In ‘Het Kleiner Geheel’ fileert Ralf Caers de actualiteit en zoekt hij uit wat we van het wereldtoneel moeten onthouden om ons eigen leven en werk beter te maken. Deze week: Blue Monday.
Je hebt vast al gehoord dat het vandaag Blue Monday is. Deprimaandag, in mooi Vlaams. Volgens wetenschappelijk onderzoek van Cliff Arnall (universiteit van Cardiff) is dit de deprimerendste dag van het jaar. Dat komt onder meer door de donkere dagen, de goede voornemens die maar niet willen lukken en de lange tijd tot de volgende feestdag. Er is zelfs een wiskundige formule voor. Waanzinnig interessant, toch?
Alleen is er niks van aan. De verhalen over Blue Monday lopen nogal uiteen, maar in de meeste scenario’s werd het concept bedacht door het pr-kantoor Porter Novelli. Die wilden de reisorganisatie Sky Travel aan meer winterboekingen helpen. Ze verzonnen Blue Monday en vonden Arnall bereid om het wetenschappelijk onderbouwd te doen lijken. Dat 15 januari de deprimerendste dag is, is dus even wetenschappelijk als dat er jaarlijks acht spinnen in je mond kruipen terwijl je slaapt.
Blue Monday is fake news. En daar horen we tegen te zijn. Denk maar aan hoe fake news verkiezingen beïnvloedt of mensen gevaarlijke pillen kan doen slikken. De media gebruiken dat argument ook maar wat graag om hun relevantie in de hedendaagse tijd te onderstrepen. En toch krijgt u vandaag in heel wat van die media Blue Monday geserveerd. Ook bedrijven haken er graag op in om je een bril met lichtjes te verkopen of voedingssupplementen met vitamine D. Lifecoaches zijn er dan weer als de kippen bij om je voor Blue Monday te behoeden met vrolijke muziek, wat yoga of een chakra. En trek zeker ook kledij aan met een positieve kleur.
Waar ik triest van word, is dat Blue Monday ook op hr-departementen als inhaker wordt gebruikt om depressieve gevoelens te normaliseren. Omdat het tegelijk ook fake news normaliseert. Je kunt beweren dat Blue Monday op dat vlak relatief onschuldig is, omdat je op de eerste pagina van de Google-zoekopdracht al meteen de waarschuwingen over fake news leest. Maar waarom zou je een campagne willen uitrollen op basis van iets waarvan iedereen snel kan ontdekken dat het nep is?
Doorduwers wijzen er soms op dat het doel de middelen heiligt. Ja Ralf, het is allemaal niet wetenschappelijk onderbouwd zoals het wordt voorgesteld, maar ondertussen creëren we toch bewustzijn over depressieve gevoelens en respect voor mensen die er aan lijden. Of de beste dooddoener van allemaal: we willen depressieve gevoelens uit de taboesfeer halen. Ah ja, want als het een taboe is, is het normaal dat we er met alle wapens tegen vechten.
Maar laten we eerlijk zijn. Wat zou jij ervan vinden als je hr-manager jouw aandacht vraagt omdat dit de dag is waarop de meeste besnijdenissen plaatsvinden bij genderfluïde personen in het Midden-Oosten. Dat is helemaal niet zo, maar ondertussen heeft de hr-manager toch maar even jouw aandacht gevestigd op de rechten van genderfluïde personen. Dat is een taboe, weet je wel. Zou jij je hr-manager een bedankje sturen?
Het is de taak van hr om Blue Monday te kaderen voor wat het is: fake news. Om te benadrukken dat verschillende factoren invloed kunnen hebben op ons gemoed en hoe dat precies gebeurt. Om te duiden dat een dipje nog iets anders is dan een depressie. Om mensen zichzelf in vraag te doen stellen en eerlijk te analyseren waarom ze Blue Monday voor waar aannamen en verspreidden zonder eerst de feiten te verifiëren. En in welke andere aspecten van hun job ze dat nog soms doen. Het kan tot slot ook een vorm van preventief conflictmanagement zijn om werknemers te leren hoe ze een Blue Monday believer elegant laten ontdekken dat het concept niet is wat het lijkt. Misschien bespaar je enkele werknemers daarmee pas echt een dip.
15 januari is dus niet Blue Monday, 4 mei is wel de internationale dag van het naakt tuinieren. Benieuwd welke hr-initiatieven daar dan aan gekoppeld worden.
Ralf Caers is professor HRM aan de KU Leuven, gastprofessor HRM aan de Ehsal Management School en de Université Saint Louis en zaakvoerder van de coachingpraktijk Passiemento.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
