Voor het eerst in jaren daalt het kort ziekteverzuim, zo blijkt uit een analyse van SD Worx. Een op de drie Belgen was in 2023 geen enkele dag afwezig door ziekte van korte of middellange duur. Een aantal sectoren staan onder druk: de thuiszorg, de dienstenchequebedrijven en de grondafhandeling op de luchthavens.
SD Worx analyseerde de loondata van meer dan 800.000 werknemers bij meer dan 23.000 werkgevers. Daaruit blijkt dat de kortdurende afwezigheden op het werk (< dan 1 maand) in 2023 zijn gedaald ten opzichte van 2022. Dit is voor het eerst in 10 jaar. Met 3,24% is het verlies aan werkdagen nog niet teruggezakt tot onder het niveau van 2021 en de jaren ervoor, toen dit onder de 3% bleef.
Brussel en Vlaanderen kennen een gelijkaardig cijfer van 3,25 en 3,24%. In het Waals gewest bedraagt het gemiddeld 3,14%. De daling is het grootst in Brussel (met -6,9%), gevolgd door Vlaanderen (-6,3%). Opvallend: kort ziekteverzuim is het laagst bij de 45-54 jarigen (3,1%) maar de daling ten opzichte van vorig jaar is het grootst bij de 30-35 jarigen (-8,2%). De daling is ook het grootst bij de bedienden (-6,8% ten opzichte van -5,3% bij arbeiders). Bedienden kennen bovendien ook het laagste verzuim (2,85% in 2023).
In totaal ging er 6,30% van de werkdagen verloren door ziektedagen (afwezigheden tot maximum 1 jaar).
Het middellang ziekteverzuim is gestegen van 2,95% naar 3,04%. Dat is een relatieve stijging op jaarbasis met 3,05%. De stijging is het grootst in Vlaanderen (+3,8%, er is geen stijging in Wallonië, dat 3,50% middellang verzuim kent). In Vlaanderen en Brussel is het verlies aan dagen door het middellang verzuim 2,99% en 2,89%. Middellang verzuim is het laagst bij de -30 jarigen (maar daar is het verzuim het meest toegenomen, met 10%). Op maandbasis zitten we sinds september voorbij de ‘kaap’ van 3%. De stijging is het grootst bij de bedienden, maar zij kennen ook het laagste middellang ziekteverzuim.
Katleen Jacobs van SD Worx België verduidelijkt: “De daling van het kort ziekteverzuim ligt aan het feit dat er vorig jaar iets minder mensen afwezig waren op het werk. Gemiddeld waren we als Belgen ook niet vaker ziek. Wie (kort of middellang) ziek was, was iets minder lang ziek. In de eerste helft van 2023 lag het kort ziekteverzuim lager dan in 2022; in de tweede helft iets hoger, met uitzondering van december. Het is belangrijk dat werkgevers het eigen ziekteverzuim in kaart brengen en benchmarken met vergelijkbare organisaties, zowel naar grootte als naar sector.”
Voor 2023 schat SD Worx de loonkosten van de niet-gepresteerde tijd op 1.528 euro per voltijdse werknemer per jaar, patronale kosten niet inbegrepen. “Zowel de directe als de indirecte kosten van ziekteverzuim liggen bijzonder hoog”, vervolgt ze. “Die hebben een zware impact op de totale personeelskosten. Daarnaast is er een enorme impact op de productiviteit, werkorganisatie en motivatie van medewerkers die de continuïteit garanderen.”
Het lang verzuim vertoont een stijgende trend de laatste vijf jaar. In 2023 bedraagt het 3,63%, wat nauwelijks hoger is dan in 2022 (3,61%). Ook het percentage langverzuimers blijft het laatste jaar zo goed als stabiel: het stijgt van 3,02% in 2022 naar 3,06% in 2023. Het totaal verlies aan dagen komt in 2023 gemiddeld neer op 9,91%. Dat is een op de tien werkdagen, die verloren gaat door ziekte (kort, middellang en lang ziekteverzuim).
“De schijnbare stagnatie van lang ziekteverzuim is mogelijk optisch bedrog”, zegt Bart Teuwen, verzuimexpert bij Mensura, externe dienst voor preventie en bescherming op het werk. “De aanwas van het middellang ziekteverzuim kan op korte termijn het langverzuim alweer versterken. Onderzoek toont aan dat na drie maanden afwezigheid de helft van de arbeidsongeschikte werknemers niet meer terugkeert naar zijn huidige werkgever. Werkgevers doen er goed aan om in te zetten op preventie en tegelijk volop werk te maken van informele re-integratie.”
In de top tien van sectoren met het hoogste percentage afwezigen (kort- en middellang verzuim) zien we de zorg hoog scoren en andere sectoren die de aanwezigheid op de werkvloer vereisen. Denk aan de metaalsector of grondafhandeling op luchthavens. Bedrijven met een erg hoog percentage verzuimers zijn vooral sectoren met arbeiders of gemengde sectoren (arbeiders en bedienden). Zo gaat het ook vaak om sectoren die minder flexibiliteit vertonen rond plaats- en tijdsonafhankelijk werken. Telewerken heeft bijvoorbeeld een positieve impact op ziekteverzuim.
Wat denken Belgische werknemers over hun gezondheid? Dat leest u in dit artikel.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
