Het kleiner geheel. Over dragqueen Sammy Mahdi

In ‘Het Kleiner Geheel’ fileert Ralf Caers de actualiteit en zoekt hij uit wat we van het wereldtoneel moeten onthouden om ons eigen leven en werk beter te maken. Deze week: Sammy Mahdi in de media als dragqueen.

Midden september verrast cd&v-voorzitter Sammy Mahdi vriend en vijand door zich als dragqueen te kleden voor een tv-programma. Mahdi deed dat naar eigen zeggen omwille van de maatschappelijke impact. Het signaal moest zijn dat we iedereen met rust moeten laten en respect moeten hebben voor elkaar. Zo’n mooie boodschap via tv zou volgens hem een breder bereik hebben dan met een tussenkomst in het parlement.

De reacties op de show zijn legio, maar vaak ook uit context. Ik las bijvoorbeeld dat Mahdi toekomstige aanvallen op het homohuwelijk vermijdt door vandaag openlijk een show met dragqueens te steunen. Als politici tonen dat zelfs een dragqueen oké is (wat veel burgers ‘extreem’ vinden), dan zijn courantere zaken (transgenderrechten, homohuwelijk, enzovoort) zeker oké. Dat klinkt logisch. Maar de realiteit is ook dat woke-haters steun voor de ‘extremen’ gebruiken om te tonen dat het zwaar fout zit met de samenleving en daar net meer zieltjes mee winnen. De strijd is hiermee alleen dus zeker niet gestreden.

Ik lees ook dat dragqueens weinig te maken hebben met transgenders en dat Mahdi dus op een foute manier bijdraagt. Zelf zie ik meer balans in Mahdi’s visie. Een dragqueen die een zaal binnenloopt waar positief voorbereide mensen zitten die verwachten dat het over the top zal én moet zijn, zal een ander gevoel hebben dan een transgendervrouw die voor de eerste keer de werkvloer van haar nieuwe werkgever betreedt.

Voil jeanetten

Maar Mahdi zou ook net heel wat transgenders en queers tegen de borst stuiten door zich op een doordeweekse dag als vrouw te kleden. Dat zou waarschijnlijk meer lijken op ‘verkleden’ dan als dragqueen. Wie die nuance begrijpt, ziet ook waarom de ‘voil jeanetten’ geen steunbetuiging aan transgenders zijn. Die ziet ook waarom de keuze voor de dragqueen dus niet zo vreemd is.

Belangrijker is wat Mahdi nu verder doet. Wie eenmalig stunt rond LGBTQ-thema’s, wordt al snel verdacht van performative allyship. Die term wordt gebruikt voor situaties waarin iemand een zaak of een gemeenschap openlijk steunt, maar slechts pro forma. Achter de schermen laat dat individu dan na om grote acties te ondernemen. De toekomst zal uitwijzen welke wetsvoorstellen over LGBTQ Mahdi zelf schrijft en steunt. Ondertussen begrijpen we beter hoe Mahdi echt over transgenders denkt, door te kijken naar hoe hij zich gedraagt ten opzichte van Petra De Sutter (Groen).

Het is dan ook de taak van hr om het management te wijzen op de gevaren van performative allyship en op het belang van een inclusieve cultuur in de eigen onderneming. Als management naar buiten toe standpunten innemen pro de LGBTQ-gemeenschap, volstaat niet voor concreet beleid. Het volstaat evenmin om effectief gedrag te zien op de werkvloer.

Pestgedrag

Hr moet daarbij vooral focussen op pestgedrag (voor iedereen trouwens) en bewustwording van passieve weerstand. Dat laatste slaat op medewerkers die pretenderen dat ze niets hebben tegen dragqueens of transgendercollega’s, maar hun standpunten ook niet mee steunen in een vergadering. Wat ze wel zouden hebben gedaan als een cisgender-collega hetzelfde betoog had gehouden. De medewerkers werken dan niet tegen (actieve weerstand), maar ook niet echt mee.

Het is door die bewustwording dat werknemers inzien dat ze mogelijk toch meer vooringenomen zijn dan ze aan zichzelf durven toe te geven. Wie zich dan alsnog schaart achter de waarden die men had voorgenomen en die men dus vroeger pretendeerde, verandert het eigen denkpatroon en gaat voor echte inclusie. En dat is de echte zin achter woke.

Ralf Caers is professor HRM aan de KU Leuven, gastprofessor HRM aan de Ehsal Management School en de Université Saint Louis en zaakvoerder van de coachingpraktijk Passiemento.