Privacyverklaring

Werken van thuis uit: kan dit ook van een tweede woning ?

1 juni 2021
Tekst
Frederic Brasseur

Nu velen door de covid-19-crisis gewoon zijn om voltijds van thuis uit werken, stelt zich soms de vraag of een werknemer niet gedurende een langere periode vanuit een woning in het buitenland zou kunnen werken.

Een werknemer die toch niet fysiek op kantoor moet zijn, zou bijvoorbeeld tijdens de wintermaanden vanuit zijn of haar vakantiewoning in het Zuiden kunnen werken of zou gedurende een aantal maanden bij familie in het buitenland kunnen wonen en werken. De vraag stelt zich echter welke juridische gevolgen die zou hebben.

Zowel het artikel 119.4 uit de Arbeidsovereenkomstenwet (voor huisarbeid) als het artikel 6 van de collectieve arbeidsovereenkomst n° 85 (voor telewerk) vereisen dat de plaats die de werknemer gekozen heeft om gewoonlijk zijn werk te verrichten moet opgenomen zijn in de arbeidsovereenkomst. De werknemer heeft dan ook duidelijk de verplichting om de werkgever voorafgaandelijk in te lichten van het plan om tijdelijk in het buitenland te werken en om een bijlage bij de arbeidsovereenkomst af te sluiten die de oorspronkelijke plaats waar de werknemer gewoonlijk werkt wijzigt.

Op het gebied van arbeidsrecht, stelt zich trouwens de vraag of de werknemer geen rechten zou kunnen inroepen op basis van het arbeidsrecht van het land waar de werknemer tijdelijk werkt. De Belgische wet van 5 maart 2002 betreffende de arbeids-, loon- en tewerkstellingsvoorwaarden in geval van detachering van werknemers in België en de naleving ervan (die de omzetting van de Europese Richtlijn 96/71 is) voorziet bijvoorbeeld dat een werknemer die tijdelijk in België komt werken voor een buitenlandse werkgever, vanaf de eerste werkdag in België alle bepalingen van het Belgische arbeidsrecht moet naleven waarvan de overtreding strafbaar is. Als een werknemer dus normaal in Frankrijk zou werken, maar nu vanuit zijn vakantiewoning in België, dan heeft deze werknemer plots recht op een eindejaarspremie onder de voorwaarden van het Belgisch recht voor de periode gewerkt in België, ook al zou een dergelijke eindejaarspremie niet bestaan in Frankrijk.

Op het gebied van sociale zekerheid, voorziet de basisregel zowel onder de Verordening (EG) Nr. 883/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels als de diverse bilaterale verdragen die België heeft afgesloten dat wie werkt in slechts één land, valt onder het sociale zekerheidsstelsel van dat land. Wie werkt in meerdere landen, waaronder een substantieel deel in het land waar men woont, valt onder het sociale zekerheidsstelsel van dat land, maar in dergelijke situaties kan er discussie ontstaan over waar een werknemer nu juist geacht wordt te wonen. Om discussies te vermijden is het dan ook aanbevolen om alle vereisten bij een tijdelijke detachering te voldoen.

Ten slotte is er ook nog het fiscale luik. Hoewel de dubbelbelastingverdragen die België heeft afgesloten kunnen verschillen op de concrete modaliteiten, is het basisprincipe telkens dat een werknemer die meer dan 183 dagen op een periode van twaalf maanden werkt in een bepaald land, in dat land belastbaar is. Het is dan ook aanbevolen om in de arbeidsovereenkomst een duur van tewerkstelling in het buitenland te voorzien die onder deze drempel blijft, aangezien anders wellicht niet langer in België, maar wel in het land waar de werknemer vanuit zijn woning zou werken bedrijfsvoorheffing zou moeten ingehouden worden.

Het is aanbevolen om de periodes waarin een werknemer vanuit een woning in het buitenland kan werken te beperken gelet op de mogelijke arbeidsrechtelijke, sociale zekerheidsrechtelijke en fiscale gevolgen, maar er is hierbij geen vaste drempel waaronder er geen enkel risico zou zijn.

Frederic Brasseur
Advocaat DLA Piper UK LLP

DLA Piper - Werkan van thuis