Privacyverklaring
Vraag van de maand

Vraag van de maand

Kan de arbeidsovereenkomst beëindigd worden wegens medische overmacht na een arbeidsongeval?

1 juli 2021

Een arbeider was onafgebroken arbeidsongeschikt nadat hij het slachtoffer was geworden van een arbeidsongeval ingevolge een lelijke val van een stelling tijdens de ruwbouw van een nieuw kantoorgebouw.

Nadat de werknemer verschillende operaties aan zijn schouder had ondergaan en hierdoor reeds gedurende meer dan een half jaar afwezig was van het werk, startte zijn werkgever de re-integratieprocedure op. Nadat de arbeidsgeneesheer had geoordeeld dat de werknemer definitief ongeschikt was om het overeengekomen werk te hervatten en hij geen ander of aangepast werk kon doen (het zogenaamde traject-D) beëindigde de werkgever de arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht. Kon de werkgever dit inderdaad doen?

 

Helaas foutief...

Aangezien de werknemer reeds meer dan 4 maanden onafgebroken arbeidsongeschikt was, had de werkgever de re-integratieprocedure opgestart zoals voorzien in Boek I, Titel 4, Hoofdstuk 6 van de Welzijnscodex. Ook de werknemer, de behandelend geneesheer en de adviserend geneesheer van de mutualiteit kunnen dergelijke procedure opstarten, én dit bovendien reeds vanaf de 1ste dag van de arbeidsongeschiktheid. Vervolgens wordt de arbeidsongeschikte werknemer – binnen een termijn van 40 dagen na ontvangst van het re-integratieverzoek - uitgenodigd door de arbeidsgeneesheer voor de re-integratiebeoordeling. De arbeidsgeneesheer kan vervolgens 5 mogelijke beslissingen nemen:

  • De werknemer is tijdelijk arbeidsongeschikt met de mogelijkheid tot aangepast/ander werk (traject A);
  • De werknemer is tijdelijk arbeidsongeschikt zonder mogelijkheid tot aangepast/ander werk (traject B);
  • De werknemer is definitief arbeidsongeschikt met de mogelijkheid tot aangepast/ander werk (traject C);
  • De werknemer is definitief arbeidsongeschikt zonder mogelijkheid tot aangepast/ander werk (traject D);
  • De arbeidsgeneesheer acht een re-integratiebeoordeling nog niet opportuun (traject E).

Een beëindiging wegens medische overmacht is mogelijk in 3 scenario’s:

  1. de werkgever heeft besloten geen re-integratieplan voor de definitief arbeidsongeschikte werknemer op te stellen omdat hij van oordeel is dat het technisch of objectief niet mogelijk is of dat dit redelijkerwijs niet van hem kan worden gevergd. De werkgever dient zijn besluit te motiveren in een schriftelijk rapport dat aan de werknemer en de arbeidsgeneesheer wordt overhandigd (traject C);
  2. de werknemer is door de arbeidsgeneesheer definitief arbeidsongeschikt verklaard, maar hij/zij heeft het door de werkgever opgestelde re- integratieplan op gemotiveerde wijze geweigerd (traject C);
  3. de arbeidsgeneesheer heeft de werknemer definitief arbeidsongeschikt verklaard zonder mogelijkheid tot aangepast/ander werk en de werknemer heeft tegen deze beslissing geen beroep ingesteld binnen de 7 werkdagen of de beroepsprocedure is beëindigd (traject D).

In casu had de werkgever dus toepassing gemaakt van deze 3de optie.

Evenwel wordt in artikel I.4-72 van de Welzijnscodex uitdrukkelijk bepaald dat het re-integratietraject niet van toepassing is op wedertewerkstelling bij een arbeidsongeval of beroepsziekte. Dit werd onlangs bevestigd door de Arbeidsrechtbank te Luik in een vonnis van 23 april 2021 waarin de rechtbank verwees naar de bewuste uitzonderingsbepaling in de Welzijnscodex.

Het vonnis van de Arbeidsrechtbank te Luik verwonderde in die zin dat zij de wet op letterlijke wijze toepaste, en hierbij afweek van het eerder door de FOD WASO terzake ingenomen standpunt waarbij de wettelijke uitsluiting van arbeidsongevallen/beroepsziekten werd genuanceerd. Volgens de FOD WASO zou voormelde bepaling van de Welzijnscodex slechts tot doel hebben een duidelijk onderscheid te maken tussen enerzijds het re-integratietraject en anderzijds de procedure voor terugkeer naar het werk in geval van een arbeidsongeval of beroepsziekte zoals bepaald in de specifieke wetten betreffende arbeidsongevallen (artikel 23 van de wet van 10 april 1971) en beroepsziekten (artikel 34 van de wet van 3 juli 1970). Indien deze laatste procedures ondoeltreffend zouden zijn (bijv. ingeval van inactiviteit van de verzekeraar) kan volgens de FOD WASO worden teruggevallen op de re-integratieprocedure.

Doch, dit is slechts een interpretatie van de FOD WASO en de Arbeidsrechtbank heeft geoordeeld dat zolang de Welzijnscodex niet is aangepast, het re-integratietraject bij een arbeidsongeval/beroepsziekte onmogelijk is.

Impliceert dit dat een beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens overmacht nooit mogelijk is ingeval van definitieve arbeidsongeschiktheid na een arbeidsongeval, dan wel beroepsziekte? Het antwoord is ‘neen’.

