Column Internationale Vrouwendag: een pleidooi voor de vrouw. Niet tegen de man.

Het is december 1978. Mijn grootmoeder en ik schrijven nieuwjaarskaarten. Ik naar de directie van de muziekschool. Zij naar de notabelen van het dorp. ‘Bouw een netwerk uit. Dan helpen anderen je voor de kinderen te zorgen.’ Dat vertelde ze me toen al.

In 1938 werd mijn grootmoeder directrice van een school. Ze verdiende meer dan haar echtgenoot. Ze kregen drie kinderen, waaronder mijn papa. Een man die gezien heeft dat zijn moeder haar eigen boontjes dopte. Hij stimuleerde zijn dochters hetzelfde te doen.

Wat zou ik graag met mijn grootmoeder nog eens aan tafel zitten. Ik denk dat ze stomverbaasd zou zijn over de manier waarop er gepraat wordt over mannen. Zoals in die aflevering van Pano vorige week. ‘Mocht endometriose een mannenprobleem zijn, dan bestond het niet meer.’ Ook ik ben endometriosepatiënt maar bij mij is het nooit opgekomen de pijn in de schoenen te schuiven van de man. Zijn er intussen niet genoeg vrouwelijke onderzoekers gepasseerd die de oplossing niet gevonden hebben? Er zijn toch ook ziektes die enkel mannen treffen? Uit mijn grootmoeders mond heb ik altijd uitspraken gehoord die het opnamen voor de vrouw. Nooit tegen de man.

Mannen-hatende praat is me vreemd.

Ik denk dat mijn grootmoeder ook verbaasd zou zijn over de loonkloof van 13%. Ik zou haar vertellen over het werk van Claudia Goldin die vorig jaar de Nobelprijs kreeg. Zij kwam tot de conclusie dat het niet zo is dat vrouwen minder betaald krijgen voor hetzelfde werk als mannen. De loonkloof tekent zich pas af na de geboorte van een eerste kind. The Economist verwees er onlangs naar als ‘motherhood penalty’. Goldin benadrukt dat de loonkloof niet kan gedicht worden alleen maar door discriminatie op de werkvloer weg te werken. Zij ziet een belangrijke oorzaak bij de ‘greedy jobs’: goed betaalde jobs die constante beschikbaarheid eisen en dus moeilijk te combineren zijn met de zorg voor een kind. Als de man een ‘greedy job’ heeft is de keuze snel gemaakt: dan loont het niet dat hij de zorg voor kinderen opneemt. Goldin ziet als oplossing: meer flexibiliteit, betaalbare kinderopvang en het verdelen van zorgtaken. Mijn grootmoeder zou zeggen: slimme dame die Goldin, die had zeker een netwerk om voor haar kinderen te zorgen. Een Nobelprijs verdien je alleen maar na een lange carrière en door hard te werken.

Wat naadloos aansluit bij het derde onderwerp dat ik op tafel zou gooien: de hype rond werkgeluk. Mijn grootmoeder zou zich ook hierover verbazen. Werken is toch altijd een beetje zwoegen en zweten?

Gisteren had ik mijn eerste pianoles bij de Estse Heli Jakobson. We hadden het over de manier waarop we werk combineren met kinderen. Hoe we zorgen voor financiële onafhankelijkheid. Welke signalen wij geven aan onze zonen.

In mijn gedachten was mijn grootmoeder erbij. Rechts Heli. Links mijn grootmoeder: de plaats waar ze altijd zat bij de pianoles. Ze zei ‘ik ben fier op je, Isabel, én blijven werken.’

Isabel De Clercq

Gastauteur Isabel De Clercq schrijft deze column naar aanleiding van Internationale Vrouwendag op 8 maart 2024. Ze is founder van connect|share|lead, auteur, en inspireert kenniswerkers opdat ze weer grip krijgen op tijd, focus en goed werk.