Waarschuwing: lees dit artikel niet online tijdens je pauze. Het is beter om in de plaats even digitaal te ontkoppelen. Zo pas je onmiddellijk toe wat dr. Inge Declercq adviseert in haar nieuwe boek Breinrust, dat zich richt op de kracht van deconnectie. “Iets meer stoïcijns leven brengt breinrust.”
Inge Declercq is neurowetenschapper en slaapexpert. Ze observeert aandachtig wat er gebeurt met mensen die “voortdurend aanstaan in een hypergeconnecteerde wereld”. Ze verkent de impact van constante connectiviteit op ons brein en welzijn.
Deconnectie is noodzakelijk om de mentale gezondheid te bevorderen. Sinds vorig jaar is het recht op deconnectie zelfs wettelijk vastgelegd. Op die wet leeft kritiek bij diverse partijen. Over deconnectie bestaan verschillende misvattingen. Inge Declercq definieert er twee:
· Een eerste misvatting is dat deconnectie alleen te maken zou hebben met de omgang met digitale instrumenten. Vanuit dat opzicht zijn de wetteksten te nauw gedefinieerd. Deconnectie moet je breder bekijken.
· Een tweede misvatting is dat je een balans moet vinden tussen werk en privé. Zo creëer je een oppositie tussen beiden en bijgevolg dualiteit. Inge Declercq introduceert het begrip ontkoppelingsbalans© : zorgen voor voldoende ontkoppeling en een evenwicht tussen “aanstaan en afstaan”.
Paradoxaal genoeg kan technologie een hulpmiddel zijn om de mentale gezondheid te bevorderen. “We kunnen niet zonder technologie leven, maar moeten er gezonder mee leren omgaan.” Ze waarschuwt voor problematisch gebruik van technologie, bijvoorbeeld het snelle grijpen van de smartphone zonder die bewust te hanteren.
Vooral de jongste generatie lijkt wel letterlijk vergroeid met de smartphone. Dat weerspiegelt zich in ons brein. “Ons brein evolueert in functie van hoe je het gebruikt. Het gedeelte van het brein dat de fijne motoriek van de duim stimuleert, is de voorbij decennia toegenomen. Hopelijk passen de hersenen zich aan onze huidige levenswijze aan, maar dat is nu nog niet het geval.” Intussen stijgen de cijfers over mentale problemen bij adolescenten naar een onrustwekkend niveau.
Inge Declercq werkt regelmatig met senior managers in opleidingstrajecten. Welk advies heeft ze voor hr-managers? “Zorg in de eerste plaats voor jezelf”, zegt ze. “Zorg voor regelmatige deconnectie. Dat leidt tot een betere toegang tot hersenfuncties, stimuleert het rationeel denkvermogen en het conflictmanagement en helpt om creatief en oplossingsgericht te handelen.”
Ze beschouwt hr-managers als pioniers die ambassadeurschap opnemen naar de rest van de organisatie en zeker naar het topmanagement. “Het is fantastisch om te zien wat hun impact kan zijn als ze bijvoorbeeld starten met micropauzes in te lassen.” Naar de lagere organisatie-echelons adviseert Inge Declercq om voldoende hulpbronnen te voorzien. “Werkdruk is niet het probleem, wel hoe je ermee omgaat en hoeveel hulpbronnen de werknemer ter beschikking heeft.”
Het is nog te vroeg om de financiële opbrengst van een investering in deconnectie te meten. Wat Inge Declercq wel weet, is de prijs van een slaaptekort en digitale distractie. “Een slecht slapende werknemer kost een werkgever 2.000 tot 2.500 euro per jaar extra. Iemand die systematisch digitaal afgeleid is, verliest twee tot tweeënhalf uur werktijd per dag. Aandacht voor deconnectie levert dus tijd- en breinwinst op.”
Krijgen de initiatieven die werkgevers ontplooien geen paternalistisch karakter? Voor Inge Declercq is het een gedeelde verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer om te deconnecteren. “Een werknemer hoeft niet passief te wachten. Je kunt zelf herbronnen en trainen om hersenfuncties te stimuleren. Je bent jezelf tot niets verplicht, maar kan wel iets meer stoïcijns leven. Voldoende afstand nemen en je stressvolle situaties anders leren bekijken, zorgen voor minder paniek, minder opgestapelde stress en meer rust.”
Het nieuwe boek ‘Breinrust’ van Inge Declercq verschijnt in juni 2024 bij Uitgeverij Pelckmans.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de hr-wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
