Op een zomerse zaterdag in augustus verwacht je een andere titel in je weekendkrant. En toch stond het er: “een somber jaar voor de Belgische industrie, met sluitingen en duizenden afdankingen”. Dan lees je verder, op zoek naar verklaringen.
De redenen zijn divers en er zit geen rode draad in. Economie is geen wetenschap. Dat wist ook Alfred Nobel die voor deze discipline geen prijs voorzag. De Zweedse bank heeft er sinds 1968 wel een medaille voor over. Maar dit terzijde.
Analisten zien een vertragingseffect van een industrie die al twee jaar sputtert. Herstructureren, of zelfs sluiten, gebeurt met vertraging.
Ons land lijdt onder de nationalistische reflexen van de moederbedrijven. “Je stelt vast dat ceo’s van Belgische fabrieken bijna niets meer te zeggen hebben in het buitenlandse hoofdkwartier”. Dat vind ik wat overdreven, maar het is waar dat het overredingskracht vraagt.
Aandeelhouders en beslissingsnemers die buiten onze grenzen verhuizen: ik heb het verschillende keren meegemaakt. Plots moest ik verklaren waarom we de dingen doen zoals we ze doen. Probeer eens aan een Nederlander of een Amerikaan uit te leggen wat maaltijdcheques zijn. En vooral: waarom we ze hebben ingevoerd en blijven handhaven. De loonindexering, bedrijfswagens, arbeidsduurvermindering, verplaatste feestdagen die in een weekend vallen enzovoort. De lijst is lang.
Een externe blik op hoe wij de zaken aanpakken helpt om oude paradigma’s in vraag te stellen. Maar hoe ver ga je als hr-manager mee in wat het buitenlandse hoofdkantoor van je verwacht?
Een herstructurering doorvoeren? “In Boston ging ik op een stoel staan in de fabriekshal en tien minuten later was de mededeling gebeurd”. Yes, sir, maar zo werkt dat hier niet. Soms stak ik meer energie in het uitleggen van afdankingsprocedures aan mijn bazen dan in de onderhandelingen met vakbonden.
Het Nederlandse bedrijf waarvoor ik bijna 20 jaar werkte, hanteerde de slogan ‘eenvoud heeft een prijs’ en goot een Hollandse saus over alle filialen. Zonder rekening te houden met lokale regels, wetten en cultuur. Ze wachtten zelfs niet op sociale afspraken en gewoontes. Het is vandaag alleen maar extremer geworden. Kijk maar eens naar hoe de verzelfstandiging van de winkels van Delhaize is aangepakt.
Werkgeversorganisaties kaarten de Belgische complexiteit aan, maar veranderingen gaan traag en zijn te weinig zichtbaar voor buitenlandse beslissingsnemers. Er zijn momenten geweest waarop ik me in een spagaat bevond tussen het respecteren van de wetgeving en het uitvoeren van de wensen van het hoofdkantoor. En al te vaak won het bedrijf. Want hun zakken waren diep.
En om terug te keren naar het krantenartikel: het “nationalistisch redeneren” herken ik. Jij misschien ook. Regelmatig verantwoording afleggen is geen probleem. Als het maar meer is dan maandelijks een Excel-tabel invullen. Dat leidt de aandacht af van de essentie van je werk. En wat dat is, daarover beslis jij alleen!
Gastauteur: Frank Helsmoortel.
Frank Helsmoortel werkte zijn hele loopbaan binnen hr-management, op zowat alle terreinen van het vak, in grote, middelgrote en soms complexe organisaties in diverse sectoren (Philips, bpost, American Express, Howest, Vinçotte,…). Zijn ervaringen over de jaren heen brengt hij samen met observaties van vandaag in korte hr-reflecties waarin hij in de spiegel blikt en de lezer uitnodigt om over zijn schouder mee te kijken.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
