Tinne Janssens ontdekte op haar 37ste dat ze autistisch is. Haar onderzoek naar neurodiversiteit op de werkvloer toont aan dat bedrijven de vaardigheden van neurodivergente werknemers vaak over het hoofd zien ondanks de krapte op de arbeidsmarkt. “Haal de neurodivergente personen mee aan de hr-gesprekstafel en wees bereid naar hun kritiek te luisteren.”
Diversiteit en inclusie staan volkomen terecht hoog in de prioriteitenlijst van elke hr-afdeling. Jammer genoeg gaat de aandacht nogal beperkt uit naar visuele kenmerken zoals etnische achtergrond of fysieke beperking. Volgens Tinne Janssens omvat diversiteit een ruimer begrip. “Ook op vlak van je brein en persoonlijkheid is er een brede variatie. Ik noem het deep diversity: wanneer je op dat niveau waardering toont voor diversiteit, spelen uiterlijke kenmerken geen rol meer.” Deep diversity is nog weinig geïmplementeerd in hr-processen en -systemen.
Het onderzoek dat Tinne Janssens voerde bij 434 personen waarvan de helft neurodivergent, toonde een positieve correlatie aan tussen autisme en eigenschappen zoals introversie, nuchtere focus en discipline. ADHD correleert positief met eigenschappen zoals extraversie, associatieve focus en inspiratiegedrevenheid. Beide vormen van neurodivergentie verhogen de kans op mentale gezondheidsproblemen.
Ze adviseert hr-managers om voorbij de beperkingen te kijken en te onderzoeken wat neurodivergente personen kunnen bijdragen mits enkele aanpassingen van de arbeidsomstandigheden. “Deze personen kampen relatief vaker met uitsluiting en pestgedrag. Mensen met autisme hebben moeite met de instant verwerking van prikkels en komen minder goed uit hun woorden. Desondanks zijn het dikwijls briljante geesten. Mensen met ADHD hebben een uitdaging met focus maar bruisen van energie en denken out-of-the-box. In organisatiestructuren en -culturen beperk je hen in hun talenten wanneer ze zich moeten aanpassen aan de norm.”
Daarom raadt Tinne Janssens aan om hr-processen diep divers te maken en meer aandacht te schenken aan neurodiversiteit. “Neurodivergente kandidaten geraken bijvoorbeeld niet gemakkelijk door het werving- en selectieproces. Want in die fase moet je je bij uitstek zoals de geldende norm gedragen. Op de werkvloer horen collega’s en leidinggevenden hen minder omdat ze minder vlot communiceren waardoor mispercepties ontstaan.”
ASML in Nederland en Delaware in België zijn voorbeelden van organisaties die inzetten op neuro-inclusie. “Ze floreren en zien de voordelen ervan in. Je merkt het aan de stilteruimtes om te ontprikkelen, de flexibiliteit qua werkorganisatie en de vlakke hiërarchische structuur die vrijheid biedt.” Bedrijven zetten meer in op neuro-inclusie naarmate ze de waarde ervan inzien, voorbij de symptomen en de beperkingen. “Wanneer je je aanpast aan de extremiteiten, heeft iedereen die er zich tussen bevindt er baat bij. En bijkomend: de grootte van de groep neurodivergentie personen is schromelijk onderschat. Deze mensen komen vaker met innovatieve ideeën.”
België telt een half miljoen mensen die langdurig ziek thuis zijn. Binnen die groep zijn neurodivergente personen in verhouding sterker vertegenwoordigd. Er is een sterke correlatie tussen neurodivergentie en mentale gezondheidsproblemen zoals burn-out en depressie. Gerichte aanpassingen aan de arbeidsomstandigheden bevorderen met andere woorden de re-integratie op het werk.
Tinne Janssens waarschuwt voor een overdreven nadruk op een éénzijdige bedrijfscultuur. “Je kan de wereld niet opdelen in vakjes of fracties. Een bedrijfscultuur kan niet louter relevant zijn voor de personen die binnen de vakjes passen. Eén type leiderschap volstaat bijvoorbeeld niet. Het gaat over vinden van balans tussen verschillende kanten van een as, waarbij je de paradoxen omarmt.”
Welk advies heeft Tinne Janssens voor hr-professionals? “Ga in gesprek met neurodivergente personen. Het gaat over een diepere waardering voor hun als mens en het erkennen van hun potentieel. Zinvolle initiatieven zijn bijvoorbeeld aanpassingen in de lichtinfrastructuur, de invoering van prikkelarme ruimtes, soepele werktijden en de manier waarop je communiceert. Haal de neurodivergente personen mee aan de gesprekstafel en wees bereid om hun kritiek te beluisteren over hoe ze hr-processen beleven.”
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
