Algoritmisch hr-management aan het roer in theatrale talk

In een theatrale talk toont KU Leuven samen met actrice en projectbegeleider Isil Vos een fictief beeld van de toekomst van werk. Een toekomst waar technologie centraal staat en de mens diepgaand manipuleert met behulp van een algoritme. “Want hr schiet soms met hagel. Met algoritmische technologie heeft het pas echt impact.” Een confronterend schouwspel voor een publiek van hr-professionals en studenten.

Stel je deze theatervoorstelling voor: het mentale welzijn in jouw organisatie scoort niet bijster goed. Werkgerelateerde stressklachten, kort en langdurig verzuim en falend re-integratiebeleid kosten handenvol geld. Ondanks het goedbedoelde welzijnsbeleid dat hr voert. Herkenbaar? Wel, er is een oplossing. Verregaande en innoverende technologie monitort de productiviteit en het fysieke en mentale welzijn van elke werknemer.

Iedere werknemer draagt wearables en krijgt een chip ingeplant. Gezondheidssymptomen zijn voor het digitale beheerssysteem kristalhelder en remediërende acties liggen snel klaar. De chip scant de hersenactiviteit en stuurt de hormoonhuishouding. Die interventie verzacht de negatieve emoties en stimuleert de prestaties. Maar er is een mankement: het algoritme detecteert louter symptomen en kijkt bij de mens niet naar de onderliggende oorzaken, zoals bijvoorbeeld een verslaving of een trauma.

Moreel of amoreel algoritme

Hoe voelt u zich bij deze surrealistische weergave van de werkplek? Het is niet langer fictie, want alle technologie is al beschikbaar om werk op die manier te organiseren. Technologie op zich is niet moreel of amoreel, het is de mens die ervoor kiest hoe zij de technologie inzet. De vraag is niet of je de algoritmische technologie kan weren. Daarvoor is het te laat. De cruciale vraag luidt hoe je de technologie zal inzetten.

KU Leuven vertoont samen met actrice en projectbegeleider Isil Vos de theatrale voorstelling in vijf verschillende organisaties. Vragenlijst vooraf en nadien peilen naar de opinie van de deelnemers over algoritmisch hr-management. Camera’s registreren de kwalitatieve reacties en het plenaire debat na afloop van het theatrale stuk. Deze kwantitatieve en kwalitatieve data vormen de input voor KUL-professor Sophie De Winne voor het onderzoek over de toekomst van werk.

Enkele reacties over algoritmisch hr-management:

• “De technologie biedt voordelen maar mag niet in handen van de werkgever zijn”
• “De mens wordt gerobotiseerd”
• “De aanpak gaat uit van een productief mensbeeld”
• “De samenleving wordt extreem rationeel. Tegelijk zijn mensen zoekende om dichter bij hun hart en gevoel te functioneren”
• “Door werk algoritmisch te organiseren, begeven we ons op een hellend vlak van belonen en bestraffen”
• “Ik sta open voor een chip zolang ik weet welke data een werkgever meet en bewaart”
• “De technologie zou de sociale zekerheid massa’s geld besparen”
• “Er is nood aan een regulator of een ethische commissie die de krijtlijnen vastlegt. Is dit een rol voor hr?”

De theatrale talk vindt zijn weg de komende weken doorheen organisaties uit diverse sectoren. De namen blijven vertrouwelijk. De onderzoekers delen later dit jaar de resultaten exclusief met HRmagazine.