Ziekteverzuim meten en aanpakken

De Gewestelijke Overheidsdienst Brussel heeft een verzuimcijfer van 6,46 procent. Daarmee blijft het onder de marktstatistieken en ver onder het gemiddelde van de publieke sector. Dit is het resultaat van een proactief beleid", legt hr-directeur Karima Ouriaghli uit.

“We hebben een divers personeelsbestand, van administratief tot uitvoerend personeel", vertelt Karima Ouriaghli. “Verzuim treft zowel mannen als vrouwen. Het ziekteverzuim is hoger bij veertigplussers, ongeveer tien procent, vergeleken met vier procent bij werknemers jonger dan veertig jaar. Bij zestigplussers is het zelfs nog hoger.

Er zijn verschillen tussen afdelingen. In sommige afdelingen is er nauwelijks sprake van verzuim. In andere dan weer wel met cijfers boven negen procent. In meer dan 40 procent van de gevallen is er sprake van verzuim van één dag. Zo'n korte afwezigheid vereist geen doktersattest en kan een medewerker tot zes keer per jaar inroepen. Dit wekt mogelijks de verleiding op om een weekend te verlengen of te vervroegen. Het percentage afwezigheden dat langer dan een maand duurt, ligt rond de 8,5 procent."

Redenen voor verzuim

Wat zijn de redenen voor verzuim? "In 50 procent van de gevallen valt ons absenteïsme onder de algemene geneeskunde. De tweede categorie betreft psychologische redenen, waarvoor we actie ondernemen door te werken aan psychosociale risico's."

Karima Ouriaghli heeft bedenkingen bij de relevantie van medische controles. Elk jaar voeren ze er ongeveer 220 uit op een totaal van 1.550 werknemers. "Dit kost ons 30.000 euro. In 98 procent van de gevallen bevestigt de controle alleen maar het oordeel van de arts. Je kunt je dus afvragen of het de moeite is om ze uit te voeren.”

In 2023 registreerde de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel 36.585 ziektedagen. “Vertaald naar salarissen zijn die goed voor meer dan 7.310.000 euro", legt ze uit. “Je moet er rekening mee houden dat we verschillende statuten hebben: arbeidsovereenkomsten voor bedienden, arbeiders en ambtenaren. Dat betekent dat soms de ziekteverzekering en soms de werkgever het gewaarborgd loon betaalt. Het is duurder om een zieke ambtenaar te vervangen, want in dat geval zijn de loonkosten dubbel zo hoog."

Wit, grijs en zwart verzuim

Om het probleem van verzuim aan te pakken, heeft het hr-team gekozen voor een proactieve benadering, ondanks strakke budgettaire beperkingen. "Drie voltijdse medewerkers houden zich uitsluitend bezig met het beheren van het ziekteverzuim. We analyseren een hele reeks gegevens. Met name verzuimcijfers, evaluaties, data van de afdeling welzijn op het werk en inzichten uit exitgesprekken. Zo adviseren we managers over hun managementstijl, werkdruk en werkomgeving om verzuim tegen te gaan."

Er is een verplicht opleidingsprogramma opgezet voor managers om te leren omgaan met verzuim. "We onderscheiden drie soorten: wit verzuim: de persoon is ziek en niet in staat om te werken. Grijs verzuim: de persoon is ziek maar zou kunnen werken. En zwart verzuim, de persoon kiest er bewust voor om niet te komen werken. We richten ons op grijs en zwart verzuim. We leren eerstelijnsmanagers hoe ze contact houden met afwezigen en hoe ze verzuim-gerelateerde gesprekken voeren. De training is zowel theoretisch als praktisch met rollenspellen. Het is belangrijk dat de managers onderscheid weten te maken tussen ziekte en verzuim, zodat ze de impact ervan voor de organisatie en de collega's kunnen bespreken. Het doel is om hen te helpen bij het voorbereiden en organiseren van de terugkeer naar het werk.”