Column: Moeten we deconnectie normaliseren?

'Wie blijft na de werkuren digitaal verbonden met het werk?' vroeg ik tijdens een workshop. Bijna iedereen stak zijn hand op. ‘Is dat een probleem?' Tot mijn verbazing gingen alle handen naar beneden. Overdrijven we de kwestie van digitale connectie? Maken we er een groter probleem van dan het is? Moeten we stoppen met het bekritiseren van zij die op vakantie mails lezen?

Om die vragen te beantwoorden dook ik in onderzoek. Eerst en vooral in dat van de Duitse professor Sonnentag. Zij beschrijft de weldaad van ‘recovery activities’: activiteiten waarmee we onze batterijen opladen. Als voorbeeld geeft ze ‘mastery’: het ontwikkelen van een vaardigheid die niets te maken heeft met je werk. Zo begon ik in februari met pianospelen en volgde mijn man een cursus om yachtman te worden. En hoe contradictorisch het ook lijkt: een inspanning doen om complexe navigatieregels onder de knie te krijgen, het doet mijn man goed. En ook ik voel me fris na een les notenleer.

Kortom: deconnecteren heeft zo zijn voordelen. Je gunt jezelf de tijd om op te gaan in activiteiten die mee betekenis geven aan je leven. Want laten we eerlijk zijn: wie enkel zingeving vindt in het werk, is kwetsbaar.

Aandacht

Ander interessant onderzoek vinden we bij Microsoft. In hun laatste Work Trend Index lezen we dat 85% van de mails wordt geopend binnen de 15 seconden. Dat is hallucinant. Onze aandacht is versnipperd. Als confetti. Willen wij niet overgenomen worden door AI, dan geven we best meer aandacht aan aandacht. Zoniet doet AI binnenkort het moeilijke werk en wij de taken die weinig concentratie vragen.

Dus ja, opnieuw: deconnecteren heeft zo zijn voordelen. We gunnen onszelf de mogelijkheid om onze focus-spier te trainen. ‘Tijdens de les grijp ik nooit naar mijn telefoon.’ Zei mijn man me. ‘Een verademing’. En ook ik voel hoe Bach me uitnodigt om aandachtig te blijven.

Deconnectie tijdens werkuren

Dat onze versnipperde aandacht ons fragiliseert, dat lezen we ook in het recente onderzoek van professor Vanden Abeele. Zij pleit voor deconnectie. Niet door drastische maatregelen maar door controle te krijgen over ons gebruik. De oplossingen die ze aanreikt blijven echter hangen bij het individu. Wat we nodig hebben zijn andere manieren van samenwerken die organisatie-breed worden ondersteund. Bij het Australische Atlassian worden statusmeetings vervangen door video’s. Bij Doist trekken ze de kaart van ‘async not asap’: schriftelijke voorbereiding maakt vergaderingen korter. Er komt tijd vrij voor focustijd. Deconnectie wordt makkelijker wanneer we overdag onze tijd efficiënter gebruiken.

Dus ja, deconnecteren heeft zo zijn voordelen. Niet alleen na maar ook tijdens de werkuren.

Gisteren maakten mijn man en ik onze middagwandeling in het park. Ik vertelde hem dat velen ’s avonds geconnecteerd blijven. En dat ik dat begrijp. Omwille van de adrenaline en het gevoel nuttig te zijn. En toen zei ik ‘de vraag is wel of dat van ons gezonde en evenwichtige personen maakt’. ‘Tja’ zei hij ‘die vraag moet zelfs niet gesteld worden.’

Gastauteur: Isabel De Clercq

Gastauteur Isabel De Clercq is oprichter van de School for Focus. Ze is auteur, podcastmaker en moderator. Ze inspireert kenniswerkers opdat ze weer grip krijgen op tijd, focus en goed werk. Als columnist voor HRmagazine schrijft ze in persoonlijke naam.