Privacyverklaring

1 op de 5 voelt loopbaanspijt

19 december 2022
Tekst
Jo Cobbaut
Beeld
AMS

Eén op de vijf werknemers is niet tevreden over zijn of haar loopbaan. En één op de drie werknemers zou spijt hebben van hun loopbaantraject.

Een en ander blijkt uit onderzoek van AMS, Vrije Universiteit van Amsterdam en House of HR. Researcher Sofie Jacobs concludeerde onder meer dat één op de vijf werknemers niet tevreden is over zijn of haar loopbaan.

Mentale gezondheid en geluk

Wat vinden de betrokkenen dan belangrijk in een loopbaan? Hierbij viel de onderzoekers een uitgesproken voorkeur op voor mentale gezondheid en werkgeluk. 55,6 procent van de respondenten vindt mentale gezondheid in zeer hoge mate belangrijk, 45,8 procent zegt hetzelfde over geluk. Slechts een kwart van de respondenten, daarentegen, vindt productiviteit in zeer hoge mate belangrijk voor de toekomst.

Jongeren mentaal het kwetsbaarst

Opmerkelijk is dat vooral de jongere generatie lager scoort op het vlak van mentale gezondheid. Zo geven 18- tot 25-jarige werknemers gemiddeld een 2,8 op 5 aan hun mentale gezondheid; 55+’ers geven een hogere waardering: 3,6 op 5.

Jongeren zijn dan ook nog vaak zoekende in hun loopbaan en vertonen een hogere loopbaanmobiliteit. “Er is een grote nood aan een realistisch beroepsvooruitzicht om loopbaanspijt te voorkomen”, verduidelijkt researcher Sofie Jacobs. “Juiste coaching bij starters op de arbeidsmarkt kan helpen om de reality shock op te vangen bij de transitie van onderwijs naar werk. Een uitgebreider loopbaanadvies en meer tijd om loopbaanmogelijkheden te verkennen, kunnen hier het verschil maken.”

Klassieke kijk op succes

Ondanks de uitgesproken voorkeur voor mentale gezondheid en werkgeluk bij de ondervraagden, valt op dat veel werknemers hun mening laten bepalen door de traditionele statussymbolen van succes, zoals promotie, salaris en status.

De tevredenheid over de loopbaan ligt ook beduidend hoger bij functies zoals middenkaders, professionals en directie. Bij zulke functies geeft 15,3 procent aan dat ze in lage mate tevreden zijn met hun huidige loopbaan. Bij arbeiders en uitvoerende bedienden, daarentegen, stijgt dat cijfer al naar 22,5 procent.

Gender

Voor vrouwen, zo bevestigt de studie, zijn er geen opvallende verschillen op het vlak van promotie: vrouwen worden even vaak gepromoveerd als mannen. Toch wordt die opwaartse mobiliteit niet gereflecteerd in hun salaris.

Daarnaast toont de studie aan dat meer mannen hogere functies bekleden. Omdat het salaris stijgt in verhouding met de functie, is er nog altijd een salarisverschil bij vrouwen. Er zijn dus al stappen gezet in de richting naar gendergelijkheid, maar er is nog een weg te gaan als het op functies en salaris aankomt.

Loopbaanspijt

Al bij al rapporteert een derde van de ondervraagden spijt te hebben van hun loopbaantraject. De studie toont daarbij een opvallend verschil in de ervaring van spijt over het loopbaantraject tussen de verschillende generaties.

55+’ers, met dus ook meer werkervaring, geven hun gevoel van spijt aan met 2,6 op 5 terwijl jongeren van 18 tot 35 hun ervaring met spijt gemiddeld een 3 op 5 geven.

De onderzoekers vermoeden dat de oudere generatie al meer tijd gehad heeft om bepaalde loopbaanstappen te ondernemen, of zich heeft neergelegd bij hoe het gelopen is.

Dat de jongere generatie gemiddeld minder tevreden is met de loopbaan, ligt misschien aan hooggespannen verwachtingen, of een onrealistische kijk op loopbanen en de arbeidsmarkt.

“Een inclusief loopbaanbeleid met kansen voor iedereen dringt zich op”, licht Sofie Jacobs toe. “Zo blijven alle groepen op de arbeidsmarkt voldoende op de radar. Onderschat ook niet het belang van zowel actief als passief aan de slag gaan met je loopbaan.” Dit laatste beïnvloedt de mate waarin werknemers zelf grip ervaren op hun loopbaan.