverse over heel de wereld zou kunnen rekruteren, zeker wanneer mensen het gevoel hebben dat ze samen in een bureau zitten. Tegelijk zou je dan ook met heel de wereld in concurrentie gaan. Dat is natuurlijk een tweesnijdend zwaard.”

Werken aan bedrijfscultuur

Nog boeiender vindt Gerrie Smits het idee van ervaringen delen. Hr is meer dan een team de juiste tools geven. Het betekent ook nieuwe medewerkers aan boord halen en werken aan de bedrijfscultuur. “Er zijn nu al voorbeelden van bedrijven die zich in zo’n metaverse presenteren voor nieuwe medewerkers om het DNA van het bedrijf duidelijk te maken. Deloitte bijvoorbeeld experimenteerde met een virtueel rekruteringsevent waar ze jobinterviews deden en een 360° bedrijfspresentatie voor nieuwe medewerkers. De war for talent woedt, niet alleen voor programmeurs. Iedereen met een beetje digitale kennis en visie is gewild. Zo is er een online casino dat medewerkers aanwerft om in de metaverse jobs te doen. Dat vraagt nieuwe skills die we moeten zoeken en opleiden. De generatie die opgegroeid is met virtuele games zoals Fortnite en Roblox komt op de arbeidsmarkt. Bedrijven met een metaverse-applicatie kunnen zich profileren, tonen dat ze mee zijn en het snappen.”

Ook op het vlak van belonen, zijn er tal van mogelijkheden. Bedrijven kunnen de medewerkers van een remote team tickets geven voor een concert in de virtuele wereld. “In Fortnite vonden al verschillende concerten plaats. Rapper Travis Scott trad op voor meer dan 12 miljoen bezoekers.”

Het verschil maken

Eind jaren 90 moesten alle bedrijven een website hebben, tien jaar later was dat een app of een socialmediaprofiel. Nu is er dus metaverse. Hoewel metaverse nog altijd in de innovatiesfeer zit en bedrijven er kritisch moeten naar kijken, ziet Gerrie Smits toch tal van mogelijkheden om het verschil te maken. “Bedrijven kunnen er nieuw talent aantrekken of de cultuur en het DNA van het bedrijf vertalen naar de nieuwe technolgie en omgeving, die toch wel relevant blijkt te zijn voor een bepaald publiek. Of de aanwezigheid van bedrijven in de metaverse nuttig is, zullen ze zelf moeten uitzoeken.”

Gerrie Smits hanteert daarvoor de 70-20-10-regel. “Ik raad bedrijven altijd aan om zeventig procent van hun investeringen vrij te maken voor het optimaliseren van hun huidige activiteiten. Twintig procent gaat het best naar innovatie of nieuwe manieren om naar de kernwaarden en -producten te kijken. De overige tien procent kun je het best voorbehouden voor research & development waarbij je mag prullen en zien wat het geeft. De clou is dat slimme bedrijven altijd met die drie zaken tegelijk bezig moeten zijn. Metaverse zal waarschijnlijk voor de meeste bedrijven tot die 10 procent behoren. Voor bepaalde sectoren zoals de mode-industrie zie ik het eerder terechtkomen bij innovatie. Die sector doet al concrete zaken. Gucci bijvoorbeeld heeft al een metaverse community manager in dienst, terwijl Nike virtuele schoenen via metaverse verkoopt.”

Zelfde weg als Second Life?

Metaverse is niet de eerste poging om een virtuele online wereld te creëren. Dat gebeurde eerder al toen Philip Rosedale in 2003 Second Life oprichtte, waar mensen een tweede leven hadden via hun avatar. Second Life kwam nooit echt van de grond. Gaat metaverse dezelfde weg op? “Ten tijde van Second Life stond virtual reality echt nog in de kinderschoenen”, zegt Hans Diels. “Het zag er allemaal niet zo goed uit. Door de gamingindustrie is er op vlak van graphics veel veranderd. Het ziet er nu allemaal veel realistischer uit. Ze werken ook aan virtualrealitybrillen die de gezichtsuitdrukkingen beter in kaart brengen zodat je avatar je mimiek kan overnemen. Dat maakt de connectie gemakkelijker.”

Bedrijven moeten wel kritisch blijven, voegt Hans Diels er nog aan toe. “De vraag is bijvoorbeeld wie in zo'n digitale wereld jurisdictie heeft. Wat als daar zaken gebeuren die niet door de beugel kunnen? Waar kun je naar de rechtbank gaan? Daarnaast zijn er nog tal van ethische bezorgdheden, bijvoorbeeld op het vlak van privacy.”