Privacyverklaring

Menopauze taboe op de Belgische werkvloer

13 juni 2023
Tekst
Jo Cobbaut
Beeld
Pexels

Meer dan de helft van de werkende vrouwen met menopauzale symptomen ondervindt daar hinder van tijdens het werk. Zij hebben een hogere herstelbehoefte en een hogere burn-outscore. Bijna een op de vier kan daarover niet spreken op de werkvloer. Dat concludeerden onderzoekers van UGent en Securex.

De Belgische arbeidsmarkt is in de voorbije decennia sterk vervrouwelijkt met een stijging van 1,2 miljoen vrouwelijke werknemers in 1983 naar 2,3 miljoen in 2021 (+90 procent). Naarmate de pensioenleeftijd stijgt, neemt bovendien ook het aantal oudere werknemers op de werkvloer gestaag toe. Elke vrouw gaat doorgaans tussen haar 45 en 55 jaar in de menopauze. Meer dan 4 op de 10 (43,3 procent) vrouwelijke werknemers in België zit in de leeftijdsfase van 45 jaar en ouder: een groep van 914.354 vrouwen die een vijfde (21,5%) uitmaken van de totale werkende bevolking in België.

Professor dr. Herman Depypere van UGent, gynaecoloog en specialist in menopauze en borstkanker: “Wanneer een vrouw tijdens de menopauze medisch goed begeleid wordt, kunnen vrijwel al haar symptomen behandeld worden om haar levenskwaliteit op peil te houden, ook tijdens haar werk. Uit onze studie blijkt dat vrouwen in de menopauze zonder gelinkte symptomen het beste scoren op vlak van herstelbehoefte en burn-outscore binnen alle profielen van werknemers, jonge mannen meegerekend. Mits voldoende en juiste aandacht hoeft menopauze dus zeker niet per definitie een negatieve impact te hebben op het welzijn en het werk.”

Werkhinder door symptomen gaat samen met slechter welzijn

87,6 procent van de werkende vrouwen in menopauze kampten nu of in het verleden al met gelinkte symptomen zoals opvliegers, gewrichtsstijfheid, vermoeidheid of slecht slapen. Voor 55,3 procent van wie momenteel symptomen heeft, leiden die ook tot hinder tijdens het werk. Vrouwen die door menopauzale symptomen hinder ervaren in hun job hebben een hogere herstelbehoefte. Dit houdt in dat ze na een werkdag meer tijd nodig hebben om te recupereren. Wanneer die tijd onvoldoende beschikbaar is of onvoldoende benut, kan dit leiden tot mentale gezondheidsproblemen.

Diezelfde vrouwen met symptomen en de bijhorende hinder in hun job, hebben frequenter last van burn-out (47,4 op de 100) en waren vaker afwezig (76,1 procent) in de voorafgaande twaalf maanden dan vrouwen met menopauzale symptomen zonder hinder op het werk (respectievelijk 35 en 57,1 procent).

Dr. Philippe Kiss, arbeidsarts bij Securex, wijst erop dat de werkgever noch de collega de schouders mogen ophalen rond menopauzale symptomen tijdens het werk. “Dit onderzoek toont voor het eerst de grote bijkomende gevolgen voor hun welzijn aan. Menopauzale symptomen kunnen wel degelijk behandeld worden. De jobinhoud en -organisatie kunnen aangepast worden om de hinder van (tijdelijke) symptomen te beperken.”

Taboe op de Belgische werkvloer

Maar de menopauze moet wel bespreekbaar zijn, als men het wil hebben over aanpassingen op het vlak van jobinhoud en -organisatie aan de (tijdelijke) realiteit van een vrouwelijke werknemer in menopauze.

Helaas stelt bijna een kwart (23,4 procent) van de onderzochte vrouwen met menopauzale symptomen en daarmee gepaard gaande hinder tijdens het werk, dat menopauze niet bespreekbaar is op de werkvloer. Slechts 8,6 procent van hen geeft aan dat menopauze wel bespreekbaar is. Van alle vrouwelijke werknemers die in menopauze zijn, ongeacht of zij klachten hebben, weet 7 op de 10 (71,1%) niet of menopauze al dan niet bespreekbaar is met de werkgever.

Sofie Lameire, expert psychosociaal welzijn bij Securex, weet dat vrouwen in menopauze die het thema wel kunnen bespreken op de werkvloer, minder hinder ervaren. “Als het taboe rond menopauze op de werkvloer sneuvelt, kunnen er oplossingen besproken worden om de impact ervan op het werk en het welzijn maximaal te beperken. Dat kan door het werk rechtvaardig aan te passen en te verdelen op basis van de talenten en capaciteiten van werknemers. Die zijn doorheen een loopbaan onderhevig aan (tijdelijke) veranderingen, zoals bijvoorbeeld symptomen van en hinder door menopauze."

Over het onderzoek

Om de omvang van menopauzale symptomen en de gevolgen ervan op de werkvloer in kaart te brengen, voerden UGent (professor dr. Herman Depypere en professor dr. Lutgart Braeckman) en de Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk van Securex (dr. Philippe Kiss en dr. Marc De Meester) een onderzoek uit bij 6.525 werknemers uit de publieke en private sector in België, waarvan 2.408 vrouwen eveneens deelnamen aan een specifieke menopauzestudie: 704 (29,2 procent) onder hen bevonden zich in de menopauze en 277 (11,5 procent) wisten dit niet op het moment van bevraging.