De beëindiging wegens medische overmacht na het doorlopen van voormeld re-integratietraject is sinds 2016 uitdrukkelijk voorzien in artikel 34 van de Arbeidsovereenkomstenwet. Artikel 32,5° van de Arbeidsovereenkomstenwet voorziet daarnaast evenwel nog steeds in de initiële mogelijkheid om ‘gemeenrechtelijke‘ overmacht in te roepen tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Een attest (of beter zelfs 2 overeenstemmende attesten) van de behandelend arts/adviserend geneesheer van de mutualiteit/ arbeidsgeneesheer tot staving van de definitieve arbeidsongeschiktheid, kan bij beëindiging wegens overmacht ingevolge een arbeidsongeval/beroepsziekte dan als bewijs dienen.

Correct!

Aangezien de werknemer reeds meer dan 4 maanden onafgebroken arbeidsongeschikt was, had de werkgever de re-integratieprocedure opgestart zoals voorzien in Boek I, Titel 4, Hoofdstuk 6 van de Welzijnscodex. Ook de werknemer, de behandelend geneesheer en de adviserend geneesheer van de mutualiteit kunnen dergelijke procedure opstarten, én dit bovendien reeds vanaf de 1ste dag van de arbeidsongeschiktheid. Vervolgens wordt de arbeidsongeschikte werknemer – binnen een termijn van 40 dagen na ontvangst van het re-integratieverzoek - uitgenodigd door de arbeidsgeneesheer voor de re-integratiebeoordeling. De arbeidsgeneesheer kan vervolgens 5 mogelijke beslissingen nemen:

  • De werknemer is tijdelijk arbeidsongeschikt met de mogelijkheid tot aangepast/ander werk (traject A);
  • De werknemer is tijdelijk arbeidsongeschikt zonder mogelijkheid tot aangepast/ander werk (traject B);
  • De werknemer is definitief arbeidsongeschikt met de mogelijkheid tot aangepast/ander werk (traject C);
  • De werknemer is definitief arbeidsongeschikt zonder mogelijkheid tot aangepast/ander werk (traject D);
  • De arbeidsgeneesheer acht een re-integratiebeoordeling nog niet opportuun (traject E).

Een beëindiging wegens medische overmacht is mogelijk in 3 scenario’s:

  1. de werkgever heeft besloten geen re-integratieplan voor de definitief arbeidsongeschikte werknemer op te stellen omdat hij van oordeel is dat het technisch of objectief niet mogelijk is of dat dit redelijkerwijs niet van hem kan worden gevergd. De werkgever dient zijn besluit te motiveren in een schriftelijk rapport dat aan de werknemer en de arbeidsgeneesheer wordt overhandigd (traject C);
  2. de werknemer is door de arbeidsgeneesheer definitief arbeidsongeschikt verklaard, maar hij/zij heeft het door de werkgever opgestelde re- integratieplan op gemotiveerde wijze geweigerd (traject C);
  3. de arbeidsgeneesheer heeft de werknemer definitief arbeidsongeschikt verklaard zonder mogelijkheid tot aangepast/ander werk en de werknemer heeft tegen deze beslissing geen beroep ingesteld binnen de 7 werkdagen of de beroepsprocedure is beëindigd (traject D).

In casu had de werkgever dus toepassing gemaakt van deze 3de optie.

Evenwel wordt in artikel I.4-72 van de Welzijnscodex uitdrukkelijk bepaald dat het re-integratietraject niet van toepassing is op wedertewerkstelling bij een arbeidsongeval of beroepsziekte. Dit werd onlangs bevestigd door de Arbeidsrechtbank te Luik in een vonnis van 23 april 2021 waarin de rechtbank verwees naar de bewuste uitzonderingsbepaling in de Welzijnscodex.

Het vonnis van de Arbeidsrechtbank te Luik verwonderde in die zin dat zij de wet op letterlijke wijze toepaste, en hierbij afweek van het eerder door de FOD WASO terzake ingenomen standpunt waarbij de wettelijke uitsluiting van arbeidsongevallen/beroepsziekten werd genuanceerd. Volgens de FOD WASO zou voormelde bepaling van de Welzijnscodex slechts tot doel hebben een duidelijk onderscheid te maken tussen enerzijds het re-integratietraject en anderzijds de procedure voor terugkeer naar het werk in geval van een arbeidsongeval of beroepsziekte zoals bepaald in de specifieke wetten betreffende arbeidsongevallen (artikel 23 van de wet van 10 april 1971) en beroepsziekten (artikel 34 van de wet van 3 juli 1970). Indien deze laatste procedures ondoeltreffend zouden zijn (bijv. ingeval van inactiviteit van de verzekeraar) kan volgens de FOD WASO worden teruggevallen op de re-integratieprocedure.

Doch, dit is slechts een interpretatie van de FOD WASO en de Arbeidsrechtbank heeft geoordeeld dat zolang de Welzijnscodex niet is aangepast, het re-integratietraject bij een arbeidsongeval/beroepsziekte onmogelijk is.

Impliceert dit dat een beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens overmacht nooit mogelijk is ingeval van definitieve arbeidsongeschiktheid na een arbeidsongeval, dan wel beroepsziekte? Het antwoord is ‘neen’.

De beëindiging wegens medische overmacht na het doorlopen van voormeld re-integratietraject is sinds 2016 uitdrukkelijk voorzien in artikel 34 van de Arbeidsovereenkomstenwet. Artikel 32,5° van de Arbeidsovereenkomstenwet voorziet daarnaast evenwel nog steeds in de initiële mogelijkheid om ‘gemeenrechtelijke‘ overmacht in te roepen tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Een attest (of beter zelfs 2 overeenstemmende attesten) van de behandelend arts/adviserend geneesheer van de mutualiteit/ arbeidsgeneesheer tot staving van de definitieve arbeidsongeschiktheid, kan bij beëindiging wegens overmacht ingevolge een arbeidsongeval/beroepsziekte dan als bewijs dienen.

Vragen? Wij helpen graag verder!