De wettelijk vakantiedagen waar een werknemer tijdens een bepaald jaar recht op heeft, moeten tegen 31 december van het betrokken jaar opgenomen worden. Maar soms gebeurt het dat niet alle dagen opgenomen kunnen worden, bijvoorbeeld omdat een werknemer van plan was om de laatste dagen tussen Kerstmis en Nieuwjaar op te nemen, maar in de loop van december ziek valt.
Het Koninklijk Besluit van 30 maart 1967 tot bepaling van de algemene uitvoeringsmodaliteiten van de wetten betreffende de jaarlijkse vakantie van de werknemers voorziet in dit geval in de verplichting om de niet-opgenomen vakantiedagen op het einde van het jaar uit te betalen. De werknemer ontving dus wel het vakantiegeld voor de niet-opgenomen dagen, maar had niet langer de mogelijkheid om die dagen op te nemen.
De Richtlijn 2003/88 van het Europees Parlement en de Raad van 4 november 2003 betreffende een aantal aspecten van de organisatie van de arbeidstijd benadert de jaarlijkse vakantie echter vanuit een gezondheidsperspectief, en voorziet daarom alleen maar in de mogelijkheid om vakantiedagen te vervangen door een betaling bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst.
Op dit punt was het Belgische recht dus in strijd met het Europees recht. Een koninklijk besluit van 8 februari 2023 lost deze strijdigheid met het Europees recht voor het grootste deel op.
De basisregel is nog altijd dat vakantiedagen tegen het einde van het jaar opgenomen moeten worden. Bij afwezigheden wegens een arbeidsongeval, ziekte, moederschapsrust, vaderschapsverlof, adoptieverlof of een verlof wegens pleegzorg, worden de niet-opgenomen dagen voortaan overgedragen naar het volgende jaar. Die dagen moeten opgenomen worden tijdens het volgende jaar of het jaar daarna.
De bepaling die voorziet dat niet-opgenomen vakantiedagen op het einde van het jaar uitbetaald worden, blijft behouden. Bij het opnemen van een overgedragen vakantiedag ontvangt de werknemer geen loon, aangezien het vakantiegeld voor die dag al in december van het vorige jaar werd uitbetaald. De berekeningswijze van het vakantiegeld blijft trouwens ongewijzigd. Het is dus niet zo dat een werknemer bij het opnemen van een overgedragen vakantiedag recht zou hebben op vakantiegeld berekend op basis van het loon van toepassing op dat ogenblik.
Het koninklijk besluit van 8 februari 2023 is van toepassing vanaf het vakantiedienstjaar 2023. De eerste wettelijke vakantiedagen die overgedragen kunnen worden, zijn de dagen opgebouwd in 2023, die normaal in 2024 opgenomen moeten worden.
Het KB van 8 februari 2023 voert nog een andere wetswijziging door. Als een werknemer tijdens een vakantieperiode ziek valt, mogen de dagen ziekte voortaan niet langer aangerekend worden als vakantiedagen. Dit geldt zowel als de werknemer al ziek was wanneer de vakantie zou aanvangen, als wanneer de werknemer ziek valt tijdens de vakantie. De betrokken vakantiedagen moeten later opgenomen worden.
Er zijn hierbij geen bijzondere regels voor het verwittigen van de werknemer, het opsturen van een doktersattest en het recht van de werkgever om door een controlearts te laten verifiëren of de werknemer inderdaad ziek is. Het is nochtans duidelijk dat hierbij praktische problemen kunnen rijzen, in het bijzonder als de werknemer ziek valt tijdens een vakantie in het buitenland.
Frederic Brasseur
Advocaat DLA Piper UK LLP
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
