Privacyverklaring

Waarover gaan de conversaties bij leerexperten?

29 mei 2024
Tekst
Sofie Willox
Beeld
Sofie Willox

Hypes bij leren en ontwikkelen in organisaties blijkt een boeiend onderwerp. Wat begon als een eenvoudige vraag naar ervaringen op LinkedIn, mondde uit in een geanimeerde en brede discussie tussen leerprofessionals. Het is duidelijk dat er heel wat meningen zijn over de va-et-vient van leerhypes. Wat is hot en wat not?

Van Daele definieert ‘hype’ als ‘iets nieuws dat tijdelijk sterk de aandacht trekt, maar weinig voorstelt’. Laat ons vooral focussen op het eerste deel van de zin. De ervaring leert dat sommige hypes overleven en wel degelijk blijvertjes worden. Anderen blijken een eendagsvlieg. Wat staat er op dit moment in de schijnwerpers? Wat is gespreksvoer in organisaties, op conferenties, op LinkedIn en internationale surveys?

Zoals overal is generatieve artificiële intelligentie (GenAI) onomstotelijk het gespreksonderwerp. Leerexperten bekijken hoe ChatGPT en equivalenten worden ingezet voor het verbeteren van behoefteanalyses, leerontwerp, uitrol van leeroplossingen en evaluaties, … Dit blijkt niet alleen uit de jaarlijkse Global Sentiment Survey van Donald Taylor. Op LinkedIn lijkt er een bom ontploft waarbij om de haverklap een promps cheat sheet voorbijkomt. Ook op WhatsApp-groepen, discussiefora, webinars en fysieke cursussen wil iedereen het GPT-beestje leren temmen.

Hr-afdelingen experimenten ook met andere GenAI-toepassingen. Bedrijfseigen chatbots voor leren, een rollenspel met avatars en instructievideo’s zonder iemand van vlees en bloed met programma’s als HeyGen of Collosyan zijn hot. Ook learning analytics en een datagedreven leerontwerp maken (data driven design) staat hoog op de agenda dankzij de onverbiddelijk snelle technologische evolutie.

Welkom in het romantische tijdperk

“We zijn van een rationele benadering naar een romantisch tijdperk gegaan”, zeg Ger Driesen als reactie op mijn LinkedIn-bericht. Hij heeft een punt. Dankzij technologie zijn we in staat om naast het rationele luik aandacht te schenken aan de employee experience. Zo is personalised delivery erg in. Op basis van een algoritme krijgen medewerkers gepersonaliseerde leerinhoud te zien, ook wel het ‘Netflix van leren’ genoemd.  Chatbots die Aristoteles-gewijs de juiste vragen stellen, vullen op slimme wijze de rol als coach in. Wie spreekt er nog van een learning management system (LMS)? Is zelfs een learning experience systeem (LXP) vandaag nog relevant?

Bent u nog mee? Eén ding is wel zeker. De jobverwachting van L&D-medewerker verandert. Kennis en kunde om met AI aan de slag te kunnen, wordt de standaard. De relevante skills om mee te zijn, zijn in volle verandering. Tiens, nu het woord skills dan toch valt. Is de skillsbenadering een hype?

Skillsobsessie blijft doorgaan

Het competentiewoordenboek stond vroeger gelijk met de Dikke van Dale voor hr. Dat is ondertussen wel anders. We namen afscheid van het competentiedenken en vertrekken nu van vaardigheden. Ik schreef er eerder al een artikel over (januari 2023) dat het overal skills-skills-skills was wat de klok sloeg. “En tegelijk lijkt die aanpak ook tegen zijn beperkingen aan te lopen”, bevestigt Frederik Anseel in De Tijd (31/01/2024).

Alles komt terug, ook bij leren

Net zoals de 90’s-revival zijn ook leerhypes terug van weggeweest. Markus Bernhardt laat als reactie op mijn bericht terecht het woord cyclus vallen. Laat er ons drie uitpikken.

Micro-leren, beter gekend onder de Engelse term microlearning , is er daar een van. Microlearnings zijn korte, gerichte stukjes leerinhoud van de juiste grootte om mensen te helpen een specifiek resultaat te bereiken. Denk aan een video van enkele seconden of minuten die stap voor stap uitlegt hoe je een fietsband vervangt. Of een handleiding om een Ikea-kast in elkaar te steken. Microlearning is vandaag weer hip. Daar zit de technologische evolutie zeker voor tussen. Maar ik herinner me ook dat dit thema anno 2017 de grote opener was op het internationale ATD-congres in Atlanta. Het prijkte eveneens op de voorpagina van hun vakblad, TD Magazine.

Hetzelfde fenomeen doet zich voor met return on investment (ROI), tipt Isabel De Clercq. Hoeveel brengt de gedragsverandering na een leerinterventie financieel op in vergelijking tot de kostprijs van de leerinterventie zelf? ROI is hot vandaag. Het houdt leerafdelingen vandaag druk bezig. Dankzij technologie zijn we in staat om massa’s niet-zeggende data makkelijker te vertalen naar zinvolle informatie. Maar is de hype nieuw? Neen, ROI heeft altijd op de agenda gestaan.

Werkplekleren, ten slotte, blijkt ook terug van (nooit) weggeweest. Er is duidelijk een verschuiving naar de menselijke aanpak, de romantische periode, bezig. Wellicht zit de terugkeer na de lockdown er voor iets tussen. Werkplekleren is hier een prachtvoorbeeld van: al doende leren, mét feedback en ondersteund door technologie.

Blijf kritisch

Waarom volgen mensen hypes? Nu we het toch over AI hebben, vroeg ik het aan ChatGPT en die vat het als volgt samen: “Mensen worden beïnvloed door het verlangen erbij te horen en erkend te worden. Maar ook fomo (angst iets te missen) speelt mee. Hypes trekken aandacht omdat ze nieuw zijn. Bedrijven spelen een grote rol in het creëren en verspreiden van hypes door middel van marketing en reclame. Consumenten kunnen worden beïnvloed door deze strategieën, waardoor ze producten of diensten gaan gebruiken die populair of trendy zijn.

Heeft Van Dale gelijk met zijn definitie van ‘hype’? Zijn de modegrillen van vandaag overroepen? Dat valt te bezien. Net zoals te grote brillen en fijne snorretjes bij de mannelijke jeugd, komen rages op een moment toch terug. Wie weet wordt er volgend jaar weer veel gezegd en geschreven over metaverse. Ja, de metaverse, kent u die nog?

Laat ons vooral kritisch blijven. Over de werking van ons brein en het optimaliseren van leerprocessen is de wetenschap de beste raadgever. Een LMS-platform dat Netflix-gewijs werkt, levert niet altijd de beste leerstrategie. En een microlearning gelijkstellen aan het ‘opknippen’ van een training door AI in kleine stukken al evenmin.

Sofie Willox

Bronnen:

Global sentiment survey -Donald Taylor https://donaldhtaylor.co.uk/research_base/global-sentiment-survey-2024/

Frederik Anseel  - De Tijd

https://www.tijd.be/opinie/column/frederik-anseel-skills-zijn-de-nieuwe-competenties-maar-hoe-bepaal-je-of-iemand-over-bepaalde-vaardigheden-beschikt/10523164.html

ATD Research Microlearning(2017)

https://www.td.org/research-reports/microlearning-delivering-bite-sized-knowledge