“Maatwerk creëert een cultuur waarin mensen actief aan het werk willen gaan.”

‘Op maat’, geschreven door David Ducheyne en Frank Vander Sijpe, verdiept zich in het introduceren van maatwerk op de werkvloer. Na een eerste boek over dit onderwerp in 2013 en een tweede in 2017 was het tijd om de trilogie te vervolledigen met een boek dat volledig aangepast is aan de noden van de hedendaagse werknemer en werkgever. Wat verstaan de auteurs vandaag onder maatwerk? En wat kan het betekenen voor de toekomst van jouw bedrijf?

Actief activeren

“Met de huidige schaarste op de arbeidsmarkt moeten we blijven zoeken naar manieren om de niet-actieven te activeren”, start Frank. “Maatwerk kan een hefboom zijn om werken aantrekkelijker te maken voor deze bevolkingsgroep. Anderzijds is het een manier voor bedrijven om openstaande vacatures te heroverwegen, zodat iemand die net niet aan de vereisten voldoet, toch kan starten. Zo kan maatwerk ook een oplossing bieden voor hen die op zoek zijn naar werk, maar tot nu toe geen geschikte baan vonden.”

“We zijn ons ervan bewust dat maatwerk zeker niet dé oplossing is voor de schaarste op de arbeidsmarkt, maar het opent deuren die voordien gesloten bleven”, vult David aan. “Waar in de jaren 90 van de vorige eeuw hardnekkig nee werd geschud wanneer de vraag naar personaliseren gesteld werd, is er nu - soms uit noodzaak - meer openheid. Ook in het moeilijke debat rond gebedsruimtes op kantoor, zien we dat er vandaag een groeiend begrip is en er vaker naar mogelijke oplossingen wordt gekeken. Het staat de werkgever vrij om niet in te gaan op dergelijke vragen, maar er is plaats voor dialoog. Dankzij maatwerk kan er een context gecreëerd worden op de werkvloer waarin mensen actief aan de slag willen gaan. Al moet er uiteraard een kader worden voorzien waarin dit zich kan afspelen om favoritisme en andere negatieve effecten te voorkomen. Daarom worden in ons boek maatwerk en standaardisering niet langer als tegenpolen gezien, maar juist samengebracht.”

Niets blijft onbesproken

David: “Met dit boek willen we de discussie rond maatwerk opnieuw op gang brengen en hr-professionals, bedrijfsleiders en beleidsmensen inspireren en ondersteunen op hun weg naar de implementatie van maatwerk op de werkvloer. Het boek bestaat dan ook uit drie delen, elk met hun eigen focus. We starten met het definiëren van maatwerk anno 2025, behandelen het dilemma tussen efficiëntiedenken en maatwerk en gaan aan de slag met de voordelen voor bedrijven.”

Frank: “In het tweede deel introduceren we een systemische benadering waarin alle parameters en resultaten van maatwerk worden besproken. Hiervoor konden we rekenen op recente inzichten en onderbouwde onderzoeken van diverse experten en academici. Op deze manier wordt het boek een praktische leidraad die de vier hefbomen van maatwerk - werkorganisatie, jobinhoud, verloning en statuut - grondig behandelt.”

“In het derde deel schrikken we er vervolgens niet van terug om de valkuilen van maatwerk aan te kaarten en onder de loep te nemen. Het risico dat maatwerk als favoritisme wordt ervaren en egoïsme van werknemers stimuleert, komt dan ook uitvoerig aan bod.” “Communicatie, transparantie en balans zijn essentieel om maatwerk succesvol te implementeren”, vult David aan.

Klaar voor de toekomst

“Niet iedereen liep twintig jaar geleden warm van het idee van maatwerk”, vertelt David. “Zowel de vakbond als hr-directeuren werden vrijwel nerveus van het idee van individualiseren.”

Met de publicatie van ‘Op maat’ kijken David en Frank vol verwachting naar de toekomst. “We zijn ons ervan bewust dat maatwerk - nog - niet mogelijk is in elke omgeving”, klinkt het bij David. “Aan de andere kant is er altijd iets mogelijk”, vult Frank aan. “Er is een grote nood aan bereidwilligheid bij de werkgever en de overheid om van maatwerk een succesverhaal te maken. Alleen zo kunnen we een inclusieve arbeidspraktijk mogelijk maken en omgaan met de schaarste op de arbeidsmarkt.”