Wat zegt de wetenschap over kou op het werk?

Het begint de jongste dagen al wat vroeger donker te worden en de temperaturen leken even winterser te worden. Tegelijk zitten we in een energiecrisis. Krantenkoppen hebben het al over 19°C als het nieuwe normaal op kantoor (Le Moal 2022).

Onder druk van de stijgende energiekosten trachten bedrijven zo hun energieverbruik te verminderen. Werkgevers moet ervoor zorgen dat werknemers bij normale temperaturen kunnen werken. Maar hoe koud mag het zijn op het werk en welke impact heeft dit op je gezondheid en productiviteit?

Hoe koud mag het zijn?

Blootstelling aan koude temperaturen op het werk is geassocieerd met negatieve gezondheidsgevolgen, zoals hartaandoeningen, aandoeningen aan de luchtwegen en chronische pijn (Bang et al. 2005). Vanaf temperaturen onder 18°C is er een reëel gezondheidsrisico, zeker wanneer de blootstelling van langere duur is. Vooral ouderen, (zwangere) vrouwen, mensen met cardiovasculaire, respiratoire (bijv. COPD), chronische (bijv. diabetes) of mentale gezondheidsaandoeningen (bijv. depressie) en mensen met een lagere socio-economische status zijn bijzonder kwetsbaar voor gezondheidsgevolgen door koude (Ormandy and Ezratty 2016).

Om werknemers te beschermen zijn er wettelijke minimumtemperaturen vastgelegd voor werk in gesloten en doorlopend bezette ruimtes. Deze temperaturen houden rekening met de fysieke werkbelasting (FOD WASO, 2018):

• zeer licht werk: 18°C
• licht werk: 16°C
• halfzwaar werk: 14°C
• zwaar werk: 12°C
• zeer zwaar werk: 10°C

De kost van koude

Werkgevers trachten kosten te besparen door de verwarming lager te zetten, maar een lagere temperatuur kan juist ook kosten met zich meebrengen die minder zichtbaar zijn of zich pas op langere termijn manifesteren. Door blootstelling aan koude kunnen werknemers niet alleen ziek worden, maar neemt ook het risico op arbeidsongevallen toe (Martínez-Solanas et al. 2018). Hierdoor neemt het absenteïsme toe, zowel door kort- als langdurig ziekteverzuim. Deze impact is bovendien disproportioneel voor mensen met een lagere socio-economische status of in een precaire woonsituatie. Onderzoek toont namelijk aan dat ook het wonen in onvoldoende geïsoleerde huizen en met ineffectieve, dure verwarming absenteïsme doet toenemen (Howden-Chapman et al. 2012). Aangezien dat niet alleen bedrijven maar ook burgers de verwarming toedraaien omwille van de stijgende energieprijzen, kan verwacht worden dat deze kwetsbare groep zal toenemen in aantal.

Werken in een koude omgeving leidt daarnaast ook tot productiviteitsverlies. De koude leidt de aandacht af van het werk waardoor het langer duurt om taken af te ronden, en de foutmarge en ervaren stress toenemen. Het ervaren van thermische tevredenheid speelt hierin een belangrijke rol, waardoor negatieve effecten zich al voordoen bij temperaturen lager dan 21°C (Geng et al. 2017; Seppanen, Fisk, and Faulkner 2004).

Een rol voor hr?

Als bedrijf kan je ervoor zorgen dat werknemers kunnen werken in een omgeving die ze ervaren als thermisch comfortabel en waarbij de negatieve gezondheidsimpact beperkt is. In veel gebouwen zijn de thermische condities echter niet optimaal, bijv. door onvoldoende isolatie of gebrekkig controlesysteem. Het investeren in energie-efficiënte gebouwen en effectieve koel- en verwarmingsmethoden is dan een voor de hand liggende oplossing (Seppanen, Fisk, and Faulkner 2004).

Een oplossing die haalbaar is op korte termijn, is bijvoorbeeld het voorzien van lokalen met een hogere temperatuur (21°C-24°C) waar werknemers afwisselend kunnen werken. Daarnaast is er ook een belangrijke rol voor HR weggelegd om de gezondheid en productiviteit van werknemers te promoten. Een eerste stap is dan het monitoren van gezondheidsindicatoren en kwetsbare individuen, en het opvolgen van de thermische tevredenheid.

Referenties

• Bang, Berit E. et al. 2005. “Feeling Cold at Work Increases Risk of Symptoms from Muscles, Skin, and Airways in Seafood Industry Workers.” American Journal of Industrial Medicine 47(1): 65–71.
• Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid Arbeid en Sociaal Overleg. 2018. “Werken Bij Koude Temperaturen.” https://werk.belgie.be/.
• Geng, Yang, Wenjie Ji, Borong Lin, and Yingxin Zhu. 2017. “The Impact of Thermal Environment on Occupant IEQ Perception and Productivity.” Building and Environment 121: 158–67.
• Howden-Chapman, Philippa et al. 2012. “Tackling Cold Housing and Fuel Poverty in New Zealand: A Review of Policies, Research, and Health Impacts.” Energy Policy 49(January): 134–42.
• Martínez-Solanas, Èrica et al. 2018. “Evaluation of the Impact of Ambient Temperatures on Occupational Injuries in Spain.” Environmental Health Perspectives 126(6): 1–10.
• Le Moal, Olivier. 2022. “19 Graden Wordt Nieuwe Norm Op Kantoor En in Overheidsgebouwen: Kunnen We Daaraan Wennen?” VRT NWS. https://www.vrt.be/vrtnws/.
• Ormandy, David, and Véronique Ezratty. 2016. “Thermal Discomfort and Health: Protecting the Susceptible from Excess Cold and Excess Heat in Housing.” Advances in Building Energy Research 10(1): 84–98.
• Seppanen, Olli, William J. Fisk, and David Faulkner. 2004. “Control of Temperature for Health and Productivity in Offices.” ASHRAE Transactions 111.