Privacyverklaring

Overbrugbare verschillen in hr-thema’s op politiek verkiezingsdebat

7 mei 2024
Tekst
Gert Verlinden
Beeld
Acerta

Vijf politieke kopstukken kleurden het politiek verkiezingsdebat van Acerta over hr-thema’s. Opvallend in deze gepolariseerde tijd: de verschillen liggen niet mijlenver van elkaar verwijderd en zijn overbrugbaar. Krijgen we in het volgende politiek regeerakkoord loononderhandelingen op sectorniveau, rekeningrijden en minder langdurig zieken dankzij AI? “Wat je graag ziet, moet je niet te veel belasten.”

Het publiek bij het verkiezingsdebat bestond uit 200 ondernemers en hr-professionals. Op basis van een bevraging bij haar cliënteel, kanaliseerde Acerta de inhoudelijke agenda tot vier hoofdthema’s: verloning, arbeidskrapte, mobiliteit en welzijn.

De radicale partijen aan de linker- en rechterzijde van het politieke spectrum participeerden niet aan het debat. Dat droeg bij tot de sereniteit, nuance en inhoudelijke kwaliteit. Een voorproefje van de onderhandelingen van een regeerakkoord na 9 juni? De vijf deelnemende politici waren Eva Platteau (Groen), Frank Vandenbroucke (Vooruit), Wouter Beke (CD&V), Eva De Bleeker (Open VLD) en Ben Weyts (N-VA). Hun naam prijkt op afzonderlijke verkiezingslijsten voor het Europees, federaal of Vlaams Parlement. Die versnippering van bevoegdheidsniveaus manifesteerde zich in het debat. Delen van de oplossing voor bijvoorbeeld de arbeidskrapte bevinden zich op minstens twee politieke beslissingslagen. Dat vraagt bijkomend overleg en onderhandeling.

Loonsverhoging op agenda van politiek

Hoewel verlonen op basis van anciënniteit de aftrap vormde van het thema verloning, waaierde het debat snel in de richting van de koppeling van de automatische loonindexering met de loonnormwet. Of zeggen we beter de afkoppeling? Wouter Beke en Frank Vandenbroucke ijveren om die koppeling alvast te behouden met het oog op sociale vrede en koopkrachtbehoud. Vandenbroucke laat een opening om te redeneren in loonbandbreedtes, wat zuurstof voor onderhandeling moet opleveren. “Wat je graag ziet, moet je niet te veel belasten.” Ben Weyts kiest voor decentralisatie om te negotiëren op sectorniveau. Eva De Bleeker pleit voor een netto indexering in centen in plaats van procenten. En Eva Platteau breekt een lans voor het behoud van de verloning op basis van anciënniteit. Ze verwijst naar de zij-instromers in het onderwijs, waar meenemen van anciënniteit een afdoend middel is om leerkrachten te rekruteren.

Arbeidskrapte

Alle partijen willen de kloof vergroten tussen werken en inactief zijn. De manier waarop ze die doelstelling realiseren, verschilt. Dat is geen verrassing. Opvallend: de kritiek op de performantie van arbeidsbemiddelaar van VDAB. Frank Vandenbroucke pleit onomwonden voor een terugkeer naar de kernactiviteiten van VDAB. Hij wil dat de organisatie “mensen meer achter de veren zit. Een baan mag je nooit weigeren.” CD&V rakelt het mislukte fiscale hervormingsvoorstel van Vincent Van Peteghem op als onderdeel van de oplossing. Open VLD kiest voor een beperking van de werkloosheid in de tijd, afhankelijk van de economische conjunctuur.

Arbeidsmigratie als instrument om de arbeidskrapte op te lossen, blijkt een gevoelig onderwerp. Het debat weidt uit in de richting van de asieldiscussie en discriminatie op de arbeidsmarkt. Opnieuw klinkt een aansporing naar VDAB, dit keer vanuit Eva Platteau: “VDAB moet niet alleen de werkzoekende begeleiden, maar ook de werkgever. Is het noodzakelijk om steeds op zoek te gaan naar de witte raaf op de arbeidsmarkt?”

Mobiliteit

De afgelopen legislatuur vond een golf van elektrificatie van het wagenpark van menige onderneming plaats. Het aantal kilometer fietssnelweg groeit in snel tempo. Steeds meer werknemers opteren voor een mobiliteitsbudget en de fiets voor woon-werk verkeer. De openheid om opnieuw te spreken over een vorm van rekeningrijden springt in het oog. Dat moet helpen om congestie in de spits weg te werken, in combinatie met een fiscaal instrument. Zo hopen de beleidsmakers tot een budgetneutrale oplossing voor de bestuurder te komen.

Welzijn bekommernis van politiek

Alle politici delen de bekommernis voor de re-integratie van een half miljoen landgenoten die omwille van medische redenen niet werken. Ze verwachten heil van technologie om de re-integratie te versnellen. Bevoegd minister Frank Vandenbroucke: “Met behulp van artificiële intelligentie en datamining neemt de slagkracht van ziekenfondsen toe om mensen aan te klampen. We moeten ook digitale bruggen bouwen tussen de behandelende arts, de controlearts en de bedrijfsarts. Het systeem moet tot fit-notes komen.” Wouter Beke sluit zich daarbij aan: “Artsen spelen een belangrijke rol in de responsabilisering. Artificiële intelligentie helpt om de uitschieters te detecteren in het systeem.”

Duurzaam arbeidsmarktbeleid

Moderator Indra Dewitte daagde de vijf politici uitom één maatregel te benoemen om stappen vooruit te zetten in de richting van een duurzaam arbeidsmarktbeleid.

Frank Vandenbroucke: “Artsen van hun eiland halen en laten samenwerken rond de inzetbaarheid van de mens.”

Eva Platteau: “Een onderdeel van ons plan om burn-out te vermijden is de verhoging van 20 tot 25 wettelijke vakantiedagen.”

Eva De Bleeker: “Het verschil tussen werken en niet-werken vergroten is de meest stimulerende factor.”

Wouter Beke: “Een grote fiscale hervorming is een voorwaarde om toe te treden tot de regering.”

Ben Weyts: “De kloof verbreden tussen arbeid en inactiviteit.”